Ислам динда стхавилиз (дуствилиз) еке фикир, къимет ганва. Мугьаммад Пайгъамбарди ﷺ къейднавайвал, диндал, имандал алай ксар чеб чпиз стхаярни вахар я.
Гьар инсандихъ вичин мусурман стхадин вилик кьилиз акъудна кIанзавай буржияр ава.
Абу Хьурайради (адалай Аллагь рази хьурай) агакьарна: “Заз ван атана, Расулиллагьди икI лагьана: “Мусурмандихъ мусурман стхадин вилик вад гьахъ ава (яни кьилиз акъудна кIанзавай вад буржи): саламдиз жаваб гун; азарлу хьайила, кьил чIугун; жаназа авун (яни кьейила, диндин истемишунар вилив хвена, кучукун); теклиф кьабулун; тирш ягъайла, “ярхьамукуллагь” лугьун””. (Имам Бухари).
ГьакIни Мугьаммад Пайгъамбардин ﷺ са гьадисда къейднава хьи, жувахъ хьана кIанзавай кар жуван мусурман стхадихъни хьана кIан тийизмай кьван а касдин иман тамамди (камаллуди) жедач.
И гьадисдай чаз аквазвайвал, жуваз хьана кIанзавай хъсан крар мусурман стхадизни (дустуниз) хьунин мурад авай кас рикIе кIеви иман авайди яз гьисабзава.
Мугьаммад Пайгъамбардин ﷺ асгьабар акунвай ксариз (яни абур яшамиш хьайи девирдал ацалтнавай ва а асгьабар чпин вилералди акунвай инсанриз) “табаинар” лугьуда. Са риваятда къейднавайвал, гьа ихьтин са табаиндин кIвализ, бурж гице лугьуз, дарда авай адан са хъсан дуст атана. КIвалин иесиди адав тIалабзавай кьван пул вугана рекье хтурдалай кьулухъ а табаин шехьиз эгечIна. И кар акур папа вичин итимдивай хабар кьуна:
— Я итим, вун вучиз шехьзава? Дустунив вугай пул гьайиф атанани ваз?
Табаинди папаз ихьтин жаваб хгана:
— Ваъ, я паб, заз пул гьайиф атанвач. Зи вилерал накъвар гъайиди а кар я хьи, заз жуван дуст авай гьалдикай, та ам вич зи ракIарал къведалди, хабар авачир. Им кутугай кар хьанач. Жуван дуст ада завай тIалабдалди кIевяй акъудун зи буржи тир.
И дуьшуьшдай чаз аквазвайвал, дуствал, стхавал гафарин мана деринди я. Стхавал тек са, суфрадихъ ацукьна, тIуьн-хъунар авуналди сергьятламиш жезвач. Халис стхавал, дуствал хуьзвай ксари датIана сада-садан къайгъу чIугуна кIанда.
Азим гьажи Панагьов, Къурушрин хуьруьн имам
