Бажарагълу конструктор

Генрих Гьасанов 1910-йисуз Дербент шегьерда къуллугъчидин хизанда дидедиз хьана. Адан буба Алимирзе (Али) — алкьвадарви, диде Елена Владимировна Бек немс дишегьли тир. 1927-йисуз мектеб акьалтIарай жегьил М.В. Фрунзедин тIва­рунихъ галай гьуьлуьн кьилин училищедиз гьахьна. 1929-йисуз, начагъвилихъ галаз алакъалу яз, Генрих хайи ватандиз хтана, ам Дагрыбтрестдин челегар расдай заводда слесарвиле акъвазна.

Сагъламвал гьалдиз хтайла, Генрих­ Гьасанов 1930-йисуз Азербайжандин­ наф­тIадин институтдиз гьахьна. 1931-йисуз анай Ленинграддин гимияр расдай инсти­тутдиз хъфена. Лап хъсан къиметралди вуз акьалтIарай пешекар Балтикадин С. Орджоникидзедин тIварунихъ галай гимияр туь­кIуьрдай  заводдиз конструкторрин центральный бюродиз (ЦКБ-диз) кIвалахал рекье твазва.

1938-йисуз Генрих Алиевича гимийрин бугъ гудай котелрин проектар туь­кIуьр­завайбурун дестедиз регьбервал гана. Дяведин йисара ада 17-нумрадин ЦКБ-да кIвалах давамарна. Генрих Гьасанов дяведин гимияр туькIуьрунин кардал машгъул хьана. 1942-йисуз Г.А. Гьасанован зегьмет Сталинан премия гуналди къейдна. ЦIийи техникадин гужлу чешнеяр яратмишунай Ватандин ЧIехи дяведин йисара бажарагълу конструктордиз кьве сеферда Зегьметдин Яру Пайдах орден гана.

1946-йисуз Генрих Алиевичакай Балтикадин заводдин конструкторрин бюродин кьилин конструктор ва начальник хьана. Адан регьбервилик кваз алатай асирдин 50-йисара гимийра бугъ гудай цIийи котелрин са жерге цIийи чешнеяр арадал гъунин бажарагъ, еке пешекарвал, устадвал фикирда кьуна, 1958-йисуз адаз Ленинан премия гана.

Генрих Гьасанова цин кIаникай фидай гимийрин атомный реакторар, абурун акьал­тIай цIийи чешнеярни арадал гъана. 1970-йисуз Г.А. Гьасанован зегьмет Социализмдин Зегьметдин Игит лагьай чIехи тIвар гуналди къейдна. 1959-йисуз Генрих Алиевичакай Ленинграддин гимияр расдай институтдин доцент хьана, 1966-йисалай — техни­кадин илимрин доктор, гимийрин реакторар туькIуьрдай кафедрадин про­фессор. Советрин гьукуматдин дяведин ва оборонадин къудратлувал мягькемарунин карда Генрих Алиевичан зегьметар лап зурбабур хьана. Абурун чешнейрихъ къенин юкъузни къимет эцигиз тежедай хьтин еке  метлеб ава. Баркаллу лезги хва 1973-йисан 28-мартдиз Ленинградда рагьметдиз фена. Ам гьана кучукна. Рагьмет хьурай вичиз.

Са тIимил алаваяр:

Конструктор Генрих Алиевич ва адан стха, композитор, Дагъустандин музыкадин бине эцигай Готфрид Алиевич Гьасановар СтIал Сулейманан райондин Алкьвадар хуьряй акъатнавай баркаллу тухумдин векил, машгьур тарихчи ва философ, «Асари-Дагъустан» ктабдин автордин Алкьвадар Гьасан-Эфендидин хтулар жезва. Дидедин патай, адан имидин хва Александр Бек бажарагълу чIалан устад, пи­сатель тир, Ватандин тарихдин ва адан меденият артмиш авунин рекье хьайи ксар…

Шагьбала  Шагьбалаев