КIеви серенжемар?
Россия маса уьлквейрин сиясатдик къаришмиш хьайитIа, адаз жаваб яз, США кIеви серенжемар кьабулиз гьазур я. Идан гьакъиндай, “YAHOO News” чешмеди раижзавайвал, Америкадин госсекретарь Майк Помпеоди малумарна.
Адан гафарай, Венесуэладин ва Украинадин гьаларик къаришмиш хьуниз килигна, Москвадик гуя тахсир ква. Идалайни гъейри, гуя Россиядин гьукумди США-да 2016-йисуз кьиле фейи президентдин сечкийризни таъсирна.
“Ихтилат гьихьтин къурхудикай физватIа важиблу туш, амма ихьтин гьалар кьабулиз тежедайбур тирди чна россиявийрал агакьарда. Зиянлу гьерекатриз килигна, Россиядиз жаза гун патал чна кIеви серенжемар кьабулун давамарда”, — лагьана Помпеоди.
ЧIалан месэла
Белоруссиядин президент Лукашенкодин фикирдалди, уьлкведа чIалан месэладал нукьтIа эцигнава. “Белорусь 1” чешмеди раижзавайвал, идакай ада гьар йисуз халкьдиз ва парламентдиз ракъурзавай нубатдин чарче къейднава.
Гьукуматдин кьили мад “чIалан лепе” пайда хьуникди вичин наразивал къалурна ва гележегда и месэла къарагъар хъувун тавун тIалабна. Ада къейд авурвал, уьлкведа кьве чIал — белорус ва урус — гьукуматдинбур яз гьисабзава. Президентдин фикирдалди, урус чIал Россиядин ва Белоруссиядин ватандашрин умуми эменни я, гьикI хьи, белорусрини урусри санал женгер чIугуна, чанар гана. “Эгер са низ ятIа акьул квадариз кIанзаватIа — ада урус чIал квадарда, рикI квадариз кIанзаватIа — белорус чIал. Квез акьул квадариз кIанзавани, тахьайтlа — рикI?” — лагьана А.Лукашенкоди.
Ада таблойрал, плакатрал урус чIалал кхьенвай гафар дегиш хъувуниз рехъ тагудайдакай лагьана. Белоруссияда 1995-йисалай урус чIал гьукуматдин чIалан дережада ава. А чIавуз республикада кьиле фейи референдумдин нетижада 83,3 процент агьалийри ихьтин кардилай разивал къалурна.
Алакъаяр хъсанарда
2016-2020-йисара Кеферпатан Кореядин экономика вилик тухуниз талукь госпрограммада Россиядихъ галаз алакъаяр мягькемарун къалурнава. Идакай ТАСС-ди хабар гузва.
Чешмедин делилралди, КНДР-диз Россиядихъ галаз алишверишдин алакъаяр гегьешариз кIанзава. Анжах Китайдал сергьятламиш тахьана, Кеферпатан Кореяди алишвериш маса уьлквейрихъ галазни гегьеншардайвал я. Международный санкцияр себеб яз, уьлкве экономикадин четинвилерал ацалтнава. Программада къалурнавайвал, КНДР-да недай суьрсет бес жезвач. Идалайни гъейри, уьлкведа энергетикадин ва цIивиндин промышленность зайифдаказ виликди физва. И кардихъ галаз алакъалу яз, Кеферпатан Кореядиз экономикадин реформаяр ва цIийи технологиядин таъминвал герек я.
Президент В.Путинан теклифдалди 24-апрелдиз Кеферпатан Кореядин регьбер Ким Чен Ын сад лагьай сеферда яз Россиядиз мугьман хьана. Къе, 25-апрелдиз кьве уьлкведин регьберрин арада гуьруьш кьиле фида.
Телефондай тебрикна
США-дин президент Д.Трампа В.Зеленскийдиз Украинадин президентдин сечкийра гъалиб хьун тебрикна. Идакай Украинада США-дин махсус векил Курт Волкера Twitter-да кхьена.
Америкадин регьберди сечкияр секинвилелди, къайдадик кваз кьиле финилай разивал къалурна. “Мулкарин битаввал гуьнгуьна хтунин ва Россиядин ажугъдиз аксивал къалурунин карда чна Украинадин къуватриз куьмек гун давамарда”, — кхьенва Twitter-да.
Муькуь кхьинра ада четин ва кьетIен вахтунда уьлкведиз регьбервал авунин жуьрэтлувиляй П.Порошенкодиз чухсагъул лагьана.
Зеленскийдиз Франциядин президент Э.Макрона, Эрменистандин премьер-министр Никол Пашиняна, Польшадин президент Анджей Дудади ва масабуруни зенгер авуна, гъалибвал мубаракна.
Шри-Ланкада терактар
Шри-Ланкада хьайи терактрин нетижада 360-дав агакьна агьалияр телеф хьана. Идакай “News 1st” телеканалдин сайтди хабар гузва.
Хасаратвал хьайибурун кьадар 500-далай алатнава.
21-апрелдиз Шри-Ланкада муьжуьд теракт хьана. Террористри абур килисайра, чIехи мугьманханайра ва куьчейра тешкилна. Полицияди шак физвай 29 кас кьунва.
Вилик пад кьада
Просвещенидин министерстводин къурулушдик квай аялрин ихтиярар ва итижар хуьнин центради ЕГЭ-дин вилик школьникри чпи-чпиз къаст авунин кардин вилик пад кьунин гьакъиндай махсус программа туькIуьрнава. Идакай “Известия” чешмеди хабар гузва.
Программада, психологди диде-бубайриз аялдин чIуру гуьгьуьлар чируниз талукь ихтилатар авуналди, собранияр тухун къалурнава. Пешекаррин фикирдалди, эгер мектеб куьтягьнавай жаванри чпин гележегдиз пис къимет гуз хьайитIа, ахьтин макъамра диде-бубайри мукъаятвал квадарна виже къведач.
Психологрин фикирдалди, имтигьанар вахкудай вахтунда чIехи классра кIелзавай бязи ученикри чпин чандиз къаст авуникай фикирзава, гьикI хьи, ЕГЭ вахкудайла, абурувай еке истемишунар ийизва. Программада къейднавайвал, бахтсуз муьгьуьббат, таярихъ галаз жезвай пис рафтарвилер ва я хаталу интернет-ресурсар себеб язни, жаванар чандиз къаст ийидай чкадал къвезва.
Гьазурайди — Куругъли Ферзалиев
