Ватандин ЧIехи дяведилай гуьгъуьниз дидедиз хьайи ам, гьеле пуд варзни тамам тахьанмаз, бубадикай магьрум хьана. АкьалтIай четин йисар тир. Алай аямдин несилри гьа вахтарин дарвилер артух кьатIун тавунни мумкин я, амма аялвал гьа агъур девирдал гьалтайбуру пара мишекъат шартIариз дурум гана. Руфуна тухдалди фу, тандал туькIвей партал, чи йикъарин бицIекриз авай хьтин хейлин маса къулайвилер хьун а вахтара саки гьар са аялдин мурад тир. И крарни анихъ амукьуй, абуруз гьатта къугъунардай вахтни кьисмет хьанач. Гзафбуру чпин диде-бубайриз чуьллера, никIера, багълара, хуьруьн майишатдин жуьреба-жуьре кIвала-хар ийиз куьмекар гузвай: векь ягъиз, мал-хеб хуьз, къуьлуьн кьилер кIватIиз… Чи макъаладин кьилин игитни, гзаф масабур хьиз, уьмуьрдин ихьтин имтигьанрай экъечIна. Буба кьилел аламачир ам дидеди текдиз, зегьметдал рикI алаз, писни хъсан, гъвечIи-чIехид чириз, тербияламишна. Уьмуьрдин бине зегьметдин яцIа лигим хьайи адакай къе чIехи дережайрин сагьиб хьанва. Чи ихтилат, гьуьрметлу кIелзавайди, Дагъустандин образованидин отличник, РД-дин лайихлу муаллим, РФ-дин умуми образованидин лайихлу работник, РФ-дин журналистрин Союздин член, Президентдин грантдин сагьиб, “Лезги газетдин” хсуси мухбир, “Къурушрин сес” газетдин кьилин редактордин заместитель, Хасавюрт райондин ЦIийи Къурушрин юкьван мектебдин лезги чIаланни литературадин муаллим Гьажибала Султанович Къазиевакай физва. И йикъара ада вичин 70 йисан юбилей къейдна.
Ам Гьажи муаллим яз сейли хьанва. Хуьрени, райондани, республикадани. Хайи хуьруьн мектебда Гьажи муаллимди Дагъустанда хъсанбурукай сад яз гьисабзавай дидед чIаланни литературадин кабинет арадал гъанва. Ина чи девлетлу чIалаз, эдебиятдиз талукь вири ава: чи шаирринни гьикаятчийрин суьретар, абурун уьмуьрдин ва яратмишунрин рекьиз бахшнавай стендар, жуьреба-жуьре ктабар, методикадин пособияр… Ихьтин кабинет туькIуьрунай адаз Хасавюрт райондин образованидин управленидин Гьуьрметдин грамота гана. Пешекар муаллимдал Хасавюрт райондин дидед чIаларин муаллимрин Ассоциациядин председателдин везифаяр ихтибарнава. 2013 ва 2014-йисара Гьажибала Къазиевакай Дагъустанда хайи чIалан виридалайни хъсан муаллим хьана. Районда лагьайтIа, ада ихьтин дережа хуьз са шумуд йис я. Образованидин хиле къалурзавай агалкьунар фикирда кьуна, адаз кьве сеферда Россиядин виридалайни хъсан муаллимриз гузвай пулдин премия ганва. Гьажи муаллимдин гъилик кIелзавай аялри саки гьар йисуз республикадин дережада аваз тешкилзавай дидед чIалан олимпиадайра, конкурсра кIвенкIвечи чкаяр кьазва…
…Гьажибала Къазиеван аял вахтар Кьасумхуьруьн (гилан Сулейман-Стальский) райондин Ивигрин хуьре акъатна. 1968-йисуз Махачкъалада музучилище, 1988-йисуз ДГУ-дин филологиядин факультет акьалтIарна. Армияда къуллугъна, кьве йисуз Тарумовкада Культурадин кIвалин директор яз кIвалахна. 1971-йисуз ам кьисметди Къурушрин хуьруьз акъудна. Гьа чIавалай къедалди Гьажи муаллимди ина мектебда кIвалахзава…
