«ЧУБАРУКАР» — аялрин чин

Играми дустар! Къе-пака чав 1-Майдин ва адан гуьгъуьналлаз ЧIехи Гъалибвилин гуьзел суварар агакьзава.

КIелунин йисан эхиримжи варзни алукьзава. Ада чи хиве гзаф крар твазва. Кьилинди мектебда дерин чирвилер ва мягькем тербия къачун я. Гьич са югъни бушдиз рекье твадай ихтияр авач. Чун ЧIехи Гъалибвилин, зегьметдин зурба агалкьунар къазанмишай, дуьнья фашизмдин тIегъуьндикай хвейи несилрин невеяр, “Гьамиша дири полкунин” аскерар я! Ватандин ва халкьдин гележег, экуь ниятарни мурадар куьн — акьалтзавай цIийи несилар я.

Сагърай вири! Кьегьалвилер къалуриз гьазур хьухь! КIела, чирвилер къачу, уьтквем жез вердишара!

Суварар мубаракрай, азизбур! И чинин материалар чна куьн паталди гьа­зурнава­.

_____________________________________________

Сулейманан багъдин цIирер

Са кьве йисан вилик, за жувахъ галаз икьрардал къведай дуст, муаллим Нажмудин Шихнебиевахъ га­лаз школадин яшара авай аялрин­ эсерар кIватIна, са гъвечIи ктаб акъу­дун меслятнай, аялри туь­кIуьр­навай шиирар кIватIиз башламишна.

Партайрихъ галамаз, шиирар туькIуьрунал рикI алай гадайрикайни рушарикай хъсан шаирар тIимил хкатнавач кьван!

Муаллимрин куьмекни галаз са кьадар школайрай пудкъадалай виниз аялрин шиирар ва шииррин цIарар кIватIна. Гьевес хкаж хьун патал жуван гъилик квай алатралди школадин ва шиирар кхьенвай аялрин тIварар, фамилияр шикиларни галаз “Алмаздин къашар” тIвар алаз бицIи ктаб акъудна. Гьар са аялдал ва абурун муаллимар па­талдини, тарсара герек атай чкадал ишлемишиз, абур агакьарна.

Къейд ийиз кIанзава хьи, “Алмаздин къашар” кIватIалда шиирар гьатай аялрикай Шихидхуьруьн юкьван школадай Межидова Ульянади, ДГУ-да кIелни ийиз, вичин яратмишунрал кIвалахзава. Чи аял­рик урус чIалал кхьизвайбур квай­виляй шииррин “Самоцветы алмаза” тIвар алай ктабни акъуднава.

И мукьвара кьиле тухвай “Кьве несилдин векилар” гуьруьшда (шикилда), гьар са аял чпи туькIуьр­на­вай шиирар гваз экъечIна, райондин шаирри аялриз чпин яратмишунрикай суьгьбетарна.

Сажидин Саидгьасанов

____________________________

     НуькI

КIвалахдилай кIвалив ахга­кьай­валди, къаршидиз хтулди чукурна­:

— Буба! Мастана чи нуькI тIуьна!

— Жеч, я бала?

— ТIуьна, буба, тIуьна! Заз акуна!.. Пекиникай хкудна, ада цIаку­лар къалурна. НуькIрен цIакулар, тумунай акъатнавайбур.

— Чир хьана, бала. Мастана къелетнава. Бес ам нуькIрел гьикI фе­на?­ НуькI вич атанани Мастанан патав?

— Буба, вунани за чи нуькIрез машмаш таран кьакьан хилел муг туькIуьрна эцигнайни?

— Авунай. Хъсан муг туькIуьр­на­вай. Къулай сандух хьтинди. Рак­ни дакIар ачух яз, къав кIевиди. Виликни твар вегьедай  сини эцигнавай. НуькIрезни ам хуш хьанвай…

— Чна туькIуьрай кIвал са чIулав нуькIрезни хуш хьанвай, буба. Ам, къвез, ацукьзавай синидин къерехдал, незвай чи нуькIрехъ галаз тварар, чна вегьей фан гъвелер. Дустар хьанвай абур кьведни. Тух хьайивалди, манийрал илигдай. Пакам кьиляй иллаки шадвалдай. Таран пе­шерикай, цуькверикай кеф хкуддай…

— Кациз гьикI акуна абур?

