Кьисметдикай рахадайла, гзафбуру лугьуда: “Адан кьисмет гьахьтинди я”, “Гьар са касдин вичин кьисмет вичив­ гва”, “Кьисметдикай катиз жедач” ва икI мад.

Гьахълу гафар я. Белки, гьакI я жеди. Къенин зи ихтилат Билбилхуьруьн-Къазмайрал яшамиш хьайи Акиман хва Гьемзет муал­лимдикай я. Акимов Гьемзет 1914-йисуз дидедиз хьана. Адан уьмуьр четин вахтарал ацалтна:  кIапIалар, артелар, ячейкаяр­ тешкил жезвай йисар тир. Эхирни коллективизациядал къвезва. Гьа и четин девирда Акимов Гьемзетаз Дербентдин пед­училище куьтягьдай мум­кинвал жезва. Партиядинни гьуку­мат­дин мурад Дагъларин уьлкведа савадлувал хкажун тир. Дагъ­вийрин аялриз кIел-кхьин чирун кIевелай гъиле кьунвай.

Урусатдай Дагъустандиз гзаф муаллимар ва маса пеше­карарни атайди, абурукай гзафбуруз Дагъларин уьлкведикай кьвед лагьай ватанни хьайиди чи халкьдиз ашкара я.

Кьисметди Гьемзет муаллим Ахцегь райондин Мичегьрин хуьруьз акъудзава. Таниш ту­шир чкаяр, инсанар, рагар-кьвалар — ибур вири адаз къариба аквазвай…

Алай вахтунда Мегьарамдхуьруьн райондин Приморский хуьре яшамиш жезвай ва вичин яшар 80-далай алатнавай Самедов Самед даша рикIел хкизва: “Гьемзет муаллим чи хуьруьз (Мичегьиз) атайла, зи ирид-муьжуьд йис тир. Чаз тарсар гуз са гьафте хьанвай. Ам рагьметлу Сефербеган кIва­ле яшамиш жезвай. Захъ галаз чи хуьруьнви Байраман гадайрини — Бахтияра, Ис­кендара ва Исмаила кIелзавай. Лугьун лазим я, ктаб — даф­тар кьит тир, гьатта кхьидай къелемарни авачир, абур чаз Гьемзет муаллимди жагъурзавай. Школа са кIваликай ибарат тир, вични кимин патав гвай. Къе и яшариз акъатна­ва­тIани, зи рикIелай Гьемзет муаллим алатзавач”.

Гь.Акимоваз кIвалахиз регьят жезвач, адал са кьадар четинвилерни акьалтзава. Ахьтин еке тежриба авачир. Тарс тухуз­вай кIвалин рак, пенжерни жуфт тушир. Хуьруьн устIар Гьасанов Ибагьа абур къайдадиз хкизва. Къунши хуьруьз, Смугъулиз физва, яш­лу муаллимрихъ галаз таниш­  жезва, абуру­ гуз­вай меслятрал амал ийизва. Гьемзет му­ал­лим­диз чизвай: цIийи рекье сифте камар гьамиша четинбур жедайди, къаст эцигна, вилик физвайда рехъни атIудайди.

Ингье Гь.Акимов, Смугъула авай муаллимриз ва Мичегьрин жемятдиз сагърай лагьана, вичин ерийрихъ хквез рекье гьатзава. Ада тарс гайи аялар ва са кьадар итимар, дишегь­ли­яр, муаллим рекье тваз, вацIун кьилел кьван къвезва. Эвлия Шихкерим бубадин гуьмбетдал­ са дуьани хъувуна, ам балкIан-дал­­лаз рекье гьатзава.

Радиодай ва газетрай рикI шадардай хаба­рар агакьзавачир. Европада фашизмди кьил хкажнавай, ада са-са уьлкве вичин пацук­ кутазвай. Инсанрин рикIери гъалаба къачузвай…

Кьасумхуьруьн райОНО-ди Гь.Акимов Хважа-Къазмайрал рекье твазва. Тежриба авай му­аллим школадин коллективди хушвилелди кьа­булзава. Са йис арадай фейила, яни 1940-йисалай 1942-йисалди, ада Азадогълийрин школада кIвалахзава…

Билбилхуьруьн-Къазмайрин агъсакъалрин ихтилатрай, Гьемзет муаллим кьарай авачир кас тир. Гатун каникулрин вахтунда ада датIана колхоздиз куьмекар гудай.

1940-йисан эхирра Гь.Акимовани хуь­руьнви Гьабибуллагьан руш Перизата чпин уьмуьр­дин рекьер сад ийизва. Перизатакай Гьемзет муаллимдиз уьмуьрдин вафалу юлдаш жезва.

Ватандин дяве башламиш хьана. Гь.Акимов Кьасумхуьруьн райондин военкоматдиз физва ва ада гуьгьуьллувилелди дяведиз фин патал арза кхьиз­ва. Комиссарди, Гьемзет муаллим тирди чир хьайила, лугьузва: “- “Ваз вуч аватIа чидани, гьуьрметлу муаллим, вуна дяве жидадалди ваъ, къелемдалди авуна кIанда…”

Ибур ада Азадогълида зегьмет чIугвазвай йисар тир.

