КЬУЬЧХУЬР САИДАН — 250 ЙИС
18-октябрдиз Махачкъалада, Р.Гьамзатован тIварунихъ галай Милли библиотекадин чIехи залда чи халкьдин рикI алай ашукь ва женгчи, литературадин илимда вичел “бунтчи шаир” тIвар акьалтнавай классик Кьуьчхуьр Саидан 250 йисан юбилейдиз талукьарнавай мярекат кьиле фена. И кардиз къуват гайибур ва ам тешкилайбур Махачкъалада авай лезгийрин милли культурадин автономиядин (председатель Пакизат Рагьимханова) векилар, Милли библиотекадин край чирдай отделдин къуллугъчияр, шаирдин ирсинал рикI алай активистар я.
Шииратдин ихьтин межлис тешкилун ва кьиле тухун чна фадлай вилив хуьзвай. Саки йисан сифтедилай башламишна («ЛГ»-дин 6-нумра) чи газетдин чинра Кьуьчхуьр Саидан ирсиниз, адан кьисметдиз талукь материалар чапзавай. Шаирдин юбилей тухун — им чи къенин ва къвезмай несилар халисан ватандашар, халкьдин таъсиб хуьдай къагьриманар хьиз тербияламишунин хъсан рехъ тирдини къейднавай.
Юбилей тухуз кIани ксар са шумудра чи редакциядани кIватI хьана, республикадин писателрин Союздиз, талукь маса идарайриз чарар, теклифар, тIалабунар рекье туна. Газетдин саки вири нумрайра чIехи шаирдин юбилей рикIел гъизвай жуьреба-жуьре маса материалрихъ галаз къенин аямдин камалэгьли писатель Гьаким Къурбанан “Гьай тахьай гьарай” романдай чIукар чапна.
Куьрелди, агьалийрин са кьадар къатар уяхардай крариз къуват гана. ГьикI хьи, чIехи арифдардин, “бунтчидин”, ханаринни беглерин девирда кесиб халкьдин терефдал дагъ хьана акъвазай касдин юбилей лап вини дережада аваз кьиле тухун лазим тир. Дагъустандин а чIаван (XVIII асир) литературада чаз а дережада халкьдин терефдал акъвазай маса классик чидач.
Виш йисар физ, чаз Саидан вилери
Къалурда рехъ, анжах вилик эвериз:
— Тахьуй куьне куь намусдал алвериз!
Элкъвез тахьуй кьасабчийриз, кьевериз!..
Им чIехи шаирдин ирсинин мана ва метлеб, халкьдиз тунвай веси хьиз я…
Гила юбилейдин межлис Милли библиотекада кьиле фейивал. Иниз меркездин мектебрай, вузрай, идарайрай, редакцийрай шииратдал рикI алай гзаф ксар атанвай. Вирибурук шадвилин гьиссер мадни са карди кутунвай: Махачкъаладин администрация, чIехи шаирдин тIвар несилри эбеди рикIел хуьнин лишан яз, “Ипподром” микрорайонда са куьчедиз Дагъустандин классик Кьуьчхуьр Саидан тIвар гунин къарардал атанва! Ахьтин куьче жедайдахъ вирида инанмишвалзава…
Мярекат куьруь гаф рахуналди, адан тешкилатчийрикай сад тир Фазил Асланова ачухна ва вири мугьманар тебрикна. Ада вири лезги халкьдиз муштулух гана — Мурад Саидова Кьуьчхуьр Саидан хейлин эсерар урус чIалаз таржума авуна, ктаб акъуднава.
— Им лишанлу вакъиа я. Алава яз чна Дербентда, Кьурагьани адан юбилейдин мярекатар кьиле тухуда, — давамарна Ф. Асланова.
Мярекат тешкилиз куьмекар гайибуруз, атай мугьманриз Фазил Асланова, Гуьллера Камиловади, Пакизат Рагьимхановади сагърай лагьана.
Кьуьчхуьр Саидан уьмуьрдин ва яратмишунрин рекьикай филологиядин илимрин доктор, писатель Къ.Акимов рахана:
— Ашукьар зайиф ксарикай жедайди туш! Лап зурба къагьриманрикай жезвайди я женгчи, бунтчи шаирар!
Писатель Лезгийрин госмуздрамтеатрдин сегьнедал гъанвай Кьуьчхуьр Саидан къаматдикай, алай вахтунда шаирдиз гузвай фикирдикайни рахана.
Дагъустандин халкьдин шаир Абдуселим Исмаилова Дагъустандин писателрин Союзди, лезги писателрин секцияди шаирдин юбилей кьиле тухун патал авур алахъунрикай суьгьбетна. Ада къейд авурвал, гьайиф, и кардиз я райондай, я республикадин вини мертебайрай руьгь тухардай жаваб атанач.
— Кьуьчхуьр Саид чун я! Чаз кIанзавайди я шаирдин ирс. Къвезмай несилрив ам агакьарзавайди чун я. 20-ноябрдиз Дербентда Лезгийрин госмуздрамтеатрда ашукьдикай драма мад сеферда къалурда, — лагьана А. Исмаилова.
Тамашачийри рагьметлу Айдунбег Камилован сесиниз яб гана. Ада “Кьуьчхуьр Саид” поэмадай чIук кIелна… Залда авай экрандилай абур Кьуьчхуьруьн куьгьне хуьруьн, тIебиатдин акунриз килигна.
Дагъустандин халкьдин шаир Арбен Къардаша Кьуьчхуьр Саидан ирс винел ахкъудунин ва ахтармишунин тарихдикай суьгьбетна. Саидан тIвар несилриз сифте яз ачухайди СтIал Сулейман тирди къейдна. Адалай гуьгъуьниз чи шаирринни алимрин еке десте арадиз атана.
“Лезги газетдин” редакциядин патай литературадин отделдин редактор Мердали Жалилов рахана.
Мярекатдал мадни гзаф ксар рахана. Межлисдиз гурлувал Ашукь Алихана лагьай ашукьрин маниди гана. Махачкъала шегьердин 28-нумрадин школада лезги чIаланни эдебиятдин тарсар гузвай Севиндж муаллим кьиле аваз аялрин дестеди кIелай шиирри мярекат мадни гурлу авуна.
Мердали Жалилов, Эмираслан Шерифалиев