— Я буба, — тахсир квайди хьиз, шехьна бицIек, — Мастана ахьтин кар ийидайди за кьатIанач. Кац, гъуьлягъ хьиз, таран тандай винелди, галчIур жез-жез, фена. Твар незвай нуькIериз ам акунач. Ида, чинеба агатна, -тап! ЧIулавди катна, чи ра­гъул бицIиди… Кац нуькI сивеваз чи­лел аватна, кьил кIарцIи ягъайди хьиз, къуншийрин салаз катна. Заз чилелай  и цIакулар гьат хъувуна…

— Шехьмир, бала. Мастан ахмакь я. Вучда? Чи муг гьакI амукьич, адаз мад нуькIер хкведа, — инанмишариз алахъна зун бицIи хтул.

— Ва-а-аъ! — генани кIевиз шехьна руш. — Ахьтинди хкведач. Ада хьиз манияр ядайди…

— Хкведайди я, бала, хкведайди я. Шехьуналди кар туькIуьдач…

И йиф чна са жуьре акъудна. Би­­цIек руш, дуст нуькIрен цIакул­рал хъвехъ эцигна, ксана. Мастан ла­гьай­­тIа, затIни тахьай хьиз, хтана, гагь зи, гагь рушан кIвачеривай гуьцI жезвай. Кациз вуч чидай кьван вичи чи дустни, адан маниярни квадарай­ди…­

Пакамахъ зун, гьамиша хьиз, фад къарагъна, айвандихъ экъечI­на. Аламат! Машмаш таран кукIуш­дай гьа чи нуькIрен саягъда, “чIи-чIи-чIи, чIи-чIи-чIи!” ийиз, мани язава. За яргъалди яб гана, нуькI жагъу­риз алахъна. Ам, дугъриданни, тар­цин­ кьакьан хилел алкIанвай. Ра­гъул­ рангуни ам таран хамуниз ухшарнавай. Заз ам, мани ягъиз, кIуф ахъайиз — кIевзавайла акуна. НуькI лап куьлуь хат хьтинди хьанвай. Адахъ яргъи цIакулрин тум галамачир. Зун кьадарсуз шад хьана. “Чи нуькI хтанва!!!” гьарайна за зи хтулдиз. Зи сесинал ам къецел экъечI­на. За, хтул гъилерал хкажна, адаз таран кукIва, хилел алкIан­вай нуькI къалурна.

— Ура-а-а!!! Хтана чи нуькI! Хтана­ чи дуст! Чи мани!.. Мастан ада алцу­рарна!!! Шадвилихъ кьадар ама­чир хтулдин. Гьелбетда, адахъ галаз зун­ни шад тир. НуькIре, гьамиша хьиз, гьуь­луькай хкечIзавай ра­къинал  шад­валзавай. Манидалди вирибуруз вич яшамиш жезвайди чирзавай…­

Мердали Жалилов

 

________________________________________

Игитдиз бахшна

Чи школада 8-апрелдиз Советрин Союздин Игит Эсед Бабастанович Салигьован виш йис хьунин мярекат кьиле фена. Ана вири муаллимрини аялри иштиракна, зунни авай.  Жуьреба-жуьре конкурсарни кьиле тухвана.  Эсед Салигьов чи дамах я! 

        * * *

Фашистрихъ галаз женг чIугваз,

Гьазур тир гьамиша Эсед.

Вичин Ватандивай яргъаз,

Чан къачуз душмандин фена хва Эсед

 

Гагь алукьиз, гагь къарагъиз,

Душмандихъай кичIе тушиз,

Вилик фена ам женгиниз,

Жегьил чанни гьайиф тушиз!

