Алимдиз мубаракрай

Алай йисан 17-октябрдиз алим, физикадинни математика­дин илимрин кандидат  Александр­ Абдулгьахъович Аливердиеван 85 йис тамам хьана. А. Аливердиев 1940-йисуз Москвада дидедиз хьана. Адан буба, ери-бине Ахцегьай тир ва гележегда ветеринариядин илимрин доктор, профессор хьайи  Абдулгьахъ Абутрабович Аливердиева  (1910-1992)  а чIа­вуз Москвадин ветеринариядин институтдин аспирантурада кIелзавай. 

1941-йисан июлдиз, Ватандин ЧIехи дяве башламиш хьайила, Аб­дулгьахъ Абутрабовичаз армиядин жергейриз эвер гана. Капитандин чинда аваз, ада Москва патал женгера иштиракна. Идалай кьулухъ СССР-дин чилерин месэлайрай наркомди ам тIегъуьнрихъ галаз женг чIугун патал Къазахстандиз рекье туна, 1944-йисуз Москвадин ветинститутдиз хтана­. Кандидатвилин диссертация хвейи­далай кьулухъ А. Аливердиев эпизоотологиядин кафедрадин до­центвиле тайинарна.

И вахтунда адан хизан — уьмуьр­дин юлдаш ва кьуд аял — Алма-Ата­диз акъуднавай. 1944-йисан июл­диз лагьайтIа, дух­­тур­­­ Н.Н. Али­вердиева Украина­­­дин здраво­охраненидин нарком­дин ихтиярдиз, Киевдиз­ ко­ман­­­дировкадиз ре­­кье туна. Ина гьу­куматдин ­поликлиникада ада 1944-йисан сен­тябрдилай 1945-йисан февралдалди кIва­лах­на. Ахпа ам Гаг­ра­ шегьерда­ авай ведомстводин­ди тир «Украина» са­наторийдин­ кьилин дух­тур­виле­ тайинарна­. 1945-йисан эхирра Абдулгьахъ Абутрабович хайи маканда илим вилик тухун патал Да­гъустандиз­ хтана. Ада гьасятда­ вичин уьмуьр­дин юлдаш ва аялар­ни хкана. ИкI, Александран аялви­линни жаванвилин вахтунин чIехи пай Махачкъалада акъатна.

Александр Абдулгьахъовича сифтедай Саратовда военный училище лап хъсан къиметралди акьалтIарна. Ахпа, армиядин жергейра къуллугъайдалай кьулухъ — Да­гъустандин госуниверситетдин физикадин факультет (гьамни лап хъсан къиметралди) ва аспирантура. 1965-йисуз гвардиядин старший лейтенант Александр Аливердиеваз Ватандин ЧIехи дяведа гъалиб хьайидалай кьулухъ 20 йис алатуниз талукьарнавай медаль гана.

1984-йисуз Александр Абдулгьахъовича физикадинни математикадин илимрин кандидатвилин дережа къачун патал диссертация хвена. Илимдин чIехи къуллугъчи­ яз кIвалахна. Илимдин 70 кьван кIвалахар чапна. Илимдин асул кIвалахар физика­дин, гьа гьисабдай яз квантовый­ электроникадин, плазмадин­ физикадин хилериз талукьбур я. 1992-йисалай башламишна,­ пен­сиядиз фидалди ада РФ-дин юс­тициядин министерстводин патав­ гвай Да­гъустандин суддин­ экс­пер­тизадин лабораторияда кIвалах­на. Ина кIвалахиз, ада кримина­листикадин техника­дихъ галаз ала­­къалу илимдин кIвала­харни чапна.

2022-йисуз зегьметдин ветеран Александр Абдулгьахъович ва Ирина Константиновна Аливердиеври «брильянтдин мехъер» — санал яшамиш жез 60 йис тамам хьун къейдна. Абурун веледрикай Абутрабани Аниседи хизандин адет давамарна — абурукайни физикадин рекьяй алимар хьана. Хва Абутраба 1998-йисуз — кандидатвилин, 2010-йисуз докторвилин диссертацияр хвена. Алай вахтунда ам  РАН-дин ОИВТ-дин ИПГВЭ-дин илимдин кьилин къуллугъчи, ДГУ-дин профессор, кьуд веледдин буба я.

Дустари, амадагри ва мукьва-кьилийри Александр Абдулгьа­хъо­­вичаз юбилей мубаракзава ва яргъал йисара кIубандаказ уьмуьр­ кьиле тухун алхишзава.

Чи  мухбир