ЦIийи рекьериз — асул фикир

Алукьзавай 2026-йисуз Дагъус­танда гарарин ва ракъинин­ энергия ишлемишунихъ эл­къуьр­­навай  зурба кьве проект уьмуьрдиз кечирмишун — Новолакдин ВЭС ва Дербентдин СЭС эцигун патал 58 миллиард манат инвестицияр серфда. Идакай, «ЭкоЭнерджи» компаниядин гендиректор Артур Алибегован гафарал асаслу яз,  «РБК ТВ Юг» агентстводи хабар гузва­.

2026-йисуз Новолакдин гара­рин (300 МВт) ва Дербентдин ра­къинин (102 МВт) электростанци­яр ишлемишиз башламишун пландик кутунва. Хабар гузвайвал, Новолакдин ВЭС эцигунин кIвалахриз — 52 миллиард манат, Дербентдин СЭС-диз 6 миллиард манат рекье тунва.  Дербентдин  ракъинин электростанция эцигунин проект  ГПК консорциумди ва «ЦIийи энергия» компанияди кьилиз акъудзава. Кьве объектдални эцигунрин кIвалахар саки акьалтIарнава: гарарин гужлувал ишлемишдай тадаракар ва ракъинин модулар лазим тир чкайрал эцигнава.

ГьакIни республикада, Ногъай райондин мулкунал 60 МВт-дин гужлувал авай  ракъинин электростанция эцигунин кIвалахар эхирдив агакьзава. Проект рес­публикадин руководстводин куьмекдалди «Хевел» компанияди кьилиз акъудзава. Дагъустандин кьиблепата вацIарал са жерге гъвечIи ГЭС-арни эцигзава.

ИкI, алай йисан сентябрдиз Докъузпара райондин Кьавалар хуьруьн мулку­нал Самурдин гъвечIи ГЭС-14 эцигиз­ баш­ламишзавайдакай хабар ганай. Стан­циядихъ 1 МВт-дин гужлувал жеда.­  Проектдин планда къалурнавайвал, ГЭС-14  2026-йисан 31-декабрдиз ишлемишиз вахкуда.

ГьакIни, Ахцегь райондин Гутумрин хуьре 1 МВт-дин гужлувал жедай Самурдин МГЭС-12 эцигда. Санлай къачурла, чна идалай виликни хабар гайивал, Самур вацIун дереда, «ЭкоГЭС» технологиядал амал авуна (бандар ва цин гьамбарханаяр авачир къайдада), гъвечIи 6 ГЭС эцигда.

Алай вахтунда, малум хьайивал, 5 МВт-дин гужлувал авай цIийи жуьредин  станцийрин проектарни гьазурзава. Санлай къачурла, республикада арадал хкиз жедай (ВИЭ), тIебиатдиз зарар тагудай жуьреда гьасилдай энергиядин проект­риз къвердавай гзаф фикир гузва.

А. Алибегова хабар гайивал, электроэнергия гьасилунихъ элкъуьрнавай проектар уьмуьрдиз кечирмишунин рекье гьалтзавай четинвилерин арада тадаракар ва я абурун паяр маса къачудай рекьер дегиш хьун ава. ИкI,  ГЭС-ар эцигун патал лазим тир ва виликдай къецепатан уьлквейрай гъизвай и шейэр маса къачудай маса чкаяр жагъуруниз, идахъ галаз алакъалу яз, сад-садан гуьгъуьна аваз туькIуьрнавай  технологиядин цIиргъиниз цIийи кьилелай килиг хъувуниз мажбур хьанва.

Саида Мурадова