Дербентда кьиле физвай са мя­ре­катда зун лезги халкьдихъ, чи жегьилрин сагъламвилихъ ва геле­жегдихъ рикI кузвай зегьметдин ветеран  Султанов  Ибрагьимпаша  Халиловичахъ  галаз таниш хьана. Садаз-сад акуна чидачир­тIа­ни, Дербент шегьердин футболдин “Тефи” командадин кьилин тренер, чи газетдихъ галаз алакъа хуьзвай, телефондай вичихъ галаз Ибра­гьим халу лугьуз рахазвай ам руьгьдиз жегьил, камаллу итим, итижлу суьгьбетчини я. Мукьувай таниш хьайила, чи суьгьбетар неинки газетдин кIвалахдикай, Дербент шегьердин спортдикай, гьакI гьамиша чирвилер къачуз, абур жегьилриз гуз куьчуьрмишнавай И.Султанован уьмуьрдикай хьана.

Майишатар кIвачел ахкьалдарзавай дяведилай гуьгъуьнин четин йисар. Самур дереда багълар цуькведа авай 1947-йисан майдин эхирра, Ахцегьа Султановрин хизанда хва хьана. Адал Ибрагьимпаша тIвар эцигна. Юзун квай, зирек гададин рикI гъвечIи чIавалай спортдал ва техникадал алай. Ам Ленинграддин гимияр расдай институтдик экечIна. И вузда хъсандиз кIелна, инженер-механик хьайи дагъви гада хайи Дагъустандиз, Дербент шегьерда авай “Электросигнал” заводдиз кьилин механиквиле ракъурна. Ина И.Султанов заводдин коммерческий директор­вилин къуллугъдал кьван хкаж хьана.

Ибрагьимпаша Султанов, хизан кутуна, Дербентда яшамиш жез­вайлани, Ленинградда кIелдай­ла­ни, пенсияда авайлани, халкьдихъ, чIе­­хи жезвай несилдин гележегдихъ рикI кузвай халисан дагъви я. Гзаф дербентвийриз Ибрагьимпаша Султанов футболист хьиз чида. Гьар юкъуз кIвалахдилай кьулухъ ам спортзалдиз, вичин гъвечIи юлдашрин патав тупунал къугъваз къведай. Кьвед лагьай пешедиз элкъвей футболдин тренер яз, ада футболистрин десте тербияламишнава. Исятда Дербент шегьердин хкягъай командадик квай гзафбур ада вердишарнавайбур я. Футболдин рекьяй еке агалкьунар хьанвай жегьиларни ава. Пенсияда авай агъсакъалдин, 1-нумрадин ДЮСШ-дин тренердин гъилик вердишвилер къачузвай 50-далай виниз аялри датIана гьар жуьредин акъажунра иштиракзава. Адан тренервилин кьилин макьсад аялриз гьакI футболдин сирер чирун ваъ, жегьилар гьакъикъи ватанпересар, инсанпересар, зегьметкешар яз чIе­хи хьун я. Ихьтин тербияни гузвай агъса­къал-тренерди. Эхиримжи йисара ада вердишарнавай же­гьилри ­“Ту­маждин туп” турнирдин призар къачуна, Дербентдин патай Астраханда, Балаковода, Ессентукида, Волгоградда, Анапада, Моздокда ва масанра векилвална ва сифтегьан чкаяр кьуна. Хъсан футболист­рикай сад тир Мегьамед Кунбутаев футболдин “Анжи” академиядин аялрин командадик кутунва. Мад кIуьда Каспийскда Олимпийский резервдин училищеда кIелзава. Тимур Мирзаметов, На­сир Мегьамедов, Вилен Петросов, Расим Нурмегьамедов, Чингиз Керимов, Рустам Мустафаев ва масабур Иб­рагьимпаша Султанован гъилик чирвилер къачунвай футболистар я. Абурукай бязибуру уьлкведин ко­мандайра тежриба хкажнава. Азад вахт хьанмазди, абур, адет хьанвайвал, чпин сад лагьай тренердин патав шегьердин 18-нум­ра­дин школадин спортзалдиз къвезва.

— Гьеле Ленинградда кIелдай вахтара чун, студентар, азад вахтунда тупунал къугъвадай, — рикIел хкизва агъсакъалди. — Заз чидайвал, тупунал къугъун тавур, къугъваз кIан тийидай кас бажагьат ава. Дербентда чахъ, а чIаван жегьилрихъ, хъсан команда авай. Гуь­гъуьн­лай зун шегьердин хкягъай командадик квазни къугъвазвай.

