“Дагъустандин Маресьев” тIвар ганвай Ватандин ЧIехи дяведин иштиракчи, партизан, рагьметлу Гьафизов Даниял Магьсудовича Къурушрин хуьруьн армиядиз физвай жегьилриз  ихьтин гафар тикрардай: “Анжах са вич хайи чкадиз Ватан лугьун аскердиз бес туш. Душмандихъ галаз женг чIугуна, жуван иви экъичай, зи бедендин са пай тунвай Украинани за хайи Ватан яз гьисабзава”. Къе Украинада кьиле физвай вакъиаяр акурла, яраб Даниял бубади вуч лугьудайтIа?

Дугъриданни, Луганскдинни Донецкдин республикайра кьиле физвай вакъиаяр акурла­, гьар садан рикI къарсатмиш жезва. И мукьвара­ зун Донецкдани Луганскда кьиле физвай вакъи­айрин шагьид тир къурушви Арабов Сейфуллагь Рагьимовичахъ галаз гуьруьшмиш хьана­.

Арабов Сейфуллагь 1937-йисан 7-июндиз Докъузпара райондин Къурушрин хуьре хипехъан Рагьим бубадинни Гуьлнисе бадедин хизанда дуьньядал атана. 1952-йисуз хизан цIийи майишат кутазвай Хасавюрт райондиз, Къурушдал хтана. 1957-йисуз 10-класс куьтягьай Сейфуллагьаз Яракьлу Къуватрин жер­гейриз эвер гана. Мектеб куьтягьайла, ам ганвай къизилдин медаль вахчузни агакьнач. Шабагь адахъ галаз санал кIелай рагьметлу Рафик Гьажиева вахчунай.

Сейфуллагь Севастополдиз акъатна. Ада гьуьлерал кьуд йисни зура вичин пак тир бур­жи­ намуслудаказ тамамарна. Гьуьлерин “дад” акур Сейфуллагьа вичин уьмуьр мад гьуьлериз бахшна — пенсиядиз фейидалай кьу­лухъни ада гьа портуна электрик яз кIва­лах давамарна. Адаз Мариуполда гьукуматди­ ганвай кIвалерни авай.

—    Сейфуллагь Рагьимович, жечни куь хизандикай, дуланажагъдикай кьве гаф лагьай­тIа? — теклифна за.

— 1963-йисуз зани украинви Лидия Лукьяновна Чернюка чи кьадар-кьисмет сад авуна, туькIвей хизан арадал гъана. Чун бахтлу­даказ, са куьникайни дарвал авачиз яшамиш жезвай. Чна кьве хвани чIехи авуна, дагъвидин тербия гана, абур чпин мурадрив агакьар­на. ЧIехи хва Арабов Игорь хизанни галаз Дон­бассда яшамиш жезвай. Гьайиф хьи, и ва­къи­а­яр баш­ла­мишайла, чIехи гададин кIвал та­хь­ай­ мисална. Ракета аватайла, гена чеб са­ла­мат­диз амукьна — абур кIвале авачиз хьана.

ГъвечIи хва Олега зи пеше кьуна, ада Ма­риуполдин портуна кIвалахна.

2013-йисуз вичин хизанни галаз Мариуполдиз фейи С.Арабован хтул, Къурушрин хуьруьн 2-нумрадин юкьван мектебдин муаллим Борис Алискерова рикIел хкизва:

— А вахтунда абурун дуланажагъ лап хъсан тир. Санайни заз миллетчивилин лишан­ кьванни акуначир, заз акурди абурун бахт­лу ва ислягь уьмуьр тир. Зун сад лагьай­ ­сефер тир аниз фейиди. Рекьерни хъсандиз чидачир. Мариуполдиз гьахьдай ГАИ-дин постунал алайбурувай гьикI фейитIа хъсан я лагьа­на хабар кьурла, са инспекторди чпин машин­даваз чун гьа зи халу яшамиш жезвай­ кIвалел кьван тухванай. Алай вахтунда ана кьиле физ­­вай гьалар акурла, чIалахъни жез кIан­за­вач.

—    Сейфуллагь стха, ихьтин вакъиаяр арадал атунин себеб вуч хьана?

— Дугъриданни, 2014-йисалди вири ислягьдаказ яшамиш жезвай. Америкади ана чпиз хийир къведай базаяр, биолабораторияр эцигна, халкь алдатмишна, чпин гъилик авуна, сиясат дегишарна. Президент хьайи Порошенкоди вири халкьдин вилик хиве кьур крар туна, алчах крар кьилиз акъудиз алахъна. Халкьдин­ арада гъулгъула туна. Мектебра урус чIалан тарсар гун къадагъа авуна. Динни маса патахъ элкъуьрна. Халкь кьве чкадал пайна. Инсанар хайи Ватандай катуниз мажбурна. Зунни зи юлдаш Къурушдал хтуниз мажбур хьана. Шукур Аллагьдиз­, чна жуван хайи Ватанда паспортарни вахчуна, пропискани авунва.

Чи суьгьбетдик адан уьмуьрдин юлдаш Лидия Лукьяновна акахьнач ам гзаф рази я чеб кьабулайвилелай, хуьруьн жемятдилай.

— Дагъустанда авай инсанар гзаф хъсанбур, чарадан дердиникай хабар кьадайбур я, — лугьузва ада.

—    Сейфуллагь стха, куь фикир инра амукьун яни? — хабар кьуна за.

— Валлагь, муаллим, чаз ина чин чIурдай касни авач. Им зи рагьметлу стхадин кIвал я. Жуван кьвед лагьай Ватанни рикIиз хуш я. Зи вири уьмуьр гьана акъатна. Рухва­яр­, хтулар гьана ама. Исятда Мариуполда кIва­лер къайдадиз хкизва, ида умудар гузва­.

Гьуьрметлу Сейфуллагь Рагьимович ва Лидия Лукьяновна, вири хизанар санал кIватI хъхьана, квез шадвилердай йикъар кьисмет хьурай!

Гьажи  Къазиев,

РФ-дин журналистрин союздин член