Умуьрда тарихдин са бязи вакъиаяр тикрар жезва кьван. 1943-йисан зулуз Яру Армиядин частари Донбасс, Днепр, Киев фашистрин чапхунчийрикай азаднай. Сифтедай генерал Николай Ватутин кьиле авай Украинадин (виликан Воронеждин) фронтдин 38-армиядин, гвардиядин танкарин 5-армиядин ва 60-армиядин частари сентябрдиз Днепрдин эрчIи патан къерехда мягькемарнавай сенгерар кьуна. Ахпа, Букридин плацдарм къачурдалай гуьгъуьниз 1-ноябрдиз Киев азад авунин женг башламишна. Киев вер­махт­дин 7-армиядин частари хуьзвай ва абуру эхир нефесдалди аксивалзавай. Амма Сталинграддин, Москвадин, Курскдин женгера гъалибвал къачунвай яру аскеррин хура акъваздай такьат абурухъ амачир ва 6-ноябрдиз Киевдин кьакьан дараматрин ва кIвале­рин къаварал Яру пайдахри лепе гана.

Ингье гила, пудкъанни цIекIуьд йис алатайла, Россиядин яракьлу къуватар мад Донбасс, Киев, Одесса ва маса шегьерарни фашистрикай, неонацистрикай азад авуниз мажбур хьанва. Советрин дуст ва азад хал­кьарин республика тир Украинадин кьилиз США-дин ва РагъакIидай патан уьлквейрин политикрин таъсирдик акатай ксар атайла, Украина Россиядихъ галаз женг чIугвадай НАТО-дин плацдармдиз элкъуьрна. Республикадин агьалияр фашистрин, неонацистрин истисмарвилик акатна. Славянрин са халкь яз гьисабзавай украинвиярни урусар сад-садаз акси акъвазарна. Муьжуьд йисуз ислягь Донбассдиз цIай гуз хьана, гилани гузма. Къе Россиядин аскерри Луганскдин ва Донецкдин­ республикайрин къуватарни галаз неона­цистри гужуналди кьунвай хуьрер, шегьерар азад­зава. Луганскдин республикадай абур ми­хьиз чукурна. Нубат амай чкайрални къведа.­

Фашизмдин, бендеровчийрин пайдахар хкажнавайбурухъ галаз женг чIугвазвай чи танкистри, Ватандин ЧIехи дяведа хьиз,  жуьр­этлувал, мягькемвал къалурзава.

Кеферпатан Крымскдин къанал физвай мулкар хуьдайла, танкарин ротадин командир Алексей Левкинан аскерри къастунал кIевивал ва женгинин пешекарвал къалурна. Душманди гьикьван аксивалзавайтIани, ротади къаналдилай элячIзавай муьгъ кьуна. Амма нянихъ неонацистри кар алай чка хкьун патал мадни гьужум авуна. Левкинан экипажди  женгинин сифтегьан декьикьайра душмандин пуд танк пайгардикай хкудна ва гьужум акъвазарна.

Пакад йикъан экуьнахъ Украинадин кьушунри (танкарин батальонди ва автоматчийри) мад муькъвел гьужумна. Абурун кьадар гзаф тиртIани,  танкунин командир, старший сержант Юрий Нимченкоди душмандин танкар лап мукьув къведалди сабурлувал хвена, ахпа, лишандик кутаз, ругуд танк ва пуд БТР кукIварна. Неонацистар, телеф хьайи хейлин аскерарни майдандал туна, кьулухъ кат хъувуна.

Танкарин ротадин командир, старший лейтенант Антон Старостина махсус серенжемдив эгечIай йикъалай женгера иштиракзава. Нубатдин женгина ада кьилди душмандин муьжуьд БТР ва хейлин неонацистар тергна. Танкариз акси “Джавелин” ракета галукьай адан танкуниз ва бедендизни зиян гана, амма викIегь офицерди женг давамарна ва кьве танк тергна. Гьа идалди вилик къвез кIанзавай украинвияр кьулухъ хъфиниз мажбурна.

Украинада женгинин махсус серенжемдив эгечIай гьа сифте йикъара дагъустанви танкист, старший сержант, танкунин командир Марат Халикьовани жуьрэтлувал къалурна.

Ихьтин мисалар гзаф гъиз жеда. Махсус серенжемда уьтквемвилелди иштиракзавай дагъустанвияр садни кьвед туш. Абурун тарифлу, чешнелу крарикай “Лезги газетди” кхьизва. Аскервилин кьинез, Ватандиз вафалувал къалуруналди, Россиядин офицерри ва аскерри важиблу везифа тамамарзава. РагъакIидай пата чи Ватандиз акси къуват яз ишлемишзавай Украинадин фашистар, бендеровчияр, “азовчияр” тергзава. Республика чIулав хумадикай азадзава. Яргъал алач, Донбассдин ва Украинадин маса районрин агьалийрини регьятдиз нефес къачуда. Чи кар гьахълуди я. Чун гъалибни жеда.

Хийир Эмиров