Къанун-къайдадиз — кьетIен фикир

10-мартдиз Дагъустандин Кьил Владимир Васильева республикада къанун-къайда хуьн таъминарунин рекьяй координационный совещанидин заседание кьиле тухвана. Идан гьакъиндай «Лезги газетдиз» РД-дин Кьилин ва Гьукуматдин Администрациядин пресс-къуллугъди хабар гана.

Вичин сифте гафуна Дагъустандин регьберди къейд авурвал, 2019-йисуз республикадин къанун-къайда хуьдай ва гьукумдин органри гьалар пайгардик кухтунин, общественный хатасузвал таъминарунин ва къанун-къайдадал амал авунин, тахсиркарвилерин ви­лик пад кьунин рекьяй чIехи кIвалах тухвана. “Чаз республикада гьалар хъсанвилихъ дегиш жезвайди, уголовный тахсиркарвилерин кьадар тIимил жезвайди аквазва. 2019-йисуз ахьтин 13 агъзурни 627 тахсиркарвал авурди малум хьана. Им 2017-йисав ге­къиг­айла саки са агъзурдан тIи­мил я. Им хъсан делил я”, — къейдна В.Васильева.

Ада алава хъувурвал, талукь тир девирда 12 муниципальный районда тахсиркарвилерин кьадар артух хьана. Идахъ галаз алакъалу яз, республикадин руководителди муниципалитетрин кьилерин фикир чкайрал тахсиркарвилерин вилик пад кьунин кIва­лах гужлу авун чарасуз тирдал желбна.

Республикадин Кьили малумарайвал, виликдай суд-дувандик акатай ксари мад тахсиркарвилериз кьил ягъунин дережа хкаж жезвайди ашкара хьанва: “Идан кье­тIенвал квекай ибарат я лагьайтIа, виликдай тахсиркарвал авур ксари чпив гьар гьикI авуртIани жаза агакьдайди гьиссзавач ва абуру мад тахсиркарвилер ийизва”.

В.Васильева къейд авурвал, и барадай кIвалах тамамвилелди пайгардик квач, и кIвалахдихъ вичин кьетIенвилер ава. Садра тахсиркарвилер авур ксариз мад сеферда тахсиркарвилер авунихъай кичIе жезвач ва гьа идалди абуру агьалияр патал къурхулувал арадал гъизва.

Гуьгъуьнлай рахай са жерге министерствойрин ва ведомствойрин руководителри къанунсузвилерин вилик пад кьунин, гьа гьисабдай садра тахсиркарвал авур ксари мад къанунсузвилериз кьил ягъунин вилик пад кьунин барадайни Дагъустандин гьукумдин органри кьабулзавай серенжемрикай суьгьбетна.

ИкI, республикадин юстициядин министр Къазимегьамед Сефикъурбанова республикада “Дагъустан Республикада общественный къайда хуьн ва тахсиркарвилериз аксивал авун” тIвар ганвай  РД-дин госпрограмма гьикI кьилиз акъудза­ватIа, гьадан патахъай малумат гана.

Дагъустандин зегьметдин ва яшайишдин жигьетдай вилик финин министр Изумруд Муьгьуьтдиновади вичин рахунра азадвиликай магьрумзавай чкайрай ахъай­ хъувунвай ксар яшайишда чеб дуьздаказ кьиле тухуз вердишарунин барадай тухузвай кIвалахдикай, гьакIни виликдай кар атIай кса­рал дустагъханайрай ахъай хъувурдалай гуьгъуьниз кар-кеспидик экечIу­нин жи­гьетдай гьалтзавай четинвилерикай малумат гана.

Адан гафаралди, алатай йисуз Да­гъустандин агьалияр кар-кеспидик кутадай государстводин къуллугъдин органриз  ахлакь туькIуьр хъийидай идарайрай ахъай­ хъувунвай 31 касди чпиз кIвалах жагъу­рунин патахъай арзаяр гана. Ахьтин­ ксарикай 18 касдиз кIвалахдал акъвазунин карда­ куьмек гана, кьве кас пешекарвилин чирви­лер къачун патал рекье туна.

Месэла веревирд авунин сергьятра аваз жазадив агакьарунин Федеральный къуллугъдин Дагъустанда авай Управленидин начальникдин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Расим Мегьтиевни рахана.

Ада малумарайвал, дустагърихъ галаз культурадинни массовый ва спортдин серенжемар, руьгьдинни ахлакьдин жигьетдай суьгьбетар кьиле тухунин месэлайрай ФСИН-дин Дагъустанда авай Управлениди региондин са жерге ведомствойрихъ: жегьилрин крарин рекьяй Министерстводихъ, Минспортдихъ, Минкультдихъ, гьакIни Муфтиятдихъ ва Урусрин хашпара диндин килисадихъ галаз алакъаяр хуьзва.

Идалайни гъейри, дустагънавай ксарик зегьмет чIугваз кIан хьунин ерияр кутазва. И макьсаддалди ахлакь туькIуьр хъийидай идарайра дустагърин ахлакь зегьметдалди туькIуьр хъийидай Центр ва производстводин мастерскояр кардик ква. Идалайни гъейри, ичкидилай ва наркотикрилай аслувилик акатнавай ксариз талукь яз яшайишдинни психологиядин жигьетдай кIвалах тухунин программа туькIуьр­нава ва ам кьилиз акъудзава.

Дагъустандин Кьили къейд авурвал, гьукумдин къурулушри и жуьредин кIва­лахдин тереф тамамдаказ хуьда.

“Чна дустагъда хьайи ксар патал кIва­лахдин чкаяр тешкилун гуьзчивилик кутада. Чна арадал атанвай гьалар веревирдзава, къанунсузвилиз, тахсиркарвилериз кьил ягъай ксариз куьмек гунин рекьер жагъурун герек я. Ахьтин ксарин санни гъве­чIиди туш. Дустагънавай ксариз яша­йишда чеб дуьзгуьндаказ кьиле тухун­ па­тал, пеше къачудай, кIвалахдай мумкинвал гун патал чараяр акун герек я”, — лагьа­на В.Васильева ва и месэлаяр гьялунив жавабдарвилелди эгечIун чарасуз тирдини алава хъувуна.

«Лезги газет»