Карчийрин сувар къейдна

26-майдиз къейдзавай Россиядин Карчивилин  йикъан вилик квай гьафте Махачкъалада карчивилинди яз малумарнавайдакай чна идалай виликни хабар гана. И вахтунда  республикадин меркездин жуьреба-жуьре идарайра, вузра РД-дин карчивилин ва инвестицийрин рекьяй Агентстводи элкъвей сто­лар, ачух ракIаррин йи­къар, бизнес-къугъунар, бизнес-гуьруьшар, мас­тер-классар кьиле тухвана. 24-майдиз тарихдин “Россия — зи тарих” паркунин майдандал тешкилай карчийрин  форум абурун нетижаяр кьадайди хьана лагьайтIа жеда.

Бизнесдин хилез талукьарнавай и  мярекатда тахминан 400 касди иштиракна. Официальный пай башламишдалди вилик форумдин мугьманар республикадин карчийрин продукция майдандиз акъуднавай выставкадихъ галаз таниш хьана.

Форум ачухуналди, РД-дин Гьукуматдин Председателдин сад лагьай заместитель Гьажимегьамед Гьуьсейнова  карчийриз  пешекар сувар мубарак­на ва абурухъ къуватар, инанмишвал, еке мумкинвилер, республикада гьа­лар хъсан патахъ дегишардай гзаф проектар хьана кIанзавайдакай лагьана.

“Алай йисуз чна республикадин инвестицийрин программа 7 миллиард ма­натдин артухарнава, идалай вилик квай йисав гекъигайла, чара авунвай финансрин кьадар 5 сеферда артух хьанва. Чна 18 школа, аялрин 22 бахча, здравоохраненидин 4 ва спортдин 2 объект эцигиз башламишнава, республика целди таъминарунин программа уьмуьрдиз куьчуьрмишиз, хуьрериз газ тухуз башламишнава ва маса гзаф кIва­­лахар ийизва. Ихьтин мумкинвал куьне михьидаказ кIвалахунин нетижада арадал къвезва — куь зегьметди республикадин бюджетдиз алава къазанжияр гъизва.

Куьн себеб яз чавай зурба проектар гъиле кьаз, республикадин агьалияр патал къулай шар­тIар арадал гъиз жезва. ГъвечIи ва юкьван карчивал фадлай рес­публикадин экономикадин къакъуд тежедай пай хьанва. Куь тежриба ва пешекарвилин дережа, гьакIни яшайишдин рекьяй виниз тир жавабдарвал — ибур чи экономика йигиндаказ  виликди тухузвай къуватар я, абуру гьар са дагъустанвидин кIвализ берекат гъизва. Зун инанмиш я, куь кIвалахдин нетижада бюджетдиз къвезвай налогрин ва маса пуларин тайин кьадар пай, государстводин патай куьмекдин серенжемар яз, элкъвена квев ахгакь хъийида”, — малумарна Гь.Гьуьсейнова.

Гуьгъуьнлай рахай РД-дин  карчийрин ихтиярар хуьнин карда Тамам ихтиярар ганвай Мурад Далгатовани республикадин карчийриз  сувар тебрикна. “Куьне кIвалахзавай тегьердилай чи уьлкведин кьисмет аслу я. Куьне кIва-лах­дин цIийи чкаяр арадал гъизва, республикадин бюджет ацIурзава. Къенин юкъуз  тамамариз агакь тийизвай крарин пар куь къуьнерал аватнава, гьаниз килигна, и югъ куьди я. ХупI хъсан же­дай,­ эгер гьар са югъ карчивилинди хьа­найтIа ва Да­гъустандин бизнесди, къвер­давай фараш жез,  цуьк акъуд­за­вайтIа”, — къейдна М.Далгато­ва.­

«Карчийрин югъ анжах са бизнесменринди туш, ам гьакI вири халкьдин суварни я, гьикI хьи, чна вири хилера кIвалахзава — илимда, образованида, финансра, кьезил промышленностда ва икI мад. Алай вахтунда Дагъустанда бизнес кьиле тухун идалай вилик садрани тахьай кьван регьят я, вучиз лагьайтIа, государстводи чи теклифрин тереф хуьзва. Чна умуд кутазва, инлай кьулухъни чаз и рекье куьмек жагъида ва чун ви­ри санал виликди фида. ГьикI хьи, карчивал — им экономика виликди тухузвай зурба такьат я», — лагьана бизнес-тешкилатрин патай рахай “Россиядин дестек” ДРО-дин дишегьлийрин карчивилин рекьяй комитетдин руководитель Зульгимар Тагьибова-Ричин­скаяди.

“Дагъустан” бизнес-клубдин руководитель Марина Жамбулатовади  карчийриз бизнесдив эгечIунин тегьер дегишаруниз эвер гана. Ада ма­­лумарай­вал, карчияр викIегь, яратмишдай, цIийи затIар арадал гъидай алакьунар, гьевес авай ксар я. Абуру карчивиле цIийи жуьредин экосистемаяр туькIуьрзава. Карчи­вилин йикъан­ вилик чна и мярекат кьиле тухун кьетIна. Чун па­тал им государстводин органри ва карчийри са­нал кIвалахунин рекьяй сад лагьай проект я», — лагьана ада.

Карчийриз пешекар сувар РД-дин Халкьдин Собранидин экономикадин, инвестицийрин ва карчивилин  рекьяй Комитетдин председателдин заместитель Исмаил Мегьамедшариповани теб­рикна. “Чун квехъ галаз меслятдин ала­къаяр тайинариз ва  куьн гъавурда гьатдай законар кьабулиз алахъда”, — лагьа­на ада.

Тебрикдин гафар гуьгъуьнлай рахай Дагъус­тандин промышленникринни карчийрин союздин  председатель Сефер Алиевани, СКФО-дин эцигунардайбурун Гильдиядин президент Али Шагьбановани, РД-дин  карчийриз куьмек гунин рекьяй Центрадин  руководитель Загьиди Магьмудовани лагьана.

Бизнесдин хиле виле акьадай агалкьунар  хьанвай  карчийрин лайихлувилер дипломралди ва къиметлу пишкешралди къейдна.

Мярекатдин официальный пай ­куьтягь хьайи­далай кьулухъ форумдин  тешкилатчийри вири мугьманриз бизнес-ифтардал теклифна. Нянин тIуьн незвай суфрайрихъ кIватI хьанвай ­карчийриз ина  цIийи алакъаяр тайинардай, сада-садан тежрибадикай менфят къачудай, меслятардай мумкинвал хьана.

Форумдин тешкилатчияр тир РД-дин карчийрин ихтиярар хуьнин рекьяй Тамам ихтиярар ган­вайда ва  «Дагъустан» бизнес-клубди, регионда гъиле кьунвай проектар  нетижалудаказ кьилиз акъуддай мумкинвал арадал гъун патал властдин, бизнесдин, жегьилрин, финансрин институтрин ва общественный тешкилатрин къуватар сад авуниз кьетIен фикир гана. Форумдин иштиракчийри карчивилин активвал хкажунин гьакъиндай жуьреба-жуьре пешекаррин фикиррихъ яб акална.

Жасмина Саидова