1942-йисуз Гь.Акимов вичин хайи хуьруьз хквезва, гьамни Абдуллаев Мегьти себеб ­хьана. Гаф кватай чкадал лугьун: сифтегьан школа Билбилхуьруьн-Къазмайрал 1928-йисуз ачухнай, кьил кутурдини, ам ачухайдини Мегьти муаллим тир. Адан зегьметдал гьукуматди еке къиметни эцигнай. 1937-йисуз школадин заведующий М.Абдуллаеваз Ленинан ор-ден­ гузва. Гуьгъуьнлай ам гуь­гьуьл­лувилелди дяведиз физва. Мегьтиди вичин чкадал Гьем­зет тазва. 1942-йисалай 1954-йисалди  адакай школадин заведующий жезва.

Дяведилай гуьгъуьнин йисарни гзаф четинбур тир, зегьметдин яцIу кьил дишегьлийрин назик къуьнерал алай. Гьемзетни Перизат гуьгъуьна акъваззавач, абуру колхоздиз  чпелай алкьдай куьмекар ­гузва.

Гь.Акимов 1948-йисуз Приморский поселокдин рыбхоздиз регьбервал гуз хтай Балаев Баладихъ галаз таниш жезва. Адан ери-бине Кьурагь рай­ондин КьепIиррин хуьряй я. Гьемзет муаллимдин бубаяр гьа и райондин Ахнигрин хуьряй жезва. Балаев Балади школадиз куьмекдин гъил яргъи ийизва. И кьве касдин танишвал еке дуствилиз элкъвезва.

1949-йисан мартдин вацра Мегьарамдхуьруьн райОНО-дин идарадиз бал­кIан­даллаз хъфидайла, муькъвер авачир, балкIан вацIун дегьнедиз аватзава. Гьа инлай мекьи хьайи Гьемзет муаллим азарлу жезва. 1954-йисуз школадин регьбервал ада, вичин сагъсузвилиз ки­лигна, Эфендиев Бакир муаллимдив вахкузва. 1958-йисалди Гьемзет муаллимди школада кIвалахун давамарзава. 1959-йисан эхирра ча­гъин­даваз адан уьмуьрдин гъал кьатI жезва.

И цIарарин автордиз 4-классда Гьемзет му­ал­лимдин гъилик кIелун кьисмет хьана. Абур 1955-1956-йисар тир. Гь.Акимован рикI, аялрал хьиз, тIебиатдални алай. Азад вахт хьайила, вичин аялрикай сад къачуна, ам тамуз сейрдиз фидай. Ам там атIузвайбурал гьалтзава. Салам-каламдилай гуьгъуьниз фялейрикай сад муаллимдин къаншардиз атана. Гъилер кьуьнтерилай кьуна, Гьемзет муал­лим, ваз зун чир хъжезмачни лагьана хабар кьуна. Гьелбетда, адаз Самедов Самед чир хъхьанвай. Адан вилерикай яхун, юхсул аял карагзава. Адаз Мичегьрин хуьр, дагълар, рагар, къайи булахар, ва­цIар са легьзеда цIир­гъинаваз виликай фейиди хьиз хьана. Самед даша къени Гьемзет муаллимдин рухвайрихъ галаз дуствал давамарзава.

Перизат дидеди Гьемзет муаллимдиз 6 велед­ багъишна: 3 рушни 3 гада. И чIехи хизандиз Бала Балаева къаюмвал ийизва. Аялриз техникумрик экечIиз куьмекар гузва. 1964-йисуз Балаев Бала хизанни галаз Дербент шегьердиз хъфизва, ада “Электросигнал” заводдин директордин заместителвиле кIвалахза­ва. Гьа инани ада вичин дустунин хизан ри­кIе­лай алудзавач. Шад жедай кар ам я хьи, къе 21-асир ятIани, бубайрин арада хьайи дуствал рухвайри давамарзава.

Гьемзет муаллимдин рушари — Нуьдуьр­стана­ни Эльвиради бубадин рехъ давамарзава. Эльвиради финансрин техникум акьал­тIарна.

Гадайрикай Энвера-Воронеждин ракьун рекьерин техникум, Юсуфа Махачкъала шегьерда — Орджоникидзедин тIварунихъ галай меха­нический техникум, Заидина кооперативный техникумдин алишверишдин отделение аквал­тIарна.

Гьемзет муаллимдин рушар ва рухваяр вири динж я, абурухъ гьардахъ вичин хизан  ава, хуьре-кIвале, районда гьуьрмет аваз яша­миш жезва. Аялар диде Перизатални Гьемзетал атайбур хьанва. Мисалда гьавая лугьузвач: ич таравай яргъаз аватдач.

Аллагьяр Абдулгьалимов