Алатай саласадиз Махачкъалада, “Дагъустан” РИА-дин конференц-­залда, Росгвардиядин Дагъустан Республикада  авай  Управленидин  на­чальник, полициядин генерал-майор  Баачилов   Мегьамед   Гьуьсейновичан  иштираквал аваз,  РФ-дин милли гвардиядин кьушунрин Федеральный къуллугъ тешкилна 3 йис тамам хьуниз талукьарнавай пресс-конференция  кьи­ле фена. Анал управленидин къуллугъчийрин кьадардикай, кьилиз акъудзавай везифайрикай рахана, эхирдай мугьманди журналистрин са жерге суалризни жавабар гана. Пресс-конференция “Да­гъустан” РИА-дин къуллугъчи  Вефадер  Меликова  пешекарвилин сувар тебрик авунилай ачухна ва кьиле тухвана.

— Росгвардиядин Дагъустан Республикада авай Управлениди (куьрелди —  Росгвардия) алатнавай вахтунда 3600-далай виниз кIвалахар кьилиз акъуднава. Общественный къайдаяр хуьн, терроризмдин вилик пад кьун, махсус серенжемра иштиракун, гьа гьисабдай яз республикада кьиле­ фейи терроризмдиз акси серенжемрани яракьар маса гунал гуьзчивал тухунин карда иштиракун, агьалийрин эменни хуьн ва масабур кьилин­ ве­зифайрик акатзава.

Алатай йисуз республикада кьиле фейи спортдин зурба мярекатра —  кьуршахар кьунай спортдин акъажунрай Европадин чемпионатда ва женгинин самбодайни дуьньядин чемпионатда — Росгвардиядин къуллугъчийри общественный къайда хуьнин карда активнидаказ иштиракна. И мярекатра къанун-къайда хуьнал вири личный состав желбнавай. Кьилин месэла общественный къайдаяр хуьникай, яракь, хъиткьинардай шейэр спортдин майданрал тухунин вилик пад кьуникай ибарат тир. Авайвал хи­ве кьуртIа, ахьтин дуьшуьшарни  хьана. Яракьар вахчузвай, абур чара авунвай махсус чкайра эцигзавай, — къейдна Мегьамед Баачилова.

Адан гафарай малум хьайивал, ­Росгвардиядин управление, къуллугъ­чий­рин кьадардал гьалтайла, 97 % ацIанва. Тамамвилелди ацIун тавун къурулушда кьиле физвай дегишвилерихъ галаз алакъалу я. Иник, тайин яшарив ага­кьайла, къуллугъчияр кIв­а­лахдилай элячIунни акатзава. Иниз килигна цIийи кандидатар хкязава. Гьар са подраз­деленидихъ резерв ава. Мисал яз, СОБР-дихъ — 15-20, ОМОН-дихъ — 200-300 кас. М.Баачилов управле­ни­диз кIва­лахал къвез кIанза­вай же­гьил­рикайни рахана.

— Росгвардиядин жергейриз анжах армияда къуллугъ авунвай жегьилар кьабулзава. Ватандин вилик буржи тамамар тавунвайбур чи жергейриз кьабулзавач. Къвезвайбур физический рекьяй зайифбур я. Алай йисан январ­дилай кIвалах кIанз 60 кас атана. Абурукай анжах са касдилай — МВД-дай хквезвай  къуллугъчидилай нормативар вахкуз алакьна. Винелай акурла, же­гьилар спортсменар я, амма кардал гьалтайла, гьатта са кьадар чкадиз катунин нор­мани вахкуз жезвач. Чаз нормативар, белки, винизбур ятIа лугьуз, мукьвал-мукьвал суални гузва. Абур Россиядин милли гвардиядин кьушунрин Федеральный къуллугъдин приказдалди тайи­нарнавайбур я.

Чна кIвалахдин азад чкаяр авач лугьузватIани, кIвалахал акъвазунин патахъай къвезвай ксарин кьадар пара тирдакай гьатта ракIарални, сайтдани кхьенватIани, чна садазни “ваъ” лу­гьузвач. Офицервилин къул­лугъ­рикай рахайтIа, сифте “жуванбуруз”, яни чи жергейра авайбуруз, кIва­­лахдин рекьяй­ ахтармишнавайбуруз рехъ гузва. Эгер ОМОН-дин къуллугъчидиз СОБР-диз хъфиз кIан хьайитIа, чна ам аниз рекье твазва. Сифте нубатда — жуванбур, ахпани къецяй кьабулда, — лагьана ада.

