«Переучет»

Алимурадни Селимхан гзаф кIеви дустар тир. Абурун арада датIана зарафатарни хъуьруьнар жедай. Иллаки — кимел атай чIавуз. Вирибур, кисна абурун гафарихъ яб акализ, лезет къачуз, хъуьредай.

Алимурад Селимханалай фад эвленмиш хьана, сусаз са ругуд аялни хьанвай. Селимхан лагьайтIа, яхцIур йисаз акъатайла, эвленмиш жез эгечIна. И кар фикирда кьуна, Алимурадан сив хуьруьн кимел ачух хьана:

— Я кьей хва, Селимхан, — лагьана ада хъуьрез-хъуьрез, — са яхцIурни цIуд йис кьванни тахьанмаз, эвленмиш жедани? Акурбуру, ван хьайибуру ваз вуч лугьуда? Регъуь тушни?..

— Бес вун вучиз 18 йисни тахьанмаз эвленмиш хьана? Ваз айиб тахьайла, яхцIур йисаз акъатнавай заз регъуь жедани?

— Я дуст кас, зак а кардал са тахсирни квач. А чIавуз зун ахварик кваз, диде-бубади свас гъана. Заз вуч ятIа чизвачир.

— Гьа-гьа… гьа! – хъуьрена Селимхан. – Валлагь, вири лацу тапарар я!

— Абурни сусан сандухдай экъечIай­бур я…

…Свас гъана са гьафте арадай фенач, гила  Селимханаз кимел атай Алимурадакай зарафат ийиз кIан хьана.

— Алимурад, — лагьана ада, — сенфиз заз са ажайиб ахвар акуна.

— Ахъая, вуч ахвар ятIа, хийирдиз хьуй, — лагьана Алимурада. – За ваз яб гузва.

— Дуьз лагьайтIа, ахварай зи кьилив Азраил малаик атанвай, зи чан къачуз.

— Жеч гьа! Ахпа гьикI хьана?

— За адаз аман – минет авуна, бес зун эвленмиш хьана са гьафте туш, аял-куялни тахьанмаз, ваз Аллагьдин хатур аватIа, зи чан къачумир. Захъ фадлай эвленмиш хьанвай са дуст ава, адахъ ругуд аялни хьанва. Гьадан чан  къачу лагьана, ви тIвар кьун хьана завай. Азраил малаик зи меслятдал рази хьана, зи  дело кIаник кутунва. Гила, дуст кас, жув-жувал мукъаят хьухь, — лагьана, ам сив кьечI хьиз кьуна, Алимурадал хъуьреда.

— Я залум, абурухъ переучет жедай вахтар авайди я, — лагьана Алимурада. – Вара-вара ви дело винел ахкьалтдайвал тахьуй! Ажални мугьман вилив хуьн тавунмаз къведай адет я…

Ансамбль “Берекат”

Уьлкве базардин шартIарал элячIиз башламишай, инсанар санай – масаниз (гьатта къецепатан уьлквейризни) физ-хквез, гьарда вичиз къазанмишдай, кьил хуьдай рекьер жагъурзавай вахтар я. Чи музыкальный ансамблдин иштиракчиярни, концертдин программа туькIуьрна, меркезда тамашачийрин вилик экъечIдайвал хьана. “Са кьил хуьдай рехъ чазни акъатда”, — лагьана, фикирна чна. Гьар репетиция кьиле тухудай чIавуз ансамблдал тIвар эцигун патал чи арада гьуьжетар кьиле физ хьана. Сада “Азарт”, муькуьда “Гьайбат”, пуд лагьайда “Яйлахар” тIвар эцигайтIа, хъсан яз гьисабзавай. Виже къведач лагьана кьуд лагьайда. Виридалайни хъсан тIварар “Жавагьир”,­ “Мегьрибан” тушни?

Гьуьжетар хьанатIани, ансамблдал “Берекат” тIвар эцигна.

Чун меркездиз мугьман хьана, лазим чкайрал афишаярни алкIурна. “Берекат” ансамбль атанва лагьай ван галукьай кьван ксар вири филармониядин залдихъ ахмиш хьана. Яваш-яваш музыкадин сесиналди перде ачухна, концерт башламишна.

