Даир Бейбалаевич Бейбалаев… Чи къелемдин юлдаш, редакцияда яргъал йисара, сифтедай таржумачи, ахпа отделдин редактор, гуьгъуьнлайни 25 йисуз газетдин жавабдар секретарь — кьилин редактордин заместитель яз кIвалахай чIехи хва… Алай вахтунда ада махсус корреспондентвилин везифаяр тамамарзава, яни журналиствилин кеспидивай ам къерех хьанвач. Гьайиф, яшари чпикай хабар гуз гатIумайла, Даир Бейбалаевича вичин хушуналди хивяй виликан агъур везифаяр акъудун тIалабна, къуй жегьилри чеб къалуррай, алакьдай вири куьмекар гуз вич гилани викIегь тирди раижна. Редакциядин коллегияди яшлу юлдашдин тереф хвена…
За жуван ачухвилелди а кар къейдзава хьи, Даир Бейбалаевич Бейбалаев чи коллективда кьилин кас — кьилин хва яз ама! Иллаки лап четин материалар тади гьалда урус чIалай лезги чIалаз элкъуьрдайла, адав къведайди гьелелиг авач! Ихьтин бажарагъдин сагьибар цIуд йисара садра майдандиз атун мумкин я.
Жуван са тебрикда Даир Бейбалаевичан гьакъиндай кхьенва:
Хазинаяр, тавханаяр, тажирвилер кIан хьанач.
Уьмуьр санлай лацу чарчел чIугур чIулав цан хьана.
Лезги гьар са хуьре, кIвале ви ирсинин пай ава —
Кьелягъ чилин, Кьурагь вацIун илгьамдин нев — гьай ава!
Рехъ твах гена генгвилерихъ, кьакьанвилихъ таъсибдин,
Аквадач ам са чIавузни чи несилриз кесибдиз…
Иникай хкуддай гаф-чIал авач, кухтадайбур гзаф жагъида…
Заз Даир гьеле студент йисарилай чида. Чун гьа са общежитида, гьа са йисара яшамиш хьана. Вуздин библиотекайра чун санал тIимил ацукьнач. Йиферин геждалди, вилик ктабрин еке хараяр кваз, читальный залда амукьай вахтарни гзаф хьана. Зарафат туш, Дагъустандин госуниверситетда, филологиядин факультетда Даира вири йисара лап хъсан къиметралди кIелна, эхирдай яру диплом къачуна. Даиран муаллимар хьайи Гашаров Гьажиди, Гьайдаров Ражидина, Вагьабов Маллади, Гуьлмегьамедов Агьмедуллагьа, Гьасанов Малика ва гзаф масабуру адак еке умудар кутадай. Гьелбетда, чIехи алимриз чпин ученикдикай гележегдин алим хьана кIанзавай. Даиран халу, рагьметлу писатель Гьажикъулиев Бубадизни ихьтин рехъ хтулди хкягъун хуш тир. Лезги литературадин тарихдай Даира кхьей са шумуд макъаладиз а вахтара хъсан къиметни ганай. Амма кьисметди вичин саягъ авуна. Даир, университет куьтягьна, аскервилин жергейриз фена. Анай хтана, жегьил офицер газетда кIвалахал акъвазна. Алимвилин рехъ хкяначтIани, хайи халкьдин культурадивай, къанажагъдивай ам къерехда акъвазнач. Эгер алимвилин рекьиз хас са бязи кьетIенвилер (формальностар) авачиртIа, Даир Бейбалаевича урус чIалай лезги чIалаз авур анжах са переводрай адаз алимвилин тIвар гуз жедай. Ада, шартIуналди лагьайтIа, газетдин аспирантура лап хъсан къиметралди куьтягьнавайдал шак алач.
КьепIирви Бейбаладин, Кьурагь районда культурадин хиле кIвалахай лап лайихлу векилрикай садан хизанда хва хьайила (им 1948-йис тир), лугьузвайвал, ярар-дустар адан патав тебрикиз далдам-зуьрне гваз атанай. Машгьур манидар Сафаров Ражаба чIагъандихъ галаз вичин гужлу сесиналди халкьдин адлу манияр тамамарнай.
“Бейбаладин кIвал гьамиша мугьманрай ацIайди я”, тарифна заз кьепIирвийри садра абуруз мугьманвиле хуьруьз фейила.
