ЧIуру ниятар

Украинадин цIийиз хкянавай президент В.Зеленскийди Крым Украинадик кухтунин фикирар ма­лумарнава. Идакай ада 18-май­диз  Facebook соцсетда кхьена.

“Зун инанмиш я хьи, чавай Крымдин агьалийрин ватан оккупациядикай азад ийиз жеда. Крым элкъвена вахчунин рехъ гьикьван яр­гъалди хьайитIани, чна а рехъ Крымдин татаррихъ галаз санал атIуда”, — малумарна Зеленскийди­.

18-майдиз Крымда гужуналди маса гьукуматдиз акъудай полуостровдин халкьар рикIел хкуниз талукьарнавай ясдин мярекатар кьиле фена. Украинада и югъ тергунин гьерекатрик акатай Крымдин татарар рикIел хкуниз талукьди яз гьисабзава.

2014-йисан мартдиз кьиле фейи референдумдин нетижада Крым Россиядик ахкатна. Украинади ва бязи маса гьукуматрини референдумдин нетижаяр гьисаба кьазвач. Россиядин терефди лагьайтIа, Крым Рос­сиядик кухтуни  междунардный ихтиярар чIур тавунвайдакай малумарна­.

ЦIийи яракь

Гьукуматдин “Ростех” тешкилатдик акатзавай дуьм-дуьз маши­но­строенидин илимдинни ахтармишунрин центральный институтди гьужум­дай цIийи яракь — винтовка арадал гъизва. “Новости” РИА-ди хабар гузвайвал, идан гьакъиндай институтдин генеральный директор Альберт Бакова малумарна.

Ада къейднавайвал, “Удав” тапанчи туькIуьрайдалай кьулухъ конструкторрин кьилиз цIийи фикир атана. Алай вахтунда абур цIийи винтовкадин кIалуб арадал гъунал машгъул я.

Институтда Калашникован автомат эвездай яракь арадал гъизвачирдакайни кьилди къейднава. Алай йисан январдиз Макарован тапанчи эвезун патал туькIуьрай цIийи “Удав” тапанчияр 2019-йисуз акъудиз эгечIдайдакай малумарнай. Ахтармишунар тухунин нетижада ам яракьрин жергедиз кьабулдай къарардал атана.

Венесуэладиз куьмек яз

Венесуэладин кьушунрив Россиядин патай кьуру продуктар агакьда. Идакай ТАСС-ди хабар гузва.

Къейдзавайвал, 16-майдиз “Рособоронэкспертди”, Венесуэладиз ракъурун патал недай махсус затIар маса къачунин гьакъиндай малумарна. Икьрардин сифтегьан къимет 14,38 миллион манатдикай­ ибарат я. Недай суьрсет Венесуэладин гьукуматдиз куьмек яз ра­къурда.

30-апрелдиз Венесуэладин президентдиз акси терефдин регьбер Хуан Гуайдоди аскервиле къуллугъзавайбуруз ва уьлкведин халкьдиз президент тахтунай вегьиниз эвер гана. Ада малумарайвал, армия вичин тереф хуьз къарагъна, арадал атай агьвалатарни “Азадвал” серенжемдин эхиримжи паярикай сад я. Пакадин юкъуз Венесуэладин президент Николас Мадуроди аксивалзавай къуватрал вич гъалиб хьайидакай раижна.

Венесуэладин гьалар 23-январдиз къизгъин хьана, а чIавуз Гуайдоди вич вахтуналди президент яз малумарнай. Адан терефдал са жерге уьлквеяр ала.  Россияди Николас Мадуродин тереф хуьзва­.

КIеви политика?

США-дин президент Д.Трампа Россиядиз талукь яз кIеви полити­ка тухуда лагьана. Идан гьакъиндай ада “Fox New” телеканалдиз ин­тервью гайи чIавуз раижна.

Суалриз жавабар гудайла, Америкадин регьберди къейд авурвал, Россиядин терефдиз талукь яз гьеле садани кIеви политика тухванвач. “За фикирзавайвал, Трампан чкадал президентдин еринда Хиллари Клинтон хьанайтIа, хъсан жедай лугьудайбурукай сад лагьайди Путин жеда”, — къейдна Сад хьанвай Штатрин регьберди.

Идалай вилик, майдин вацра, В.Путина Москвадинни Вашингтондин алакъаяр хъсан хъхьуник умуд кутазвай келимаяр лагьанай. Гуьгъуьнлай Госдепартаментдин чешмеди хабар гайивал, США-ди Россиядивай вини дережада суьгьбетар кьиле тухун тIалабнава.

Санкцийриз жаваб гуда

США-ди Россиядиз акси санкцийрин сиягь гегьеншар хъувунихъ галаз­ алакъалу яз, Россияди жавабдин серенжемар кьабулда. Идакай Вашингтонда авай Россиядин векилханади “Facebook” соцсетда раижна.

Къейдзавайвал, США-ди инсандин ихтиярриз талукь яз Москвадиз чпин наразивилер къалуриз ирид йис я. Дипломатри теклифнавайвал, Чечнядин тади гьалдин серенжемрин махсус “Терек” отряддин аскер “Магнитскийдин сиягьдик” кутуникди Вашингтондиз вири халкьарихъ галаз санал терроризмдихъ галаз женг чIугунин кар четинариз кIан хьун мумкин я.

16-майдиз США-ди Россиядиз акси санкцийрин сиягь гегьеншар­ хъувуна. Сиягьдик терроризмдиз акси Россиядин “Терек” подразде­ление, кьилдин вад кас, гьа жергедай яз отряддин командир А.Висмурадовни акатна.

“Магнитскийдин закон” США-да 2012-йисуз кьабулна. Ам инсан­рин ихтиярар чIурзавай россиявийриз акси серенжемар — санкцияр кьабулунихъ галаз алакъалу я. Закон Россиядин юрист Сергей Магнитскийдин тIварунихъ янава. Магнитский 2008-йисуз дустагъда туна, 2009-йисуз ам Москвадин “Мотросская тишина” СИЗО-да кечмиш хьана.

Гьазурайди — Куругъли Ферзалиев