МискIиндин патав яшамиш жез, ана капI тийиз­вай касдиз гунагь жедани?

Суал-жаваб

“Ас-салам” газетдай

МискIиндин патав яшамиш жез, ана капI тийиз­вай касдиз гунагь жедани? Чи девирда яшамиш жезвай чкадин (кIвалин) патав кьван адан мукьвавал гьикI тайинарда?

Али аль-Кариди вичин “Миркат аль-мафатигь” ктабда къейднава: “Ибн Аббаса агакьарайвал, Пайгъамбарди  лагьана:

“Ферз кпIунал  эвер гузвай азандин ван хьана, адаз жаваб тагайдан (азандин гафар хълагьуналди ва мискIиндиз финалди) капI тамамди жезвач, эгер азарлу хьунин себеб авачиз хьайитIа”.

И гьадис ад-Даракутниди ва аль-Гьакима агакьарна. Аль-Гьакима алава хъувуна хьи, и гьадис якъинди я, ам Бухаридин ва Муслиман истемишунрихъ галаз кьазва. (Миркат аль-мафатигь, 3-том, 844-чин).

Закариййа аль-Ансариди вичин “Асналь матIалиб” ктабда лагьанва: “Имам аш-Шафииди  вичин “Аль-Умм” ктабда “МискIиндин патав гвай касдиз тамам капI авач, мискIиндин къене авурдалай гъейри” гьадисдиз талукь яз кхьизва хьи, мискIиндин патав гвайди — им азандин ван  къвезвайди я” (Аль-Умм, 3-том, 51-чин).

Ибн Гьажар аль-Гьайтамиди вичин “Тугъафат аль-Мугьтаж” ктабда кхьизва: “Виридалайни делилламишнавай фикир ам я хьи, жемятдин капI — им вири шартIар авай жемятдин ферз я, жуван кIвале жемятдин капI авун бес жезвач” (“Тугъфат аль-Мугьтаж”, 2-том, 250-чин).

Къарар:

Жемятдин капI жемятдин ферз я. Хуьре авай яш тамам хьанвай итимрин са паюни кьванни  (ви­ридалайни тIимил яз кьве касди) жемятдин капI тавуртIа, хуьруьн вири агьалияр гунагьдик акатза­ва. Иллаки мискIиндин патав гвайбур, яни ван ар­тухарзавай  алатар галачиз, азандин ван къвезвайбур.