Эмирбег Лачинов

Муаллимни тир, шаирни

(Автордин 90 йис тамам хьунихъ галаз алакъалу яз)

Эмирбег  Лачинов  (Чепиви) 1928-йисан 10-апрелдиз Ахцегь райондин Чеперин хуьре дидедиз хьана. Гьеле аял яз, ам Азербайжан Республикадин Хачмаз райондиз, анайни Бакудиз акъатна. Ада медучилище, армияда авайла танкиствилин курсар, гуьгъуьнлай Бакуда М.Ф.Ахундован тIварунихъ галай урус чIаланни литературадин институт акьалтIарна.

Ахпа пенсиядиз экъечIдалди муаллимвиле кIвалахна. Ада шиирарни кхьизвай. Абур Бакуда ва Махачкъалада акъатзавай журналрани газетра чапна.

1988-йисалай ам пенсиядиз экъечIна. Дагъустандиз, Белиж поселокдиз хтана, ана агъсакъалрин крарал машгъул тир. Шаир 2000-йисуз рагьметдиз фена. Белижда фаракъатнава.

Чав ада вичи агакьарай бязи эсерар гумай. Аялар патал теснифнавай и чIалар гьабурукай я.

 

Къазранбала

Къазран бала, квахьна гел,

Рекьел чIехи экъечIна.

— Яваш гьала машинар! —

Гьарай ийиз эгечIна.

 

— Элкъуьгъ, бала, чан бала!

Шехьна диде, гьарайиз.

Рекьида вун, ай-аман,

Чан фида ви гьавайи.

 

— Белки, диде, шоферриз

Чир жен чпин нукьсанар.

Зун килигда и рекьиз,

Саламат хьуй инсанар!

 

Чакъални хъалхъас

Салам гана са юкъуз

Хъалхъасаз са чакъалди.

Тапасдив ам элкъуьрна:

— Килиг гила ви гьалдиз,

Вуч лугьуда на элдиз,

Руфун цавуз туькIуьрна?

 

— Архайин хьухь, жагъида

Зазни жаваб вахкудай.

Жузадайди хьайитIа,

— Зарядка я лугьуда.

 

Цуьквер

Таза цуьквер герек я,

Кьуьл гумир, руш, шупI мийир.­

Цуьк цайиди зирек я,

Шад ийидай чи уьмуьр.

 

Цуьквер цуз куьне, рушар,

Къуллугъ ая, рекьимир.

Цуьквер я чи еришар,

Масанра куьн къекъвемир.

 

Кьисметар

Аквариум къачуна,

Бубади балугъар хуьз.

Чан алай балугъ кьуна,

Вегьена аквариумдиз.

 

Са вахтарлай балугъди

Ахъайна а циз куьрни.

Катзавай йифди-югъди

КIезрияр куьлуь-куьлуь.

 

Кац акуна, катай кьиф

Аватна аквариумдиз.

Гьам гъвечIи тир, гьам зайиф

Хьана ам ем балугъриз.

 

ИкI уьмуьрда сад-садаз

Ем авунва гъуцари.

Кац амукьна кьил гатаз,

Вичин хци пацарив…

 

Хтулдин мурад

Зун буба хьиз зегьметда

Яраб чIехи жедач жал?

Багъ кутаз, эцигиз кIвал,

Зи гъиляйни къведач жал?

 

Зунни фидай эцигиз

Кьакьан-кьакьан бинеяр.

Гатуз, гьакI хъуьтIуьн цикIиз

ТуькIуьрдай парк, аллеяр.

 

Шофер жедай, къван гъидай,

Виш рейсдай за гьафтеда.

Зи манидин ван жедай

Эцигунрин жергеда.

 

Яраб чIехи жедач жал,

Зун буба хьиз зегьметда?

Зани жуваз тадай кIвал,

ЧIехида хьиз, гьелбетда.

 

Кьуьзуьбуруз куьмек це

ГъвечIи Лейла, ацукьна,

Килигзавай бадедиз.

Гзаф вахт тир алахъна,

Гъал фин тийиз хъуькъуьмдай.

 

Агакьна фад чи Лейла,

Аваз гарун еришда.

Куьмек гана къаридиз:

Гъал рапуниз нехишна!

 

— Баде, гъарикI жемир вун,

Ви куьмекда ава зун!

— Агь, ви эхир хийир хьуй!

Къурбанд хьуй ви гъилериз!

Кьуьзуь кьиляй икI викIегь

Экв хгай зи вилериз!

 

Кацни кицI

“Гьуьрмет” авай дустар тир

Кацни кицI чи магьледа.

Сад жедай хийир-шийир,

Герек хьайи вядеда.

 

Къунши къуншидин вилик

Буш квар кьуна акъатдай.

Анжах тек кицIин чиник

Гьамиша хъен акатдай.

 

Вичин дерт лугьуз тежез,

КицI рахана хелветда:

— Кац къастуна ава зи,

Зун кIанзавач, гьелбетда.

 

Хабар хьанайтIа кациз,

КицIин бед “илимдикай”,

Азаддай ада тадиз

КицI кIеви зулумдикай.

Эмирбег Лачинов, «Лезги газет», 2018-йисан 17-нумра