Журналистри республикада кьилиз акъудзавай “Оружие-выкуп” прог­рам­мадиз талукь суални гана. Мегьамед Гьуьсейновича и программа Да­гъус­тандин юстициядин министерстводи МВД-дихъ галаз санал кьилиз акъудзавайдал фикир желбна. Амма МВД-ди Росгвардия желбзавай дуьшуьшарни жезвайдакай лагьана. Малум хьайивал, алай вахтунда дагъус­танвийрин гъиле 117 агъзурдалай виниз яракьар ава. Тахминан 40-45 агъ­­­зур касдихъ яракь ава. Ам 5 йисуз хуьн герек я. И вахт алатайла, яракь хуьн патал ихтияр къачун хъувун лазим я. Амма гзафбурун рикIелай и кар алатзава.

— Къанун-къайда хуьдай къурулушдин кьиле авай ксарихъ ва къуллугъчийрихъ  кьилдин ксаринбур тир охранный тешкилатрин кIвалахдиз талукь суалар гзаф арадал къвезва. Ихьтин тешкилатар республикада 162 ава. Абурукай гзафбуру “Яракьдин гьакъиндай” закондин положенияр кьилиз акъудзава. Хейлинбуру лагьайтIа, законрал амал тавуна, и тешкилатар ахъайнавайди, яракь законсуздаказ къачунвайди малум жезва. Ихьтин дуьшуьшар МВД-ди, Росгвардияди ахтармишзава. Яракь къачудай лицензия патал чи агьалийри гьасятда РФ-дин Президентдин ва я  Россиядин милли гвардиядин кьушунрин  Федеральный къуллугъдин директордин сайтдиз кхьизва. Абуру чпиз лицензияр гудай къуллугъди яракь маса къачудай ихтияр гузвач лугьуз шикаятзава. Ихьтин гьар са дуьшуьш чна ахтармишун лазим я. И мукьвара Рос­гвардиядин директордиз кхьенвай дуьшуьшдай кьил акъудна. И кас республикадин психоневрологиядин диспансерда учётда аваз хьана. И кар себеб яз, адавай шофервилин шагьадатнамани вахчунвай. Ихьтин дуьшуьшар, гьайиф­ хьи, гзаф жезва. Яракьриз талукь гьалар республикада пайгарбур туш, — къейдна М.Баачилова.

Санлай республикадин гьалариз къимет гудайла, Мегьамед Гьуьсейновича  1300-далай гзаф дагъустанвийри алай вахтунда Сирияда дяве ийизвайдални фикир желбна. Оперативникрин делилралди, абурун са гьикьван ятIани кьадар тергнава.

-Эгер Сириядин чилел дяве ийизвай ксар Дагъустандиз хтайтIа, ре­ги­он­да чIуру гьалар арадал къведа. Гьаниз килигна, чна и кардин вилик пад кьуниз артух фикир гузва. Сириядай респуб­ликадиз хтанвай гьар са кас тайинарзава. Абурукай са кьадарбур махсус серенжемрин нетижада тергнава, чIехи пайни кьунва, им мадни пис я. Идалайни гъейри, МВД-дин опе­ративникри эхиримжи вахтара Дагъларин уьлкведай Сириядиз 18-25 йи­сара авай рушар физвай дуьшуьшарни тайинарнава. Чпин уьмуьрдин юл­дашрихъ галаз  ваъ, кьилди, Сириядин чилел кьиле физвай дяведа иш­тиракун патал. Им вуч паталди ийизвай кар ятIа, жаваб авач, — лагьана ада.

Эхирдай Мегьамед Баачилова Росгвардиядин подразделенийрин къуллугъчийри жегьилар ватанпересвилин руьгьдаллаз тербияламишунин мярекатрани активнидаказ иштиракзавайди къейдна. И кIвалах абуру гележегдани давамардайдахъ инанмишарна.

Алван Рамазанова