Кьудкъад йис идалай вилик­, Ватандин­ ЧIехи дяве советрин­ халкьди нем­серин­ чапхун­чий­рин­­ винел гъалибвал къа­чу­нал­­ди­  куь­тягь хьунихъ­ галаз­ санал­ Кьу­рагьрин юкьван шко­лади­­ сифте­ яз цIерид жегьилдив­ акьул­ба­лугъвилин аттес­та­­тар вуганай­, абур чпин уьмуьр­дин чIехи ре­кьиз ахъайнай. 1960-йисарин­ эвел кьиле­рилай мектебди вичин­ баркаллу тIвар ви­­ри республи­­кадиз машгьурна­. Школа­ гимишдин ва къизилдин­ медалралди­ акьалтIарай жегьил­ри чпин кIе­лу­нар вузра­ давамарна­­. Илимдин кьакьан ку­кIуш­риз хкаж хьайи абуру чи Ватандин жуьреба-жуь­ре пипIера жавабдар­ къуллугърал намуслувилелди зегьмет чIу­гуна. Абурун баркаллу тIва­­рар неинки чи республикада, гьакI адалай къецени машгьур хьана.

Ватандин ЧIехи дяве башламиш хьайи са тIимил вахтундилай Кьурагьрин ирид йисан школадин са шумуд муаллимни фронтдиз фена. Хирер хьа­найтIани, абуруз хайи ерийрал хтун кьисмет хьанай. Гуьгъуьнлай школа акьалтIарай хейлин жегьилри Чехос­ловакиядин, Венгриядин, Афгъанистандин­ ва­къиайра иштиракна. Абуру интерна­цио­наль­ный буржи тамамарунин карда чеб ха­лис дагъвияр тирди тестикьарна. Гьар йи­суз­ школада цIу­вад лагьай февралдиз, Аф­гъа­нистандай чи кьушунар ахкъуд хъувур­ лишанлу йикъаз талукь яз, и вакъиайрин ­иш­тиракчийрихъ галаз гуьруьшар кьиле­ ту­хуз­ва. Женгерин иштиракчийри аялриз чпин  дяведин рекьерикай суьгьбетзава, аялриз Ватан хуьдай кьегьалар хьуниз эвер гузва.

Кьурагьрин 1-нумрадин юкьван шко­ла­дин дарамат. Анин кьвед лагьай мертебадиз «Женгерин баркаллувилин мертеба» лугьузва.  Се­бебни  ам я хьи, инай чаз чи Ватандин­ тарих ачухдаказ аквазва. Афгъанистандин дяведин иштиракчийриз ва Украинада миллетбазрихъ галаз махсус женгерин гьерекат­ра иштиракзавай школа­ акьалтIарай жегьилриз талукь яз туь­кIуьрнавай махсус стендрини ина кьетIен чка кьазва. Гъиле женгинин яракьар аваз шикилар янавай жегьилрин уьтквемвал  аквазва. Ина и вакъиайриз талукьарнавай кьилдин пIипIни ава.

Заз инал ихьтин жегьилриз тарсар гайи, абур халис ватанпересар яз тербияламишай школадин коллективдин баркаллу кIвалах кье­тIендаказ къейд ийиз кIанзава.  Алай вахтунда яхцIурни вадалай виниз муаллимри им чпин четин, амма баркаллу везифа яз гьи­сабзава. Хейлин муаллимрихъ — Катибова Маринадихъ, Фейзуллаева Гьуьруьдихъ, Будаева Нафизатахъ, Сефералиева Раисадихъ, гьакI масабурухъни кIвалахдин ях­цIур йисалайни гзаф тежриба хьанва. Жегьил муаллимри абур чпин гьар йикъан насигьатчияр яз гьисаб­зава.

За жуван макъаладиз «Далудихъ, дагъ хьиз, далу хьайила…» кьил гун дуьшуьшдин кар туш. ЦIувад йисалай­ виниз девирда коллективдин кьиле Мисриев Гьамид муаллим ава. Муаллимар тир Исаев Германахъ, Хидирнабиев Хидирнабидихъ, Агьмедов Ражидинахъ, Акимов Мустафадихъ ва и цIарарин автордихъни яхцIурдалай виниз йи­сарин тержиба ава. Коллективда абур гъакъикъатдани далудихъ, дагъ хьиз, далу  галайди хьиз гьисс­зава.

За винидихъ тIварар кьур са шумуд муаллим чпин чешне­лу зегьметдай чIехи шабагьриз­ ла­йихлу хьанва. И йикъа­ра лезги чIалай районда тухвай олимпиадада сифтегьан­ класс­рин муаллим Гьажимегьамедова Же­ми­ляди­ сад лагьай чка кьуна. Рес­пуб­ли­ка­дин сергьятра чIехи тIва­рариз лайихлу хьанвай муал­лим­рин кьадарни тIимил туш.

Февралдин варз важиблу кьве вакъиадалди лишанлу я: 15-февралдиз Афгъанистандай чи  кьушунар ахкъудна, 23-февралдиз Ватан хуьзвайбурун югъ я. Абур чна шадвилин гьалара къейдзава. Чи дишегьли муаллимри чпин далудихъ галай муаллимриз и кьве суварни мубаракзава ва гьамиша чебни абурун къаршидал алайди гьич са чIавузни рикIелай алуд тийи­дайди къейдзава.

— Къуй дуьньядал ислягьвал хьурай! — са сивяй лугьузва абуру. — Ислягьвал кIани инсаниятдин мурадар кьилиз акъатун патал чи зегьметдин лайихлу пайни кутаз чун гьамиша гьазур я.

Абдула  Семедов