Бахтунай хьиз, и легьзеда “Берекат” тIвар пердедал алкIурнавай гьарфарикай кьиле авай кьве гьарф Б и Е хкатна, чилел (полдал) аватнаваз хьана. Пердедал “Рекат” тIвар аламукьна. Халкь лагьайтIа, чаз килигиз, тажуб хьана амукьна. Яваш-яваш залда гъулгъула гьатиз башламишна. Яраб и ансамблдин тIвар “Рекат” ятIа, “Берекат”? – лугьуз, сада-садавай явашдиз хабарар  кьаз хьана. Дуьз лагьайтIа, чи ансамблдик дад алай са манидарни квачиз, сугъул тир, тамашачийрин гуьгьуьлар акваз-акваз чIур хьана. Эйбежер сесер акъудзавайбур акурла, залди къал къачуна. Эхирни са ни ятIани залдай гьарайна:

— Я стхаяр, вахар!? Чун “Рекатрикай” датIана икрагь хьанвайди квез чида. Концертни “рекатчийринди” хьанани? Герек туш чаз куь концерт, куьтягьа!

Концерт кьиле тухузвайди тадиз залдихъ элкъвена: — Гьуьрметлу юлдашар, — лагьана ада. – “Рекатрикай” рахайла, чи вилеризни иви къвезва, абур  аквадай вилер эсиллагь чахъни авач. Чи ансамблдин тIвар “Рекат”  ваъ, “Берекат” я, “Берекат”!.. Пердедикай хкатна, чилел аватнавай кьве гьарф хкажна къалурна. Мад залдай сада гьарайна:

— Чаз куь ансамбль гьихьтинди ятIа аквазва. “Берекат” квез лайихлу тIвар туш. ТIвар дегишна кIанда!

— Лагь, вуч тIвар эцигун теклифзава вуна?!

— “ТIекьин чара!” — гьарайна залдай…

Халкьди дуьз са сятда капар яна. Адалай кьулухъ мад меркездиз?..

«Лезги газетдин» 2019-йисан 2-нумрадай

______________________________________________________________________________________________________________________________

Бахтунин дуьгме

Фадлай кIеви дустар тир Казимни Рамиз вад йисалай чеб-чпел дуьшуьш хъхьана. Абуру сада-садаз чпин уьмуьрда хьанвай дегишвилерикай, кьилел атай вакъиайрикай суьгьбетарна…

— Бес вун эвленмиш мус хьана? — хабар кьуна Казима.

— ЦIи.

— ЦIи?! — тажуб хьана Казим. — Чара хъхьана, гила цIийи свас  хканвани?

— Ваъ, икьван чIавалди эвленмиш хьанвачир. Дуьз лагьайтIа, ирид хуьрел цIар эл­къуьрнатIани, садни заз бегенмиш хьанач, — ла­гьана Рамиза. — Мадни са пуд йисуз акъваз хъувуна. Эхирни, са гуж-баладалди жув авай шегьердин кьил-кьилел гъана, за жуваз кутугай руш хкяна. ЦIи мехъерарни авуна. Алай вахтунда чна санал заводда кIва­лах­зава. Свас лаборантка я, зунни — инженер-технолог.

— Мубаракрай!

— Вун эвленмиш хьанвачни? — жузуна Рамиза.

— Эхь. Зун анжах вун кьван кIеве гьатнач. Заз зи кIаниди лап регьятдиз жагъана.

Казима, чина хуш хъвер аваз, вичин суьгьбет давамарна: — Са сеферда, чна клубда тамаша къалурна. Жемят хъфидайла, са марал хьтин рушан шалдин цIилер зи пенжекдин хурудал алай дуьгмедихъ галкIана.

Рушан ярни лаз какахьай чин гьасятда, ифей тIанур хьиз, яру хьана, ада вичин жейрандин хьтин нур гузвай вилер са легьзеда зи вилера акIурна хьиз, чуьнуьх хъувуна. Тади кваз шалдин цIилер дуьгмедихъай галудиз кIан хьана. Кьисметдай хьиз, абурни анал акI алчуд хьанвай хьи, галудун патал хейлин вахт герек атана. Зазни а руш акунмазди бегенмиш хьана.

