ЧIалал ашукьди

Зун яшар пудкъадалай алатнавай дишегьли я. Чун аял чIавалай муаллимриз, чIехибуруз гьуьрмет ийиз вердишарна. Гилани гьакI я, за муаллимар лап вине кьазва, абурун баркаллу зегьмет кар алайди яз гьисабзава. ГьикI лагьайтIа, муаллимри акьалтзавай несилдиз чирвилер, тербия, уьмуьрдин тарсар гузва, гележегдин алимар, писателар, государстводин деятелар гьазурзава.

Дербент шегьердин 11-нумрадин юкьван школада лезги чIаланни литературадин тарсар гузвай муаллим Жаватова Асият Мефтялиевнадихъ галаз зун фадлай таниш я. Заз садра  Асият  Мефтялиевнади  6-классда кьиле тухвай “Дидед чIал чи руьгьдин девлет я” мярекатда иштиракунни кьисмет хьана. Лезги чIалал адан рикI алайвал, ам чи балайриз дидед чIал чириз алахъзавайвал акурла, адаз зи патай авай гьуьрмет мадни гзаф хьана.

Лезги чIаланни эдебиятдин тарсар чирзавай вичин кабинетни ада лап тавхана хьиз  безетмишнавай. Аялар гъавурда тун патал цларал чIалан ва литературадин тарсариз, кьетIен месэлайриз талукьарнавай макъалаяр, писателрин шикилар, схемаяр ва аквадай маса такьатар  алкIурнава. Ада тарсара алай аямдин такьатрикайни менфят къачузва.

Адаз вичин предмет хъсандиз чир хьунилай гъейри, гьар са аялдихъ галаз рахадай къайдани чизвай.  Аялри гузвай жавабрални классдиз кIватI хьанвай пешекарри, диде-бубайри разивалзавай. Заз мадни тестикь хьана хьи, Асият Мефтялиевна вичин пешедиз вафалу, вини дережадин чирвилер, алакьунар, бажарагъ авай, кардив яратмишунин тегьерда эгечIзавай муаллим я. Адаз коллективда, аялрин ва абурун  диде-бубайрин, шегьерэгьлийрин арада еке гьуьрмет ава.

Винидихъ тIвар кьунвай мярекатда зун Махачкъаладай атанвай муаллим Мариян Бугаевадихъ галаз таниш хьанай. Асият муаллимдикай ихтилат кватайла, ада икI ла­гьанай: “Зун сифте адахъ галаз  Тахо-Годидин тIвару­нихъ галай илимдин ахтармишунардай институтдин къуллугъчи Жаклина Мейлановади  кардик кутунвай лезги чIалан муаллимрин сайтдин куьмекдалди таниш хьанай. Ахпа чун лезги чIалан муаллимрин мярекатра ацалтна. Ам пара акьуллу, тежрибалу, вичин кеспи хъсандиз чизвай муаллим я. Сайтдани ада жегьил муаллимриз вичин тежрибадикай тарсар гузва, абурун суалриз тамам жавабар гузва. Гьар са кас вичин пешедив рикI гваз эгечIна кIанда. Асият вах вичин кеспидал ашукь муаллим я…”.

Асият Мефтялиевна Мегьарамдхуьруьн райондин Кркарин хуьре дидедиз хьана. Дагъустандин госпед­институт куьтягьай 1974-йисалай ада муаллимвилин кеспидиз къуллугъзава. Буба Мефтялини, диде Гъула­нагъа муаллимар тир, руша абурун кеспи хкя­гъун аламатдин кар туш. Диде-бубади Асиятаз муаллимвилин сирерни чирна, руьгьда илгьамдин, дидед чIал кIанару­нин нурни туна, аялрив таза цуькверив хьиз эгечIдай гьевесни кутуна.

ЯхцIурни вад йисуз школадин рехъ алцумзавай муаллимдин кIвалахдиз дуьзгуьн къиметни ганва. Ам Дагъустан Республикадин просвещенидин отличник,  Россиядин Федерациядин образованидин  гьуьрметлу работник, педагогвилин зегьметдин ветеран ва кьилин категориядин муаллим я.

Асият Мефтялиевнади уьмуьрдин юлдаш Жаватов Шевкетахъ галаз пуд аялдиз дуьзгуьн тербия ганва. Ва­гъиф­ инженер-мелиоратор, Лейла инженер-химик, Назиля инженер-менеджер я. Виридахъ чпин хизанар ава ва абуру диде-бубадин рикIер шадарзава. Хизандин асайиш уьмуьрди, дуствилин, хуш рафтарвилери, гьуьрметлу алакъайри Асият муаллимдиз мадни ашкъидивди кIва­лахдай, къадим шегьердин лезги несилдиз дидед чIал чирдай алава мумкинвилер гузва.

Эрзи Жафарова