Алемда арш авай алим

Идаятахъ кьуд хва авай: Алил, Саидмегьмед, Саидбатал ва Ражидин. КIиридиз куьч хьанвайтIани, Ванодин сихил яхулрихъ галаз давам жезвай, яни рушар яхулриз гъуьлуьз физвай, гадайризни абурукай сусар хкязавай. Гуржидин тухумдин векил КIиридиз гьикI акъатнатIа, малум туш.

1923-йисан гатфариз Идаятан хизанда Ражидин тIвар алай хва дуьньядал атана – гележегдин машгьур алим, профессор, академик.

1931-йисуз Ражидин Гьайдаров КIирийрин мектебдиз фена. Гуьгъуьнлай  кIелунар КьепIиррин мектебда давамарзавай береда ам чIехи стха Алила вичихъ галаз Махачкъаладиз тухванай. А чIавуз ам, урус чIал чизвач лагьана, 2-синифдиз (класс) кьабулнай. Кьисметди Ражидин Гьайдаров элкъвена хайи хуьруьз хкана, мектебни ада тарифдин чар къачуналди куьтягьна.

Дербентдин педучилище акьалтIарай 1942-йисуз КIирийрин мектебда математикадин муаллим яз кIвалахал акъвазна. Амма дяведи зегьмет чIугвадай мумкинвал ганач. Ражидин Гьайдаров Советрин Армиядин жергейриз фена, Бакуда пехотный училищеда кIелна, анайни дирибаш кIириви танкарин 60-дивизиядиз рекье туна.

1943-йисалай Ражидин Гьайдаровахъ цIун цIелхемар галукьна. Ахпа кIвач хана, геждалди Румыниядин Сибиу шегьердин госпиталда хьана. Ватандиз 2-группадин инвалид яз хтана.

Дяведай хтайдалай кьулухъ ам хуьре ачухнавай аялрин кIвалин директорвиле тайинарна. ЧIехи кукIушрихъ ялзавай къастуни Ражидин Гьайдаров 1946-йисуз Дагьустандин пединститудин  литературадинни чIалан факультетдиз акъудна. Вуз акьалтIарайдалай кьулухъ ада ина лезги чIалан муаллим яз кIвалахна. Амма сятер бес-кьадар авачирвиляй элкъвена хуьруьз хъфена ва 7 синифдин мектебдин директордин везифаяр тамамарна. Са йисалай ам КьепIиррин юкьван мектебдин директорвиле тайинарна. Са йисуз ина кIвала­хайдалай кьулухъ ам Дагъустандин илимрин академияда аспирантурадиз гьахьна. И чIавалай Ражидин Идаятович Гьайдарован яргъал ва девлетлу илимдин рехъ гатIунна. Ада саки 40 йисуз ДГУ-дин Дагъустандин чIаларин кафедрадиз регьбервал гана.

Алимди кьил кутуналди кардик акатай и кафедрада алай вахтунда мад маса чIаларизни шегьреяр ачух хьанва. Профессор Гьайдарова тарс гайибуру къе адан кIвалах давамарзава ва чпин муаллимдин алимвилин  ирс гьамиша вине кьунва. ИкI тирди мукьвара ДГУ-дин филологиядин факультетда Ражидин Идаятович Гьайдарован 95 йисан юбилейдиз талукьарна кьиле тухвай мярекатди мад сеферда субутна.

Алимдин илимдинни ахтармишунрин ирсиникай метлеблу рахунар филологиядин факультетдин декан Шабан Мазанаева, ДГУ-дин Дагъустандин чIаларин кафедрадин заведующий Муса Багомедова, Сулейман-Стальский райондин кьил, филологиядин илимрин кандидат Нариман Абдулмуталибова, ДГУ-дин урус чIалан кафедрадин заведующий, филологиядин илимрин доктор, профессор Жалил Самедова, филологиядин илимрин доктор, профессор Керим Керимова авуна.

Шабан Мазанаева къейд авурвал, Ражидин Идаятович вирибур патал гекъигун авачир хьтин  авторитет ва гьакьван вини дережадин регьберни тир.

Ражидин Гьайдарован къилихрикай, гьар йикъан уьмуьрда,  дустарин ва мукьва-кьилийрин арада ам гьихьтинди тиртIа, алимдин руш, ДГУ-дин международный образованидин факультетдин декан, профессор Разият Ражидиновна Тажибовади суьгьбетна. Ада рикIел хкайвал, Ражидин Идаятовичаз гурлу межлисар, суварар, ярар-дустар, мукьва-кьилияр, вичи тарс гайи хъсан студентар гзаф кIандай. Иллаки суварриз адаз хизанар вири санал кIватI хьун хуш тир, мугьманризни датIана, вичин рикI хьиз, кIвални ачухдай. И кар ада веледривайни истемишдай.

Мярекатдин эхирдай Шабан Мазанаева атанвай вирибуруз рикIин сидкьидай сагърай лагьана.

Бикеханум Алибегова