Аллагьди инсанар ахтармишун ва абуру яша­йиш­ тухун патал чил халкьнава. Гьа са вахтунда Аллагьди инсанри чпи-чеб гьикI тухун лазим ятIа, гьадакайни лагьанва. Гьакъикъатдани, Аллагьдиз муьтIуьгъ хьайи ксар гьам и дуьньяда, гьамни эхиратда бахтлубурун жергеда жеда, яни инсанди уьмуьрда гьар са кар Аллагьдини Адан Пайгъамбарди  лагьайвал авун лазим я.

Эхиримжи йисара чи обществодин тIал алай месэлайрикай сад, улакьар гьалзавай ксар тахсирлу яз, рекьера арадал къвезвай бедбахтвилин дуьшуьшар я. Дагъустанда улакьар гьалзавайбур саки вири мусурманар ятIани (иллаки жегьилар), чпин хиве авай везифайрив гзафбур, гьайиф хьи,  намуслувилелди эгечIзавач. Агъадихъ чна, дин­дал­ асаслу яз, гьар са шоферди вилив хуьн лазим тир са шумуд къайда фикирдиз гъизва.

Гьар са шофердиз чир хьун лазим я: вичин къайгъусузвални сабурсузвал себеб яз маса касдин уьмуьр хаталувилик кутадай, масадаз зиян гудай дуьшуьш арадал гъидай ихтияр гьич садазни авач. Шоферди рекьера гьерекатдин къайдайрал амал авун лазим я. Машин гьализ гатIундалди вилик  ам къайдадик квани, квачни ахтармишна кIанда. Рекьера йигинвал артухардай ихтияр авач, йигинвилин кьадар къалурнавай лишанрал амал авун рулдихъ галай гьар садан буржи я. Хаталу рекьерай улакь гьална кIандач (ихьтин къарар гьар са касди вич авай дуьшуьшдиз килигна кьабулун лазим я). Ички ва акьул тIебии къайдадикай хкуддай маса шейэр ишлемишна машин гьалун къадагъа я. Зарафат патал улакь инсанар галай патахъ гьализ, кIичерар гунни къадагъа я, ихьтин зарафатар бедбахтвилералди куьтягь хьайи дуьшуьшар тIи­мил туш. Хуьре ва я инсанар яшамиш жезвай маса чкайра, куьчейра йигиндаказ улакь гьализ, кIевида­каз сигналар ягъиз, инсанрин зегьле тухун, палчух авай чIавуз чархарикай хкатзавай кьарадалди абурун пек-партал кьацIурун кутугнавач. Же­мятди иш­ле­мишзавай рекьер, варар ва маса чкаяр, анрал улакь акъвазарна, агалун къадагъа я. Улакьар акъвазардай махсус чкаяр авайди я.

Гьуьрметлу ватанэгьлияр, рекьера гьерекат авунин къайдайрал амал тийизвай шоферри  инсан­риз зиян гузвай вири дуьшуьшар чавай, гьелбетда­, гьисабна куьтягьиз жедач. РикIел хкин, Пай­гъам­бардин  гьадисда лагьанва : “Квез куь дуьньядин кIвалахар хъсандиз чида” (Муслим). И гьадис­дал асаслу яз, диндин алимри къейдзава хьи, эгер са тайин чкада (мулкунал, гьукуматда) инсанрин хатасузвал хуьн патал пешекарри махсус  къайда­яр туькIуьрнаватIа ва абур гьукуматди тестикьар­наватIа, а къайдайрал вирида амал авун лазим я. Машин гьалзавай касди рикIелай вичин хиве авай везифаяр садрани алудна кIандач. Иллаки мусурманри и къанундал амал авун герек я, гьикI ла­гьайтIа, а къанунар Къуръанда ва Пайгъамбардин  гьадисра къалурнава. Динди инсанриз анжах хъсанвал авуниз эвер гузва. Писвал ийидай ихтияр садазни авач.

Азим гьажи Панагьов