Вичин гъед жагъанвайди (А.Мирзебегован «Кьведра бахтлу кас» ктабдикай)

“Кьведра бахтлу кас”. Ктабдиз ихьтин тIвар авторди М. Бабаханован хиве кьун фикирдаваз гана. Хив райондин АрхитIрин хуьруьн юкьван школадин директорвиле кIва­лахай йисара шаирди кхьенай: “Зун кьведра бахтлу кас я: за жуван уьмуьр аялризни шиирриз бахшна. Вуч ава абурулай михьи, гуьрчег!”

Дугъриданни, шаир гьахъ я. Адаз вичин уьмуьрдин гъед жагъана. Гьавиляй ада бахтлувални гьис­с­­зава. Гьеле 1987-йисуз рагьметлу писатель Якьуб Яралиева “Ли­тературадин Дагъустан” журналдиз акъа­тай “Жуван гъед жагъу­рун” рецензияда и кар къейдна: “М.Бабаханован яратмишунриз дерин фики­рар, хци кьатIунар, назик ва мегьрибан гьиссер хас я… Адан гьар са ши­ирдай бажарагъ ва устадвал аквазва”.

Ктаб-монография М. Бабаханован 60 йис тамам хьунихъ галаз алакъалу авунва. Адан сифте гафуна филологиядин илимрин кандидат, ДГУ-дин доцент Нариман Абдулмуталибова кхьенва: «А. Мирзабегован ктаб чи бажарагълу къелемэгьлидин уьмуьр ва яратмишунар илимдин рекьелди ахтармишунин карда вилик къачунвай чIехи кам я. М.Бабаханов шаир, камал­эгьли ва арифдар хьиз чи халкьдин­ руьгьдин уьмуьрдин тарихда жанлу ва экуь гел тазвай ксарикай сад я. Чна умуд кутазва, гележегда чи ма­са алимрини и рекье зегьмет чIу­гу­на, шаирдин яратмишунриз, адан чIалариз ген­гьенш ва лайихлу къимет гуда”.

Азиз Мирзебегова ктабдал хейлин зегьмет чIугунва. Ада М.Баба­ха­нован чапдай акъатнавай гьар са ктабда (“Къизилгуьлдин мани”, “Муьгьуьббатдин куьче”, “Гъетери табдач”, “Ракъинин сухта”, “Лекьрен ма­ни”) гьатнавай эсерар чIалан, манадин, арадал гъизвай къаматрин, ху­до­же­ст­венный рангарин, кIелза­вайдаз ийизвай таъсирдин, девирдихъ галаз авай алакъадин, шииратдин кьетIен­вилин, философиядин деринвилин, гьиссерин чимивилин, ватанпересвилин гьуьндуьрдин жигьетдай ахтармишнава ва къиметар гузва.

“Майрудин Бабаханов критикадин гуьзгуьда” разделда газетриз, журналриз, ктабриз шаирдин эсеррикай кхьенвай рецензияр ганва. Абуру хейлин чка кьунва. Авторри шаирдин, писателдин, чIалан устаддин гъиликай хкатнавай, рикIяй акъатнавай шииррин, гьикаяйрин маналувал, ачухвал, деринвал, чIа­лан везинлувал, къешенгвал, об­разрин цIийивал, жанлувал, рифмайрин кутугайвал, пайгарвал, цIа­рарин къуватлувал, таъсирлувал, тема хкягъунин ва ам гегьеншарунин бажарагълувал къейдзава.

А.Мирзебегован къанни ирид лагьай ктаб девирди истемишзавайди, милли литературоведенида лайихлу чка кьадайди ва жуьреба-жуьре яшарин, кеспийрин кIел­дай­буру менфят къачудайди хьанва.

Нариман Ибрагьимов