Студентар — «ЛЕЗГИ ГАЗЕТДИН» редакцияда практикада

25-июндилай 5-июлдалди чи газетдин редакцияда нубатдин сеферда ДГУ-дин филологиядин факультетдин урус ва Дагъустандин чIаларин отделенидин студентрин (3-курс) практика кьиле фена. Атанвай дестеда очно кIелзавай 6 кас авай: Гьажиева Амина, Гьажилаева Эльнара, Османова  Саманта, Рагьимова Умрият, Ризаева Жемиля ва Шерифова Лейла.

Санлай къачурла, ругуд рушани чпин хуьрерин мектебра къачунвай чирвилер вузда мадни деринарзавайди, мягькемарзавайди субутна­. Чи фикирдалди, кьилинди а кар я хьи, дидед чIалал ва литературадал абурун рикI ала. Редакцияда абурун вилик эцигай вири месэлайриз дикъетлудаказ ва сабурлудаказ яб гунихъ галаз сад хьиз, гайи тапшуругъарни галай-галайвал ва тамамвилелди кьилиз акъудиз алахъна.

Лагьана кIанда, гузвай тапшуругъар акьван регьятбурни, четинбурни тушир. Чаз абуру дидед чIалал фагьум-фикир гьикI ийизватIа, чпин чирвилер карда ишлемишиз жезватIа, чIалан эсерар яратмишдай руьгь кватIа ачухариз кIанзавай.

Са шакни алач, жегьил рикIе, руьгьда яратмишдай цIукI гьамиша рахазвайди я. Шаирар, гьикаятчияр виридакай тахьунни мумкин я, амма кхьинра ранг ядай, шикилламишдай гафар, ибараяр, мисалар, гекъигунар, тешпигьар хьун чарасуз шартI я. И кар чаз чи патав атанвай гьар са жегьилдин кхьинра са гьи дережада ятIа авайди акуна. Бес тежезвайди тежриба я. Яратмишдай кIвалахрал студентар тарсарилай къецяй, секцийра, семинарра, сиягьатра, масанрани желб авун лазим я.

Умудлу я, газетдин редакцияда авур гъве­чIи кIвалахдини (са куьруь вахтунда) же­гьилрин хиялрик, кхьизвай тегьеррик юзун кутуна.

Чна и чина гьа практикантрин дафтаррай къачунвай метлеблу келимаяр, къиметлу фикирар чапзава. Чна ам “Лезги газетдин” редакция — лезги ким” темадиз талукьарнава. Къуй ам вирида санал ацIурнавай умуми кIвалах хьурай.

М.Жалилов, практикадин руководитель

«ЛЕЗГИ ГАЗЕТ» — ЛЕЗГИ КИМ

2019-йисан 27-июндиз чун, ДГУ-дин филологиядин факультетдин лезги студентрин десте, руководитель Мердали Жалиловахъ галаз конференц-залда кIватI хьана. Им практикадин пуд лагьай югъ тир. КIвалин кIвалах ахтармишна ва чи суалриз жавабар гана. Суалар гузвай чун рази яз амукьна.

Идалай гуьгъуьниз пакад йикъан кIвалин тапшуругъ тамамарун патал руководителди ча­вай редакциядин дегьлизда — 7-мертебада къе­къуьн ва цларал алай машгьур шаиррин, алимрин, общественно-политический деятелрин суьретриз фикир гун тIалабна. Чна “Лезги газетдин” ким гьихьтинди ятIа сифте яз кьатIун­на. Иниз килигна, чавай лугьуз же­да­: “Лезги газетдин” редакцияда чи халкьдин­ кар алай гзаф месэлаяр веревирдзава. Иниз къвезвай мугьманрин — чи халкьдин зурба векилрин сан-гьисаб еке я.

Цлал алай грамотайрикай рахайтIа, садни-кьвед авач. За кьатIана: бажарагълу алим, критик, драматург ва литературовед Гьажибег Гьажибегов Дагъустандин гьукуматди тешкилай “Лезги газетдин” сад лагьай редактор хьана (1928-йис). Ада газет вичин чкадиз  гъана, авторрин коллектив кIватIна, газетдиз чпихъ алакьунар авай хейлин жегьил писателарни шаирар, журналистарни алимар атана. ИкI чи журналистика арадал атана.

М.Жалилован кабинетдикай ра­хайтIа, вири кабинетра са дакIар аватIа, ина кьвед ава. Кьве пенжердин юкьвал чи тIебиат къалурзавай гъвечIи шикил ала. Гьа шикилдални — марвард цуьк я… Им шаирдин вичин руьгь хьиз я…

Рагьимова Умрият

* * *

Адет хьанвайвал, гьар йисан июндин вацра чун практикадиз ракъурзава. И сеферда практика “Лезги газетдин” редакцияда хьана. Аниз чун 25-июндилай физ башламишна.  Ирид лагьай мертеба. Дегьлиздиз гьахьзамазди, чаз лезги ким — чи камаллу бубайрин меркез акурди хьиз хьана.

Гьар са мертебада са халкьдин редакция ава, цларални гьа миллетдин машгьур шаиррин, тIвар-ван авай деятелрин шикилар ала.

“Лезги газетдин” редакциядин дегьлиздани чи чIехи векилрин суьретри гьар садан фикир чпел желбзава.

