Кьилин редактордин гаф
Алатай гьафтеда Дагъустандиз Урусатдин Президентдин меслятчи (советник) Руслан Эдельгериев мугьман хьанвай. (Руслан Эдельгериев чеченви я. 2012-2018-йисара ада Чечен Республикадин гьукуматдин председателдин везифаяр тамамарна. 2018-йисуз ам РФ-дин Президентдин меслятчивиле тайинарна).
Владимир Путинан тапшуругъдалди, Р.Эдельгериева Махачкъалада, Къизилюрт ва Хасавюрт районра агьалияр кьабулна, абурун арзайрихъ, дердийрихъ яб акална.
5-мартдиз Дагъустандин Кьил Владимир Васильева Руслан Эдельгериевахъ галаз гуьруьш кьиле тухвана. Абуру жуьреба-жуьре месэлайрихъ галаз санал тIебиатдин мумкин тир дегишвилерихъ галаз алакъалу пландиз талукь месэлани веревирдна.
“Гьар са субъектди, региондин кьетIенвилер фикирда кьуна, тIебиатдин дегишвилер себеб яз, хаталу гьалар арадал атун мумкин тир хилериз талукь делилар агакьарун важиблу я. Дагъустанда, заз малум тирвал, хъвадай ва дигидай цин кьитвал ава…”, — лагьана Р.Эдельгериева.
Адан рахунриз баянар гудайла, Владимир Васильева Самур вацIун месэла къарагъарна.
“Йисалай-суз Дагъустанда къвазвай марфарин кьадар тIимил жезва, чилин кIаник квай къатара авай ядни кьуразва. Исятда виликдай кутIуннавай икьрарриз килиг хъийидай, вири алцумна, къунши уьлкведихъ галаз цин месэла гьялдай вахт алукьнава”, — къейдна Владимир Васильева.
Самур вацIун циз талукь месэла фадлай хцидаказ акъвазнава. Самур дередин, иллаки Мегьарамдхуьруьн райондин агьалийриз, дигидай цин патахъай кьитвал авайдакай чкадин жемятди са шумудра хабар ганай. Абурун гафаралди, и кардин себебни Азербайжанди, международный икьрардал амал тавуна, часпардиз мукьва авахьзавай вацIун яд тайинарнавай кьадардилай пара къачун я. РикIел хкин, агьалийрин арзайрилай гуьгъуьниз и кардиз къимет гун патал Дагъустандин Гьукуматди махсус комиссияни арадал гъанай, РД-дин тIебиатдин ресурсрин ва экологиядин министерстводал и кардай кьил акъудун тапшурмишнай. Им 2014-йис тир. Гьа чIавуз гьакъикъатдани Азербайжанди кьве уьлкведин арада кутIуннавай икьрарда къалурнавай кьадардилай артух яд къачузвайдакай республикадин тIебиатдин ресурсрин ва экологиядин министрдин сад лагьай заместитель Марат Алиомарова хабар ганай. Министерстводи кьиле тухвай ахтармишунрин нетижада гидроузелдилай агъадихъ, тахминан 10 км яргъа, Азербайжандин пата, Самур вацIун яд авахьзавай махсус къанал винел акъуднай. Гьанлай инихъ са шумуд йис алатнаватIани, гьалар хъсан патахъ дегиш хьанвач. Дигидай цин кьитвал и дередин агьалийри гьар йисуз гьиссзава.
РикIел хкин, Самур вацIукай менфятлудаказ хийир къачуниз ва часпардиз мукьва авахьзавай вацI саламатдаказ хуьниз талукь икьрар 2010-йисан 3-сентябрдиз, Урусатдин гьа чIаван Президент Дмитрий Медведев Азербайжандиз мугьман хьайила, кутIуннай. Адал асаслу яз, кьве уьлкведини вацIун цикай (30,5 % кя тавуна тазвай яд квачиз) барабар кьадарда аваз (50х50) менфят къачуна кIанзава.
Лагьана кIанда, Самур вацIун цин 95 % Дагъустандин мулкарилай авахьзава. ВацIун яргъивилел 213 км ала. Асул гьисабдай, Самур Дагъустандин вацI яз гьисабиз жеда, гьикI лагьайтIа ам анжах 38 км мензилда Азербайжандихъ галаз авай часпардиз мукьва авахьзава.
Владимир Васильева къейд авурвал, Самур вацIун яд ишлемишунин жигьетдай кутIуннавай икьрардик дегишвилер кухтадай вахт фадлай алукьнава. Кьилинди, цIийиз кьабулдай икьрардал амал авунал гуьзчивал тухун я. ТахьайтIа, бубайрин мисалда лугьузвайвал, “куьгьне тас, куьгьне гьамам яз” амукьда.
Мегьамед Ибрагьимов