 

Къати женгер фидай чIавуз,

Хьана адал залан хирер.

Амма хьанач кьегьал ажуз,

Телеф хьана игитвилелд!..

Имарат Багьадурова, КIирийрин юкьван мектебдин 8-классдин ученица

____________________________

Май

Цуьк акъатна — кьуд пад чуьллер,

Килигна тух жедач вилер,

Межлисра ийизва кьуьлер,

Шад сувар я Сад лагьай Май.

 

Къацу хьана тамар-тарар,

ЭкIягъай хьиз халичаяр.

Гатфар цанар хьанва вилик,

Бахт я чIехи Сад лагьай Май.

* * *

Атана май,

Гуьзел май,

Гъилера ава цуьквер,

КIуфал ала хъвер.

 

Цавар рахазва,

ЧIижер къугъвазва,

Шадзава рикIер,

Иер варз я май.

Разият

Вун багъдиз акъатна,

Билбилни вав агатна.

Гатфарин югъ хьтин,

Экуьн сегьер Разият.

 

Чайдив хъвадай шекер я,

Гъетерикай са гъед я,

Булахдин яд хъвайи

Таза къелем Разият.

Разият  Бабаханова, Самурдин юкьван школадин ученица

__________________________________

Конкурсдиз

Шаирдин юбилей

Зи Ватанда мярекатар пара я,

Машгьурзавай Лезги чилин кьегьалар.

Мярекатри агудзава араяр,

Дуьз рекье тваз чи девирда жегьилар.

 

Такабурвал, дамах я чи, лезгийрин­

ЧIехи шаир чи Сулейман — Лезги нур.

Ви шиирар дарман я чи дердийрин.

Океан хьиз, зурба я ваз чи хатур.

 

Ви шиирар чи шаирриз чешне я,

Эзберзава абур халкьди мецерал­.

Ви уьмуьрни инсанвилин чешме я,

Намусни гьахъ эциг тавур  метIерал­.

 

Чи Сулейман, цIи юбилей жезва ви,

РикIелай фич вуна чIугур  зегьме­тар.

Шумуд хциз играми тIвар ганва ви,

Халкьдин рикIе хкажнава гуьмбетар.

Карина  Пирмегьамедова, Вини СтIалрин юкьван мектебдин 9-классдин ученица

_______________________________

* * *

Совет гьукуматди ваз

Гьяркьуь рекьер ачухна.

Гуьзел  жавагьирар гваз,

Вун и рекьел  экъечlна.

Урус, авар, къумукь, лак

Дустар хьана савадлу.

Кутуна на лувар чак,

Ашкъи, гьевес къуватлу.

Кхьин, кlелун чидачир,

Сивин дафтар авай ваз.

Садавайни жедачир

Гьуьжетар кьаз вахъ галаз.

Горькийдини къимет яз

Багъишна ваз чlехи тlвар.

“Къуй куь халкьди куьн хуьрай” —

Лагьана ваз и гафар.

Хуьзва чна Сулейман,

Рикlин къене са экв яз.

Амукьда чаз Сулейман,

Гьамишанда герек яз!..

Рузана  Межидова, КIварчагърин школадин 9-классдин ученица

________________________________

* * *

Лезги  халкьдин  дамах  я  вун,

Лезги  чилин  даях  я  вун,

Чи  сирериз уртах  я  вун,

Сулейман  буба!

Ви  бегьердин  цlирер  я  чун,

Чуьнуьх  хьанвай  сирер  я  чун,

Ви  бахчадин  бегьер  я  чун,

Сулейман  буба!

Гьикьван  яшар  хьайитlани,

Булахрай  яд  фейитlани,

Ваз  суварар  тебрикзава,

Сулейман  буба!

Ви  шиирар  кlелда  чна,

Гьар  са  гьисаб  гьялда  чна,

Ви  илгьамда  гелда  чна,

Сулейман  буба!

Ильвира  Жумалиева, КIварчагърин школадин 9-классдин ученица