Инженерар гьазурзавай макан

Дагъустандин государстводин технический университет Россиядин кьиблепата авай акьалтзавай несилдиз жуьреба-жуьре пе­шей­­рай алай аямдин истемишунрин дережадин чирвилер, вердишвилер гузвай, илимдин къуватар, бажарагълу коллектив авай образованидин, илимдин, культурадин центр я. Адан преподавателри, студентри гьар йисуз республикадин, Россиядин ва Междуна­род­ный конкурсра, олимпиадайра, форумра иш­ти­­ракзава ва лайихлу чкаяр кьазва. Лап гьа и йикъара мад са шад хабар агакьна. “Рос­сия­дин 2018-йисан лап хъсан виш кархана ва организация” конкурсда иштиракай ДГТУ-дин­ коллективди “Кьилин образованидин лап хъсан идара” номинациядай сад лагьай чка кьуна. Университетдин регьбер Тагьир  Ис­­маиловаз  “Гьунарлу зегьметдай” медаль гана.

Университетдин алай йикъан крарикай, къайгъуйрикай, къазанмишунрикай транспортдин факультетдин декан, ОиБД-дин кафедрадин заведующийдин заместитель, технический илимрин кандидат Эдвард Загьидинович Батманова суьгьбетзава.

— Советрин девирда вузрик, ссузрик экечI­завай жегьилар са кардихъ агъунвай, — лу­гьуз­ва Э.Батманова, — абур кIвалахдалди таъ­минарда. Гьавиляй са артух юкIвар — чи­пIер ягъ тавуна, диде-бубади, мукьва-кьилийри ва я дустари теклифай вуздик экечI­дай. Гила гьалар буьтуьн масадбур я. Гзаф жегьилри, диплом къачурла, чпиз кIвалах гьатдай, кеспийрин базарда гзафни-гзаф истемишзавай, игьтияж авай пешейрин сагьибар гьазурзавай вузар хкязава. Уьлкведин карханайриз, майишатриз, идарайризни алай вахтунин технологийрикай хабар, дерин чирвилер ва бажарагъ авай пешекарар-устадар кIанзава.  Ахьтинбурни Россиядин технический вузри гьазурзава. Абурун арада  Дагъус­тандин техуниверситетни тарифлу чкадал ала. Ина кIелзавайбуруз экономикадин, инновациядин, инженервилин, электроникадин,  программайрин рекьяй виниз тир чирвилер гузва.

Университетдин кьилин корпусда, Дербентда, Къизлярда, Каспийскда кардик квай филиалра 11 факультетда кIелзавайбуру алай аямди истемишзавай пешейрай чирвилер ва вердишвилер къачузва. Вузди неинки республика, гьакI Кеферпатан Кавказдин регионарни виниз тир дережадин пешекарралди (программистралди, энергетикралди, технологралди, архитекторралди, радиотехникралди, эцигунардайбуралди, таможенникралди, экономистралди, нафтIадинни газдин рекьяй пешекарралди) таъминарзава. Университет куьтягьнавай хейлин пешекарри Россиядин ва къецепатан уьлквейрин зурба карханайра тарифлудаказ зегьмет чIуг­ваз­ва. И вуз кардик квай вири йисара ада 50 агъзурдалай виниз пешекарар гьазурна.

Алай вахтунда  игьтияж авай  кадрийрин гьакъиндай малуматар чирун патал ректоратди ва коллективди гьар йисуз мониторингар тухузва. Факультетра цIийи отделенияр ачухзава. ЦIийи пешеяр чируниз талукь лицензиярни къачузва. Университетди Москвадин, Санкт-Петербургдин ва гьакI маса шегьеррин тIвар-ван авай вузрихъ галаз амадагвилин, санал кIвалахунин рекьяй икьрарар кутIуннава.

КIелзавайбуруз чпи хкянавай пешейрай хъсан вердишвилер гунин мураддалди республикадин халкьдин майишатдин хейлин хи­лерин ва производстводин руководителарни чирвилер гунал желбзава. ИкI, жуьреба-жуьре карханайра 21-далай виниз кафедраяр, кIелунинни илимдин лабораторияр тешкилнава. Анра студентри тежрибадин рекьяй чирвилер къачузва.

Вузда илимдинни ахтармишунардай 5 институтдини (“Микроэлектроникадин ва нанотехнологийрин”, “Информациядин технологийрин ва телекоммуникацийрин”, “Полупроводниковый термоэлектрикадин тадаракрин”…) кIвалахзава.

Сад лагьай курусунилай гатIунна, сту­дентар илимдин кIвалахдал желбзава. Лап хъсандиз кIелзавайбуру Россиядин важиблу грантар, РФ-дин Президентдин, Гьукуматдин, РД-дин Кьилин стипендияр къачузва. Чирвилер артухариз абур къецепатан уьлквейрин университетриз рекье твазва. Ихьтин гьалари гзаф студентриз аспирантурайра кIелунар давамардай мумкинвал гузва. Аспирантар хьайи жегьилриз чпин фикирар, мурадар кьилиз акъудиз гегьенш рекьер ачух жезва.

Вуздин векилри чпи арадал гъизвай цIийи шейэр Москвадин международный   салонда эцигзава, ана “Архимед” тIвар алаз тухузвай конкурсра иштиракзава. Анжах цIинин йисуз университетдин преподавателри, аспирантри ва студентри и конкурсда къизилдин, гимишдин ва буьруьнждин 5 медаль къазанмишна. Китайда ва Иракда  кьиле фейи инновацийрин ва цIийиз арадал гъанвай шейэрин конкурсрайни чибур медалар гваз хтана.

Университетдин студентри Бауманан тIва­рунихъ галай технический университетда, МИФИ-да, МФТИ-да, ЮФО-дин ва СКФО-дин вузрани кьиле тухузвай олимпиадайра иштиракзава, гъалибвилер къазанмишзава.

Дагъустандин технический университетди жегьилриз чирвилер, вердишвилер гунихъ галаз сад хьиз, абурукай лайихлу, чпихъ чпин кьетIен гаф авай ксарни арадал гъизва. Же­гьилрин бажарагъ ачухарун, абур дуьз рекье тун ва пайгар къанажагъ  арадал гъун патал университетдин коллективди еке алахъунар ийизва. Академический дестейрин кураторри студентрихъ галаз марифатдин, ахлакьдин, гражданвилин, ватанпересвилин, эстетикадин, эко­ло­гиядин, сагълам уьмуьр тухунин, волонтерви­лин рекьерай  жуьреба-жуьре гуьруьшар, дискуссияр, форумар, акцияр, элкъвей столар, суьгьбетар кьиле тухузва. Са ра­хунни алач, ихьтин мярекатри студентриз уьмуьрдин дуьз­гуьн рехъ хкягъиз куьмек гузва­.

Гьелбетда, — лугьузва Эдвард Батманова,­ — хъсан сагъламвал авачиз, рикIе авай му­радар ва гъиле кьазвай крар кьилиз акъудиз жедач. И кар фикирда кьуна, университетда кIелзавайбур патал сагъламвал хъсанардай, беден мягькемардай спортдин залар, ста­дионар, гьавизар кардик ква. Студентрин клубри, столовойри кIвалахзава. Масанрай къвезвай студентар яшамиш жедай кIвале­ралди таъминарзава. Вузда санаторий — профилакторий, спортдинни беден сагъламардай лагерь кардик ква. Аквазва хьи, ина кIел­дай, илимдални машгъул жедай, спортдин рекьяй­ни вилик фидай вири шартIар, мумкинвилер ава.

Нариман Ибрагьимов