Гьажибег Гьажибегован, Зияудин Эфендиеван, Исмаил Вагьабован, Забит Ризванован, Алирза Саидован, СтIал Сулейманан, Мегьамед Ярагъвидин, Етим Эминан, Кьуьчхуьр Саидан, Генрих Гьасанован, Алкьвадар Гьасан эфендидин, Касбуба Азизханован, Гьажи Аликберован, Гьажи Давудан… Ина акур суьретри чун яргъал вахтарин сиягьатра туна…

Куьрелди, “Лезги газетдин” редакция рикIиз гзаф чими жуьреда туькIуьрнава,  ана авай инсанарни пара рикIиз чимибур, чин ачухбур я…

Саманта Османова

* * *

Редакция алай чка Махачкъала шегьердин Насрутдинован куьчеда 1“а” нумрадин дараматда ава. Им чи республикадин  Печат­дин кIвал я. Чун ирид лагьай мертебада ава. Дегьлиздин и кьиляй лап эхирдалди мичIи яру рангунин, къерехдай къацу цIар квай, яргъи палас вегьенва. Экуь шуьтруь рангунин ра­кIарар саки вири ахъазвай. Са ракIар мичIи шуьтруь рангунин, нехишар алайди я. Им конференц-залдин ракIар я. Ина чна тIвар-ван авай шаир ва публицист Мердали Жалиловахъ галаз практикадин месэлаяр веревирд авуна. Ина чаз лап къулай кIвал-ким жагъана. Халисан лезги чIаланни литературадин ким…

Лейла Шерифова

* * *

27-июндиз чун, Даггосуниверситетдин филфакдин лезги отделенидин студентрин десте руководитель Мердали Жали­ловахъ галаз санал конференц-залда кIватI хьана.

Чун элкъвей столдихъ ацукьна, кIвалин кIва­лах ахтармишна. Чал гьалтай четинвилерикай рахана. Конференц-залда ацукьайла, цлал алай вили, яру рангарал кхьенвай “Лезги газет” гафар виле акьазва.  Лацу цларал гзаф грамотаяр, дипломар ала. Ибур ви­ри чи газетдиз гьар жуьре йисара гьар жуьре тешкилатрай ганвайбур я. Абурайни газетдин тарих чир жезва.

Дегьлиздиз экъечIайла, чи вилера акьаз­вайди чилиз вегьенвай яру, яргъи, гуьрчег, къвалара гьар жуьре рангарин цIарар авай палас я. Цлар чи халкьдин руьгьдин зурба векилрин суьретри кьунва. Ина гьакI къекъуьнни рикI шадардай  кар я…

Дегьлизда тIебиатдин шикиларни ава. Са­даз килигайла, гатфарин гуьлуьшан вахт тирди чир жезва. Дагълар, тарар, къацу хьана, цуьквери кьунва, Кеферпатан дагъдин кукI­в­а живни аквазва. Цава чIулав цифер ава. Им чи ватандин — Лезгистандин са пипI хьиз я…

Алина Гьажиева

* * *

Лезги студентрин десте (чи муаллим) Га­шарова Аида Руслановна галаз редакциядиз атана. Чун ирид лагьай мертебадиз хкаж хьана. Сифте чун кьилин редактордин заместитель Муса Агьмедова кьабулна. Чи практика гьикI кьиле фидатIа, цIийи вуч чирдатIа, рахунар авуна. Ахпа муаллимни галаз чун студентар конференц-залдиз гьахьна. Ина чун литературадин отделдин редакторди — Мердали Жалилова кьабулна. Таниш хьайидалай кьулухъ чна практикадин патахъай меслятар авуна. Мердали Жалилован гафариз чна хъсан фикир гана, бязи суалар гьа геренда гьялна. Студентар анал къарагъарай вири месэлайрилай рази яз амукьна…

“Лезги газетдин” редакциядиз конкурсра иштирак авунай, меденият, дидед чIал вилик тухунай хейлин гьуьрметдин грамотаяр, дипломар пишкешнава.

За фикирзавайвал, и практика хъсандаказ кьиле фена.

Эльнара Гьажилаева

* * *

Редакцияда ихьтин отделар ава: политикадин  (редактор  Н.Ибрагьимов), экономикадин (редактор  Ж.Саидова), культурадин (редактор  Д.Бейбалаев), яшайишдинни чарарин  (редактор  Р.Рамалданова), литературадин  (редактор  М.Жалилов), кьилин бухгалтер  (Р.Кадучева), секретариат  (Ш.Шихмурадов, Ш.Гьажимирзоев). Им, заз чиз, къулай ким, къени кIвал я…

Дегьлиздин цлар тIвар-ван авай шаиррин, писателрин, общественно-политический деятелрин суьретралди безетмишнава — СтIал Сулейманан, Етим Эминан, Касбуба Азизханован, Ибадулла Тагьирован, Алирза Саи­дован, Забит Ризванован, Гьажи Давудан, Мегьамед Ярагъвидин, Алкьвадар Гьасан эфендидин,  Кьуьчхуьр Саидан, Генрих Гьасанован, Хуьруьг Тагьиран, Къияс Межидован, Шагь-Эмир Мурадован… Гьар са тIварцIи чун яргъалди хиялрик кутазва, чи ватандин тарихда къекъуьрзава.

“Лезги газетдин” сад лагьай редактор Гьажибег Гьажибегов тир. Алай вахтунда Ибрагьимов Мегьамед  Ибрагьимович я.

Ихьтин кIвализ практикадиз атунал чна вирида шадвалзава. Им халисан михьи лезги чIалал рахазвай ва кхьизвай лезги кIвал-лезги ким я…

Жемиля Ризаева