Хатасузвилин къаравулда

«Дагъустанда цIаяр кьунин дуь­шуьш­рин чIехи пай агьалийри кьурай векьерик ва зирзибилдик цIай кягъун себеб яз арадал къвезва. Гатфар ва гад алукьуникди салара, багълара кьурай векьерик, пешерик­ цIай кягъун сифтедай са еке хата авачир кар хьиз аквада. Им, гьелбетда, ягъалмишвал я. ЦIу вичин хурук акатай вири затIар тергзава, адан вилик пад кьаз четин тирди рикIелай ракъурна кIандач. Ихьтин чIуру нетижайрал гъун тавун патал герекзавайди мукъа­ятвал квадар тавун я. Къе-пака гзафбур тIебиатдал ял ягъиз­ фида. Гьар са касди, гьам чIехибуру, гьамни аялри хатасузвал таъминарунин­ къайдайрал амал авун лазим я. Ри­кIел хуьх: цIай хкадарунилай адан вилик пад кьаз регьят я. Гьаниз килигна ял ягъай чкайрал цIай кумай кIарасар, пIапIрусрин кьатIар тамир. ЦIай кьун­вай чка акуртIа, фикир тага­на элячI­мир», — Россиядин МЧС-дин Да­­гъус­танда авай Кьилин Управленидин начальникдин заместитель (цIая­рин вилик пад кьунин къуллугъдин), къенепатан къуллугъдин подполковник  Сабир Магьмудова пешекарвилин суварин вилик квай йикъа­ра Махачкъалада, «Дагестанская прав­­да» газетдин редакцияда, кьиле­ фейи пресс-конференция тагькимару­нин ихьтин малуматдилай башламишна.

Дагъустандин МЧС-ди виликдай хабар гайивал, алай йисуз республикада зирзибилди ва кьурай векьери цIай кьуникди арадал атай 254 дуьшуьшдикди 33 га майдан цIу кьуна.

Дугъриданни, гатфар алукьайла МЧС-дин къуллугъди кьилин къуватар йисан и вахтунда чIехи месэлайрикай сад тир тамари-чуьллери цIаяр кьунин вилик пад кьунихъ элкъуьрзава. Сабир Магьмудова къейд авурвал, Дагъустандин МЧС-ди республикадин тамарин майишатдин Комитетдихъ галаз и жигьетдай чIехи кIвалах кьиле тухузва. Кьилди къачуртIа, гьар йисуз саналди цIаяр хкадаруниз талукь план тайинарзава, ана цIаяр хкадарунин кIвалахда иштиракдай ксарин, такьатрин, техникадин кьадар къалурзава.

Идалайни гъейри, гьар йисуз агьалияр гъавурдик кутунин­ серенжемарни кьиле тухузва. Гьа са вахтунда фикир гана кIан­завай месэлаярни авачиз туш. Кьилди къачуртIа, С. Магьму­до­ва районрин, хуьрерин, шегьеррин муниципалитетрини цIая­рин вилик пад кьунин серенжемрик чпин пайни кутуниз, абуруни агьалияр гъавурдик кутунин кIвалахдиз фикир гуниз (ихьтин кIвалах чирвилер гудай идарайрини кьиле тухуниз) эвер гана. Ада тамари цIаяр кьур вахтара хуьрерин агьалияр вири куьмекдиз экъечIай мисаларни гъана. ИкI, чIехи майданра цIаяр абурун куьмекни галаз са куьруь вахтунда хкадариз алакьайди къейдна.

Сабир Магьмудова цIаяр кьуникай хуьдай къуллугъ къадимбурукай сад тирди, алай йисуз ам арадал атана 375 йис тамам жезвайди къейдна. Къуллугъдиз советрин девирда зурба фикир гана. Эхиримжи йисарани, гьам цIай кьуникай хуьнал (вилик пад кьунал), гьамни цIай хкадарунин кIвалахда ишлемишзавай, менфят къачузвай такьатрал (гьелбетда, кьилинбур яд ва каф я) гьалтайла, еке дегишвилер арадал атайди къейдна.

Мугьманди 1999-йисуз уьлкведин президент Б.Ельцина 30-апрель ЦIаяр кьуникай хуьдайбурун пешекарвилин сувар яз тайинарайди рикIел хкана. Лишанлу юкъуз Махачкъалада, Октябрдин революциядин тIварунихъ галай багъда, пешекарвилин сувар къейдда. Ана цIаяр кьунин кIвалахда ишлемишзавай техникадин ва такьатрин выставка кьиле фида, аялар патал машгъулатар тешкилда, суварик атанвайбуруз чуьлдин шартIара гьазурнавай хапIа дадмишдай мумкинвални жеда.

Рагнеда  Рамалданова