Хцин юлдаш, санал кIвалахзавайди атанвайдакай хабар хьайила, Бейбала халуди Сарагрин хуьряй гьер хкана тукIунай. Чехир лагьайтIа, гьамиша кIвале авай. “Багъ ава халудихъ, емишар гьиниздатIа чизвач. Иллаки ширин хутарин миже вижевайди я”, къайгъуйрик акатнай рикIе затIни чуьнуьхиз тежедай агьил итим.
Даиран диде Зарият лагьайтIа, гьамиша хьиз, мецел миже квай ихтилатар алаз, дилавар тир: “Жегьил амалар хкатдач хьи, итим, вакай. Мугьмандиз ял ядай мумкинвал кьванни це”.
Къе и цIарар кхьидайла, за мад сеферда фагьумзава: хва бубадал атайди жеда. “Ич ичин таравай яргъаз аватдач”, гьавайда лугьузвач.
Даир Бейбалаевича и йикъара вичин 70 йисан юбилей къейдзава. Винидихъни къалурнавайвал, хайи халкьдин руьгьдинни культурадин хилериз хвавилелди къуллугъзава. Даир вуж ятIа къе неинки са Лезгистандиз, вири Дагъустандиз чир хьанва! Адавай тежриба къачуз неинки чи вузрин студентар — филологар ва журналистар, гьакIни газетринни журналрин жегьил къуллугъчияр къвезва. КIелзавайбур патал газет гуьрчегди, метлеблуди, руьгь тухардай маналуди хьун патал Даир Бейбалаевича вичин гзаф къуватар серфзава. Адахъ галаз кIвалахай са касни — редакторар, гьакI жергедин къуллугъчиярни садра кьванни адакай къана рахаз акунач. Жегьилриз ам — буба, чIехи стха, агьилриз — чIехи хва, арха хьиз я.
ЧIехи журналистдин зегьмет кьведра ДАССР-дин Верховный Советдин Президиумдин Гьуьрметдин грамота, Дагъустан Республикадин Гьуьрметдин грамота, “Дагъустан Республикадин культурадин лайихлу работник” лагьай гьуьрметдин тIвар, ведомстводин ва газетдин редакциядин хейлин наградаяр, лишанлу знакар гуналди къейднава. Хайи чIал хуьнин ва виликди тухунин лайихлувилерай адаз газетдин сад лагьай редактор Гьажибег Гьажибегован тIварунихъ галай премия ганва.
Виридалайни кьетIенди адаз редакцияда авай гьуьрмет ва авторитет я. Ина адавай журналиствилин ва таржумачидин сифтегьан чирвилер къачур хейлин ксари (Ш.Гьажимирзоев, Ж.Саидова, Р.Рамалданова, Э.Шерифалиев, З.Бабаева) кIвалахзава. Алай вахтунда редакциядин кьилиз атанвай М.Ибрагьимовни, М.Агьмедовни чIалан хейлин сирер Даир Бейбалаевичавай чирай, гилани хейлин месэлайрай куьмекар къачузвай ксарикай я. Ихьтин алакъайри газетдин редакция вични къуватлу ийизвайдал шак алач. Хъсан тежриба несилрилай несилрал агакьзавай ирс хьиз я.
Даир Бейбалаевич къени хизандин кьил (хвани руш, хтулар тербияламишзава), вахарин гьуьрметлу стха, мирес-варисдиз арха, кьепIирвийриз хва, кIиривийриз езне яз, сейли я.
Уьмуьрдин юлдаш Исият вах кIвалин кайвани хьунилай гъейри, къайгъудар диде, итимдин руьгьдин дава, гьава хьиз я. Ихьтин гьуьрметлу хизанарни тек-туьк гьалтда.
Дамахзава чна, дуст, ви аршарал.
Цавун гъетер ашукь я ви къашарал.
Къенивал я ви сад лагьай бахтлувал,
КIанивилиз багъишзавай адлувал.
Гатар-хъуьтIер фида мадни, къатар жез,
Вун — бандунал, хвалара бул ятар жез.
Батмиш жеда Сахарадин зегьемвал!
На успатда чIалан сарраф бегьемвал!
Ви къелемдихъ ава кьетIен магьирвал,
Гьа сирина ава халис шаирвал!..
* * *
Къуй ви сагълам яшар, мад ва мад цIудар жез, давам хьурай! Чна ви агалкьунрал анжах шадвалда ва дамахда…
“Лезги газетдин” редакциядин коллектив.
