Мугьаммад Пайгъамбардин ﷺ гьадисда лугьузвайвал, фу тIуьрдалай ва яд хъвайидалай кьулухъ Халикьдиз шукур гъизвай лукIралай (инсандилай) Аллагь рази жеда.
Маса гьадисда къейдзавайвал, Муса пайгъамбарди (с.а.) садра Аллагьдивай хабар кьуна: “Я Аллагь, Адам пайгъамбар (с.а.) Вуна халкьна, адаз руьгь гана, ам женнетдиз ракъурна ва малаикриз адаз сужда авун эмирна. Адам пайгъамбарди (с.а.) Ваз шукур гьикI авуна?”. Аллагьди Муса пайгъамбардиз жаваб гана: “Адамаз чизвай (яни ада аннамишнавай) а крар вири Зи патай тирди ва гьа и къайдада Заз шукур гъана”.
Гьуьрметлу стхаяр, вахар, гьар са няметдай, хъсан кардай чна гьамиша сифте нубатда Аллагьдиз шукур гъун лазим я, ахпа а кар (хъсанвал) вуж себеб хьана арадал атанатIа, гьадаз сагърай лагьана кIанда.
Гьадисда къейдзавайвал, инсанрив (абуру авур хъсанвиляй) шукур вахкун тийизвай касди Аллагьдизни а кардай шукур ийидач. Маса гьадисда лугьузвайвал, низ Аллагьди 4 шей ганватIа, адаз вири хийирар ганва и дуьньядинни эхиратдин: мез — зикир ийизвай, рикI — шукур ийзвай, беден — сабурлу, камаллу, муъмин паб.
Диндин алимри къейдзавайвал, вуж мусурман ва адан беден сагълам ятIа, адаз и дуьньядинни эхиратдин вири хъсанвилер ганва. Вучиз лагьайтIа, дуьньяда виридалайни чIехи хъсанвал ва багьади — им сагъламвал я. Эхират патал виридалайни хъсанди иман, Ислам я.
Мугьаммад Пайгъамбардин ﷺ гьадисда къейдзавайвал, кьве шейинин къадир парабуруз чир жедач: сагъламвилин ва азад вахтунин.
Дугъриданни, гзаф инсанриз начагъ жедалди вичин сагъламвилин къадир жедач. Аллагьди вичиз ганвай сагълам бедендай Адаз шукур гъун инсандин рикIелай алатда, гьатта чпин гъилералди чпин сагъламвал харапIдайбурни (зиян квай, Аллагьди къадагъа авунвай затIар ишлемишиз) тIимил туш. Амма чан сагъсуз хьайила инсандиз вичин гъиляй гьихьтин багьа девлет акъатнатIа ахпа чир жеда. Гуьгъунлай инсан, а сагъламвал са бубат хьайитIани къайдадик кухтун патал еке харжияр, ката-калтугунар ийиз гьазур жеда.
Гьуьрметлу стхаяр ва вахар, ша чна уьмуьрда Аллагьди гузвай гьар са хъсан кардай, гьар са няметдай Халикьдиз шукур гъин, Адан эмирар кьилиз акъудин.
Азим гьажи Панагьов