Абурун чешнелу крар

Алай йисуз вичин жергейра 160 миллиондив агакьна жегьилар тупламишай, уьлкведин чIехи ругуд ордендиз лайихлу хьайи комсомолдин 100 йис тамам жезва. Граждан дяве, вад йисарин планар, Ватандин ЧIехи дяведа къалурай кьегьалвилер, хам ва чIу­ру­хъан чилер къарагъарун, комсомолрин эцигунар, хуьруьн майишат вилик тухун — вири ибур ВЛКСМ-дин баркаллу тарихдихъ галаз алакъалу, рикIелай ракъуриз тежедай, чешне къачуниз лайихлу крар, вакъиаяр я.

Комсомолдин сифтегьан организацийри, кьилдин комсомолри Кьасумхуьруьн райондин тарихдани кьетIен гел туна, гьа гьисабдай яз майишатра намуслудаказ кIвала­ху­налди, гайи тапшуругъар кьилиз акъудуналдини. И гафарин гьахълувал къалурун яз, заз тек са мисал гъиз кIанзава.

Ингье зи гъиле 1957-йисан 19-октябрдиз  акъатнавай “Колхоздин пайдах” газет ава. Адан 3-чина, “Комсомолрин куьмекдалди” кьил гана, ВЛКСМ-дин райкомдин МТС-дин рекьяй инструктор Ж. Гьажимурадова кхьенвай макъала чапнава. Чна агъадихъ макъала гьа авайвал гун хъийизва.

“Чи партияди ва гьукуматди хуьруьн ­ма­йишатдин работникрин вилик емишрин ­багъларин майданар гегьеншарунин ва анрай менфят къачун къвердавай хъсанарунин важиблу месэла эцигнава. И кIвалах агалкьунралди кьиле тухун патал чи райондин са жерге колхозри хъсан нетижаяр къазанмишнава. Колхозрин сифтегьан комсомол организацийри активдаказ иштиракуналди, багълар артухарунин карда куьмекар гузва.

Алай йисан августдин вацра хьайи ВЛКСМ-дин райкомдин бюроди сифтегьан комсомол организацийрал тамарин ва багъларин къерехра авай чIуру емишрин 2590 къелемдик тIурар кутуналди къелемламишун ва абур гележегда колхозрин багълара акIурун тапшурмишнай. И кIвалах тешкиллувилелди кьиле тухун патал гьар са комсомол организациядиз кьилдин тапшуругъар ганай.

И къарардалди руьгьламиш хьайи Жданован тIварунихъ галай колхоздин комсомол организацияди вичиз къалурнавай 160 къелемдин чкадал — 1000, Ленинан тIварунихъ галай колхоздин комсомол организацияди 65-дан чкадал, 300, Сталинан тIварунихъ галай колхоздин комсомол организацияди 150-дан чкадал чIуру емишрин 500 тазуник хъсан сортарин къелемрин тIурар кутунва. Ихьтин хъсан нетижаяр райондин са жерге маса организацийрихъни ава.

Вири сифтегьан комсомол организацийри, санлай къачурла, чпел тапшурмишнавай 2590-дан чкадал 4700 къелемдик тIурар кутунва.

Идалайни гъейри, “III-Интернационал” тIвар алай колхоздин къелемлухда кIвалах­завай комсомолар тир Аликберов, Ильясбегов юлдашри гьар сада 12000-далай виниз къелемрик тIурар кутунва.

“Яру пайдах” тIвар алай колхоздай Дербентдин хуьруьн майишатдин техникумда кIелзавай студентар тир Муталибов, Яралиев юлдашрини и карда намуслудаказ жафа чIугуна.

Къелемлухра авайбурни кваз райондин комсомолри саки 46000-дав агакьна цIийи къелемрик тIурар кутунва.

Амма и метлеблу кардив жавабдарсузвилелди эгечIай Вышинскийдин, Ульянован, Фрунзедин тIварариихъ галай, “Коммунист” ва “ЦIийи дуьнья”  колхозрин сифтегьан комсомол организацийри чпел тапшурмишай и кIвалах рикIелай алудна”.

ИкI, эхь, комсомолдин организацийрин роль — екеди, жегьилрин зегьмет зарбачивилинди тир.

Хийир Эмиров