“Электросигнал” заводдихъни футболдин команда авай, инани Ибрагьимпаша Султанов активный тир. Шегьердин гзаф турнирра командади сифтегьан чкаяр кьазвай.

Яшаризни килиг тавуна, ада ви­чин чирвилерни датIана хкажзава. И.Султанова Образованидин ва культурадин Дагакадемияда кIел хъувуна. Ам футболдай 1-категориядин, “Д” квалификациядин тренер я. Ада вичин краралди жегьилриз чешне къалурзава. И.Султанова  бедендин сагъламвал къайдада аваз хуьзва. Ше­гьердин ветеранрин командадик квазни агалкьунар къалурзава.

Хъсан тренер ва механик, тербиячи ва педагог хьиз, Ибрагьимпаша Султанов халисан тешкилатчини я. И жигьетдай вичин алакьунар ада заводдин директордин заместителвиле, коммерческий директорвиле, гуьгъуьнлай шегьерда михьивал хуьнин, ЖКХ-дин месэлайриз талукь кIвалах тухузвай МУП-дин кьиле акъвазай 10 йисузни субутнай. Адан иштираквални аваз шегьердин кеферпатан микрорайонда промышленный майданар ишлемишиз вахкана. Заводдин гьаятра кул-кусар, тарар цана, иниз атай касдин фикир желбдай шартIар тешкилна. Шегьерда михьивал хуьн, багълариз ятар гун патал махсус улакьар маса къачуна, къуллугъчийрик гьевес кутадай къайдада мажибар гунин жуьре арадал гъана, шегьерда цIийи маршрутар кардик кутуна ва икI мад.

Тренердизни, гьелбетда, тешкилатчивилин алакьунар герек я. ИкI, ада вичин аялрин командайрин кIвалахдал спонсорар, “Тефи” фирмадин регьберар желбна. Дербент шегьердин округдин собранидин депутат Тельман Гьамзаеван ва Фи­зули Сагъуеван куьмекар себеб яз, футболдин “Тефи” команда уьлкведин регионра тешкилзавай акъа­жунриз физва. Команда махсус парталралди, тупаралди, герек ма­са тадаракралди таъмин я. Тре­нердихъ СССР-дин футболистрин арада хъсан ярар-дустар, жегьилар патал халисан чешнеяр ава. Абурухъ — СССР-дин хкягъай командадик хьайи Александр Чивадзедихъ, Муртаз Хурцилавадихъ, Манучар Мачаидзедихъ, Реваз Дзодзуашвилидихъ ва масабурухъ галаз И.Султанова къе­ни алакъаяр хуьзва.

Футболдин ихьтин зурба терефдар, жегьилрин халисан тербиячи Ибрагьимпаша Султановал алатай йисан гатфарилай инихъ Дербент шегьердин футболдин федерациядин председателвилин ­везифаярни ихтибарнава. Адан регьбервилик кваз датIана “Тефидин” кубокар патал турнирар кьиле физва.

Жегьилрин сагълам гележег па­тал галатун тийижиз зегьмет чIуг­вазвай агъсакъал Дагъустан Рес­публикадин Гьукуматдин, Минспортдин грамотайрин ва чухса­гъулдин чарарин сагьиб, дербентвийрин арада гьуьрметлу муаллим, меслятчи, агъсакъал, футболист я.

— Алай вахтунда жегьилрихъ спортдал машгъул жедай вири мумкинвилер ава — футболдин майданар, махсус тадаракар авай залар, спортдин гьар са жуьредай тренерар ва икI мад. Виридаз куьмек яз, Интернет лугьудай аламатни кардик ква. Муькуь патахъай, фикир гайитIа, жегьил-жаванрин фикирар гьарнихъ чукIурзавай темягьар пара хьанва. Диде-бубадин, муаллимрин, тренеррин кьилин макьсадрикай сад а темягьрин арада аял квадар тавун, адаз вичихъ алакьунар авай хиляй виликди фидай мумкинвал гун я. Ахпа зурба алимар, спортсменар, устIарар… майдандиз акъатда, — меслят къалурзава И.Султанова.

Чи суьгьбет геждалди давам хьана. Гьар са келима, меслят вичиз кьилди фикир гун герекди ва амал ийидай кас патал хийирлуди тир. Гьа ихьтин кас я Ибрагьим халу. Важиблу, герек карда къуй адаз къуватар гурай!

Дагъви Шериф