“Гьаждал фейи Мисри”
Гатун варз тир. Зун, гьамиша хьиз, хтулрихъ галаз куьчедал ацукьнавай. Чи кIвалер шегьре рекьин къерехда ава. Са машин акъвазарна. Анай эвичIна, юкьван буйдин, са акьван чIехи яшар тахьанвай, къумрал якIарин итим чи кIвалер галай патахъди къвезвай. Яраб вуж ятIа? — фикирзавай за. Салам гана, буба хабар кьурла, заз ам чи хизандин хванахва Мисри (тIвар дегишарнава) тирди чир хьана. Хабарар кьаз, ам сакIани хъфизвачир. Эхирни за кIвализ бубадин патав илифун теклифна. Кьуьзуьбуруз чпин патав атун, са истикан чай хъун кIандай кIвалах я. Сифте “ваъ” лагьанатIани, Мисри чи кIвализ атана. Буба суал квай вилерай килигзавайди кьатIай ада: “Ваз зун чир хьанани? Ви гъвечIи гададин дуст”, — лагьана хабар кьуна бубадивай.
— Ваъ, — жаваб гана зи бубади.
— Заз чир тахьай, бубадиз чир жедани? Ваз вуч лугьуз кIанзава? — хабар кьуна за?
Жибиндиз гъил авуна, Мисриди анай агъзур манатдин чар акъудна, зав вугузвай.
-ТIалабда и пул вуна вахчу, зун адаз, яни ви бубадиз буржлу я. Заз гьарам пул кIандач, зун гьаждал фенва. Ма вуна вахчу, я туштIа, жува са кесибдиз садакьа це! — лугьуз, гужуналди пул зи гъиле твазвай ада.
Заз гзаф язух атана. Зи стхадин дуст Мисри хизанда виридалайни гзаф зегьмет чIугвадай, садан кефини хан тийидай кас тир. За пул вахчунач. Ада мадни лугьузвай:
— Зун геж хьана. Фад атана кIандайди тир.
— Бубадиз килигзавайди зун-е, — секинарна за Мисри. — За ваз а пул гьалалзава.
Атун геж хьанатIани, вичелай гъил къачу лугьун, багъишламишун тIалабун чи девирда нелай хьайитIани алакьдач. Тек са за ваъ, вири хизанди гьалалзава Мисридиз а бурж. Жегьил чIавуз гъалатIар гзафбурувай жезвайди я. Амма абур хиве кьун, мад хъувун тавун мадни важиблу кар я.
Ви хизан сагърай, Мисри! Чна куь хизандиз гьамиша гьуьрметзавайди я. Вири вун хьтинбур тиртIа, дуьнья ислягь жедай. Аллагьди хуьрай хъсан инсанар!
Гилияр.
«Лезги газетдин» 2019-йисан 50-нумрадай
__________________________________________________
Кьашкьа
(Хьайи кар, тIварар дегишарнава)
И агьвалат заз зи яр-дустуни ахъайна.
— Зи буба — башламишна ада, — мал-къарадал рикI алайди тир. Чи хизанда аялар гзаф авай. Гьар садаз вичин везифа, машгъул жедай кIвалах ганвай. ЧIехи стхайри хиперин, цIегьерин нубатар алуддай. ГъвечIибур сала цанвай майвайрихъ гелкъведай. Зун виридалайни гъвечIиди яз, кIвалер, айванар михьун зи везифа тир. Чна чи гъвечIи кьве дана фермадин къвалав гвай сала хуьзвай. Чукуриз-чукуриз, садра стха хтана, са дана авачирдакай хабар гана.
Кьве кIвачяй акъатна вири хизан къекъведай кьван, дана гьатначир.
“КIевнавай салай дана гьиниз фирай?” фикирзавай бубади.
…Йикъарикай са юкъуз Мерзия хала (фермада кIвалахзавай доярка) чи кIвализ атана. Ада лагьана хьи, фермадин бригадирди, зи гъилералди хвена, еке авунвай яру жинсинин калин дана вичин цуриз хутахна, куь дана, пеле кьашкьа авайди, фермадиз гъана, кутIуннава. Квекай зарафат ийиз тамир. Куь гьалаллу гьайван атана хутах… Куь калин дана тирди квевай субутиз жеда.
Халисан юристди хьиз, гъавурда туна чун Мерзия халади.
Пакамахъ фад буба фермадал фена, шаддиз хтана. Эхь, — лагьана ада, — чи дана я фермада авайди… “Бригадир атурай, ахпа хутах”, лагьанва вири дояркайри.
Нянихъ фейи буба, “гьарам хьуй ваз” лугьуз, хтана. Вахканач дана бригадирди. “Ваъ, акI за кьабулдач, зун участковый милиционердин патав фида…” Гилани кар кьиле фенач.
Данарбанри, бригадирдихъай кичIела, дана нинди ятIа лагьанач.
Гила махсус лабораториядин (Кьасумхуьрел) куьмекдалди дана нинди ятIа чириз алахъна. Ина а гьайван зи кализ ухшар тирди тестикьарна, зав бригадирдилай милициядиз арза кхьиз туна. Амма арза кхьидайла, бубади участковыйдиз лугьуда: — Зун себеб яз, ам кIвалахдилай алудда, адан аялар гишила амукьда. А кар заз кIандач.
Тажуб жеда участковый: — Вун хьтин мергьяматлу ксарни амайди яни?
— Белки, зи дана тушиз, гьарамди заз гьикI кьада? Герек туш заз ахьтин мал, — тестикьарнай мад бубади. Хканачир дана.
Кьашкьадикай низ кал хьанатIа, къени чидач чаз…
«Лезги газетдин» 2020-йисан 18-нумрадай
____________________________________________________
* * *
(ЧIехи Гъалибвилин 75 йисан юбилейдихъ галаз алакъалу яз Ватандин ЧIехи дяведин активный иштиракчи, гвардиядин майор, зи рагьметлу буба Къазимегьамедов Гьажимегьамедаз бахшзава)
ГъвечIизамаз уькIуь-цуру дадмишай,
Вич етим яз, гьар са кIвалах битмишарай,
Мектебдамаз симинлай физ вердишарай,
Пагьливан тIвар къачур, чи викIегь буба!
Вагьши дяведин гур цIаярни мурцар,
Жегьил-жаван яз, эхнай вуна, чан буба!
Пехъи тир душмандин гуьллейрин харар,
Къваз кьилел, чаз Гъалибвал гваз хтай буба!
Жинжи гар хьиз элкъвез, хкатиз виликай,
Шумудра хер жез, хкатнай вун кьиникьикай.
Куьн, ветеранар, чун патал гьар женгера,
Жида хьиз, душмандин хура акIидай.
СтIал Сулейманан кьегьал хуьруьнви,
Дагъустандай Берлиндиз кьван фейи,
Чан гьайиф текъвез, чаз Гъалибвал гъайи,
Машгьурна на ви тIвар, гьунар чаз, буба!..
«Лезги газетдин» 2020-йисан 18-нумрадай