Хайи халкьдихъ, чIалахъ рикI кузвай халис ватанперес Лезгистандивай яргъа аварринни къумукьрин арада лезги чIалан дережа хкажиз алахъзава. Тек са мисал гъин. Хасавюрт райондин педколледжда лезги чIал квачиз, белки, амай вири чIаларай тарсар тухузвай жеди. Къурушрин хуьруьн мектебра сифтегьан классра тарсар тухузвай хейлин жегьил муаллимар Хасаюртдин педколледж акьалтIарнавайбур я. Мектебдилай кьулухъ мад дидед чIалай алава чирвилер къачуникай магьрум хьанвай абуруз аялриз лезги чIалан тарсар гудайла четин жезвай. Гьажи муаллим и месэладин къайгъуда хьана. Гзаф тIалрайни хъутIалрай экъечIна ам, хейлин рекьер-хуьлер кIвачикна ада. Хасавюртдин педколледжда лезги чIалан тарсар гун кардик кутун тешкилун патал ам Махакъаладиз агъа кIан цIуд сеферда фена. Эхирни Гьажи муаллим вичин мураддив агакьна. 2015-йисан эхирра Хасавюртдин З.Н.Батырмурзаеван тIварунихъ галай педколледждин программадик сифте яз лезги чIалан предметни кутуна. Тарсарни, Къурушдилай физ-хквез, анай къвезвай кьве кепекни рекьера харж хъийиз, вичи гана. Им тарифдиз лайихлу кар тушни мегер!
Гьажи муаллимдиз Аллагьди захавилелди маса рекьерайни алакьунар ганва. Ам хъсан мухбир, публицист, писателни я. Адан къелемдикай хкатзавай яратмишунар мукьвал-мукьвал “Лезги газетдиз”, “Самур”, “Дагъустандин дишегьли” журналриз, “Хасавюртдин хабарар”, “Къурушрин сес” газетриз акъатзава. Илимдални машгъул жезва Гьажи муаллим. 65 йисан яшда аваз ада РАН-дин Дагъустанда авай филиалда аспирантура акьалтIарна, “Къурушрин нугъатдин словарь” акъудна, “Лезги чIала Къурушрин нугъат” монография кхьена, кIелдайбурув Ватандин ЧIехи дяведин иштиракчи Даниял Гъафизовакай, Игъиррин хуьруьн тарихдикай ктабар агакьарна, муаллимар патал лезги чIалан методикадай пособияр гьазурна. Ам республикадин вузра хайи чIаларин месэлайриз талукьарна кьиле тухузвай мярекатрин активный иштиракчи я. Гьажи муаллимдин тIвар 2014-йисуз чапдай акъатай Международный Энциклопедиядин “Образованида виридалайни хъсанбур” кьил ганвай разделда гьатнава.
Гьажибала Къазиев хуьре-кIвале гьуьрмет авай инсан я. Къурушвийрин уьмуьрда кьиле физвай гьар са мярекатдик аквада квез ам. Садрани хуьруьн, халкьдин месэлайривай, къайгъуйривай кьил къакъуддач касди. Герек чкадал куьмекни гуда, меслятни къалурда. Вичин веледарни ада гьа вич хьиз тербияламишнава. Уьмуьрдин юлдаш, ингилис чIалан муаллим Незакетахъ галаз санал абуру са рушни пуд хва чIехи авунва. Абурухъ чпин хизанар хьанва. Гьар сад баркаллу пешейрин сагьибар я…
Гьажибала Къазиева зегьметдин рекье къазанмишнавай агалкьунрикай мадни гзаф лугьуз жеда. Анжах газетдин са макъаладин сергьятра абур вири къейд ийиз жедач.
Къе Гьажибала Султановича вичин 70 лагьай гад агудзава. Вилик бегьерлу зул ква. Къуй абурун кьадар ви уьмуьрда гзаф хьурай, играми муаллим!
Мегьамед Ибрагьимов
