Халкьдин инспекторар
Госдумада сифте сеферда яз халкьдин инспекторрин гьакъиндай законопроектдиз килигна. Ам кьабулайтIа, россиявийривай рекьерин гьерекатрин къайдаяр чIурзавай дуьшуьшрин шикилар, видео чIугваз ва тахсиркар жерме авуниз талукь материалар полициядиз ракъуриз жеда. Идакай парламентдин агъа палатадин сайтди хабар гузва.
Законопроектди административный къайдаяр чIурай дуьшуьшра протокол галачиз къарар акъудиз хьунин мумкинвилин гьакъиндай къейднавай КоАП-дин паюник дегишвилер кухтун къалурзава. Исятда ихьтин кар анжах рекьерал алай камерайрин куьмекдалди ийиз жезва. Гележегда ихьтин ихтияр госкъуллугърин порталда регистрация авунвай ва смартфонда махсус приложение тайинарнавай ватандашризни жеда.
“Ихьтин къанун арадал гъунин ва кардик кутунин къайда гьукуматди тайинарда”, — кхьенва документда.
Халкьдин инспекторривай светофордин яру экв кузвай дуьшуьшра улакь гьалзавайбуру, къарши рекьиз экъечIзавайбуру, къадагъа чкайрал улакьар акъвазарзавайбуру, яхдиз къекъвезвайбуруз манийвал гузвайбуру ва масабуру къайдаяр чIурзавай дуьшуьшрикай хабар гуз жеда.
Законопроектдихъ галай гъавурдик кутунин чарче къейднавайвал, ихьтин тежрибадикай къецепатан уьлквейра гегьеншдиз менфят къачузва. Закондин проектдин авторри гьисабзавайвал, ам кардик кутун патал пуд йисуз бюджетдай 2,7 миллиард манат пул харжун чарасуз я.
Трампа тапшуругъ гана
США-дин президент Д.Трампа къейднавайвал, идалай вилик ИГ-ди (Россияда къадагъа авунвай) чапхунчивилелди кьунвай мулкар тамамвилелди азад хъувунин гьакъиндай малумарун мумкин я. Идакай “Новости” РИА-ди хабар гузва.
“Мумкин я, мукьвал йикъара халифатдин 100 процентдин мулкар чав гвайдан гьакъиндай малуматар раижда”, — лагьана ада. Трампа алава хъувурвал, талукь тир гьерекатар кьилиз акъудун патал вичин генералриз Иракда “къацу экв” ганва ва женгчи аскерри тапшуругъ са гьафтеда тамамарун хиве кьунва. Трампан фикирдалди, коалицияди боевикрин амукьаяр тергун давамарзава, амма абур гьеле хаталу яз ама.
США-дин генералди малумарзавайвал, Сириядин мулкара гьеле са кьадар боевикрин регьберар, аскерар ва абурун яракьар ама. 2018-йисан декабрдиз Трампа ИГ-дин винел тамамвилелди гъалибвал къачунихъ галаз алакъалу яз Америкадин кьушунар Сириядай ахкъудзавайдакай малумарнай.
Дустагъда хьун мумкин я
Массачусетс штатдин патай сенатор-демократ Элизабет Уорренан фикирдалди, 2020-йисуз кьиле фидай сечкийралди США-дин президент Д.Трамп дустагъдиз аватун мумкин я. Адан гафар “NBC News” раижнава.
“2020-йисуз Дональд Трамп президент яз амукь тавун мумкин я. Ам гьатта азадвиле авай инсан язни амукьдач. Амма… Трампахъ галаз алакъалубурулай гъейри, маса месэлаярни ава чахъ”, — лагьана ада Айова штатда кьиле фейи митингдал.
Сиясатчиди гъавурда турвал, Трампан къейдерикай гзафбур инсанрин чинин рангуниз килигна къалурзавай такIанвал ва душманвал квайбур я.
Дяве кIанзавач
Европада цIийи дявеяр арадал атунихъай 59 процент россиявийриз ва 60 процент украинвийриз кичIезва. Ибур хатасузвилин рекьяй Мюнхендин конференция тешкилайбурун теклифдалди тухвай хабарар кьунин Security Radar серенжемдин нетижаяр я. И делилар “Коммерсантъ” чешмеди раижнава.
Хабарар кьуникай ибарат серенжем хатасузвилихъ ва къалмакъалрихъ галаз алакъалу гьалар къалурзавай ахтармишунрин паярикай сад я. Ана ирид уьлкведин агьалийри иштиракна: Россиядин, Франциядин, Германиядин, Латвиядин, Польшадин, Сербиядин ва Украинадин.
Гзафни-гзаф Россиядиз акси санкцийрин месэлади наразивилер арадал гъана. И кардиз Россиядин ва Сербиядин чIехи паяри, Германиядин агьалийрикай 75 процентди, Латвиядин агьалийрикай 59 процентди, Франциядин агьалийрикай 43 процентди аксивал къалурна.
Украинада авай къалмакъал Россиядин 64 процент ва Украинадин 63 процент агьалийри уьлкведин къенепатан кар яз гьисабзава. Абурун фикирдалди, республикади и месэла маса уьлквейрин къаришмишвал авачиз гьялун лазим я.
Гьазурайди — Куругъли Ферзалиев
