Амадагвал мягькемарда

Алай йисан 26-июлдиз Дагъустан Республикадин Кьил Сергей Меликова Махачкъаладин аэропортуна Россияда авай ОАЭ-рин Векил Могьаммад Агьмад Аль-Джабер кьабулна. Идан гьакъиндай “Лезги газетдиз” РД-дин Кьилин пресс-къуллугъди хабар гана.

Сифте нубатда  Сергей Меликова багьа мугьман республикадин гуьрчег чкайрикай сад тир Сулакдин дагьардал тухва­на. Ахпа абур “Каспий” санаторийдиз мугь­ман хьана.

Эхиримжи йисара Дагъустан туризмдин жигьетдай гзаф чкайра машгьур жезва. Гьар йисуз республикадиз къвезвай ту­ристрин кьадар 20-30 процентдин артух жезва. ИкI, 2021-йисуз са миллиондив агакьна туристар атана. Идахъ галаз сад хьиз, туризмдин хилез ахъайзавай инвестицийрин кьадарни виниз акъатзава.

“Каспий” санаторийдин мулкуниз килигдайла, ОАЭ-рин Векил туризмдин рекьяй республикадихъ авай алава мумкинвилерихъ, Дагъустандин халкьдин худо­же­ст­вен­ный сеняткаррин безекрихъ галазни та­ниш хьана. Адаз Табасарандин гамар, Ботлихдин бармакар, Къизлярдин чукIулар, Къайтагъдин илигнавай шейэр къалурна.

Идалай гуьгъуьниз мугьман республикадин промышленностдин ва агропромышленный комплексдин карханайриз тухвана.

Къарабудахкент районда абур са шумуд майишатдиз фена. “Герей-Тюз” агрофирма ракъинин кагьрабаяр битмишарунал машгъул я. Адахъ 102 гектар уьзуьм­лухар, ципицIар гьялдай завод ва чехир­ни ципицIар хуьдай 480 тонндин имарат ава. Гъилевай йисуз майишатди 1800 тонн ципицIар кIватIдайвал я.

Идалай гуьгъуьниз ОАЭ-рин Векилдиз­­ лежбервилинни фермервилин “Айдиев Бийгиши Абсалутдинович” майишат къа­лур­на. И майишатди емишарни ципи­цIар гьасилзава. Ина 76 гектардилай виниз май­­данра фад бегьердал къведай багълар кутунва.

Сергей Меликовни Могьаммад Агьмад Аль-Джабер 132 гектар кьунвай инвестицийрин “Уйташ” майдандизни килигна. Ина  герек тир инженериядин ва транспортдин рекьер, линияр туькIуьрнава, инвестицийрин вад проект уьмуьрдиз кечирмишзава. Абурукай сад — “Даг Полимер” проект ишлемишиз вахканва, Каспийскдин шуьшедин чIунарин завод, Гьажиеван тIварунихъ галай завод, “Ириб”, “Капитал Инвест-пром” проектрал кIвалахар гьеле физва. И проектрал желбнавай пулунин такьатри са миллиард манат тешкилзава. Карханаяр ишлемишиз вахкайла, 365 касдиз кIвалахдай чкаяр жеда.

Дагъустандинни ОАЭ-рин регионрихъ галаз алишверишдинни экономикадин ре­кьяй санал кIвалахунин месэлаяр веревирд авунихъ галаз сад хьиз, культурадин­ ва образованидин хилера амадагвилин алакъаяр тайинаруникайни ихтилат фена. Могьаммад Агьмад Аль-Джабераз Да­гъус­танда Иса пайгъамбардин тIварунихъ галай центрада эцигзавай Россияда виридалайни чIехи мискIиндин дараматарни къалурна. Ана гьа са вахтунда 23 агъзур динэгьлидивай капI ийиз жеда.

Дагъустандихъ авай гзаф кьадар мум­кинвилерихъ галаз танишвал Къумтуркъа­ла райондин индустриальный  “Тюбе” паркуна кьиле фена. Могьаммад Агьмад Аль-Джабер ва Сергей Меликов “Керамогранит Дагестан” АО-диз килигна. Ам виниз тир еридин керамикадин плиткаяр ва керамогранит акъудзавай кархана я. Ке­рамикадин плитка  кьетIен жуьредин рангар ишлемишуналди гьазурзава. Ида абуруз виниз тир ери гузва.

Алай вахтунда АО-дин продукция Россиядин гзаф регионриз рекье твазва. Ала­тай йисуз къазанжийрин кьадар 642 млн. манатдив агакьна. Налогар яз 75,2 млн. ма­нат гана. Карханада 200 касди зегь­­мет чIуг­вазва. Исятда ина  производстводин кьадар кьве сеферда артухардай инвестицийрин проект уьмуьрдиз кечирмишзава.

Дагъустандин шуьше Россияда виридалайни хъсанди я. ИкI лугьуз тестикьар­зава “Салаватстекло Каспий” ООО-дин векилри. Ина флоат къайдада 600 тонн листовой шуьше акъудзава. Карханадин чIехибуруз продукциядин жуьреяр артухариз кIанзава. 2023-йисуз ана цIийи линияр тадаракламишда. Карханадин про­дукциядихъ международный ISO стан­дартдин сертификат ава ва ада вичин шуь­ше Азербайжандиз, Эрменистандиз, Гуржистандиз, Къазахстандиз, Къиргъизистандиз, Уьзбекистандиз рекье твазва.

ЦIийи карханайриз куьмек гунин мураддалди республикадин бюджетдай налогрин жигьетдай кьезилвилер гузва.

ОАЭ-рин Векилдин фикир “Салаватстекло Каспий” карханади акъудзавай про­дукцияди вичел желбна. Заводди акъуд­завай  шейэрихъ галаз мукьувай таниш хьайила, Могьаммад Агьмад Аль-Джабера карханадин продукция ОАЭ-да къалурун теклифна.

“Чна Россиядин промышленностдин ва алишверишдин министерстводихъ галаз санал РФ-дин фри-зона тешкилун па­тал­ кIвалахзава. ГьакI хьайила, квевай рес­публикадин продукция фри-зонадин сергьятра аваз Абу-Дабидиз ва я Эмиратриз ракъуриз жеда. Куьмекар чнани гуда”, — лагьана ОАЭ-рин Векилди.

Чи мухбир