Вацран мичIера дагъдихъай экъечIай цIу­ватарин ацIай варз хьтин руша зи рикIе ишигъ куькIуьрна. Завай кьарай хуьз хьанач. “ХупI туширни, и шалдин цIилер дуьгмедихъ гал­кIай­вал, вунни зи уьмуьрдин жигъирдихъ гал­кIанайтIа”, — лугьун хьана завай. Ада заз явашдиз, амма уьтквемдиз атIай жаваб хгана:  “Кьисмет хьайитIа, гьамни жедай кIвалах я”.

Адалай гуьгъуьниз, дуст кас Рамиз, ваз чир хьун лазим я, за вуч авунатIа. Кьисметди зун, микьнатIисди ракь хьиз, бахтунин кIвализ чIугуна. Рушан ери-бине акуна, эвленмиш хьана. Анлай инихъ пуд йис алатнава. Чахъ вад аялни ава.

— Вунани гьа вуч хьайитIани лагьана тада. Пуд йисан къене вад аял?! Жедай кар туш!

— Ина тажуб жедай вуч ава кьван? Суса кьве сеферда заз кьветхверар багъишна, дуст кас!

— ГьакI лагь ман, хизан сагъ хьайиди! Зун гила гъавурда акьуна. Бахтлубур  хьурай!

Казима, вичин жибиндай акъудна, Рамизаз азизламишнавай ядигар дуьгме къалурна: — Ингье и дуьгме за ядигар яз хуьзва. Эгер и дуьгме хьаначиртIа…

Бес гьавиляй тушни, кьилел шал алачиз къекъвезвай рушарни дуьгмеяр квачир костюмар алаз къекъвезвай гадаяр субайдиз амукьзавайди…

«Лезги газетдин» 2019-йисан 4-нумрадай

______________________________________________________________

Диванан хиялар

Хъивегьунрал рикI алай Къембералиди, цIийиз къачур  чил фикирда аваз, вичи ана вирибуруз чешне жедай бегьерлу багъ кутада, кIвалин вилик квай гъвечIи бустанда гьар жуьре няметар цада лугьуз, герен-герен хизанрин вилик ихтилат кудиз хьана.

Уьмуьрдин юлдаш Назханума лугьуда: — Я чан итим, гьар виш грамм ички галу­кьай­ла, алатна рахазва вун. Жувалай алакь тийи­дай крар хиве кьамир. И ихтила­тар виш сеферда ван хьайибур я. Са маса ихтилат ая…

— Я уста Сефиханан руш! Ваз зун гьикI аквазва? Багъманчивилин рекьяй за вири агрономрив чип вугуда!  Заз ни тарс гайиди ятIа чидани? — Садлагьана адак хъвер акатда. — Валлагь, са кар хтана зи рикIел. Рагьметар хьуй Гьажимурад халудиз. Зурба кас тир ам. ЦIвелин тарцин тандай тIекв акъудна, къвалавай экъечIнавай кицик таран хел адан тIеквендиз сухнай. Кицикди гьа тарал  бине кьунай. Садра акуна хьи, цIвелин тарци кицикар гъана, цилни авачир кицикар! Бес им аламатдин кар тушни? Гьахьтин аламатар захъни ава!..

Са геренда ам фикирди тухвана. “Жуван кIваляй кIвач хайила, къецелай кьил хада лугьуда. Куьне зал къимет эцигзавач”, — лагьана, пуд лагьай бокал бушарна. Гила ам кIвачел акьалтда, “Назханум — гьарайда, — пер гьинава? Заз бахчадиз физ кIан­­зава!..”

— Я итим, ша вун Аллагьдиз килиг, ички хъвана фейи рекьик берекат жедач. Архайиндиз, пакамахъ фад къарагъна, вач. Къе жуваз ял ягъа.

— Ваъ. Зи рехъ атIузвай папаз за инсафдач! Пер гьинава!?.. — къуншийриз ван къведайвал гьарайна Къембералиди. Эхирни,  патав гвай хтул Сефералидай сес акъатна: — Я чан чIехи буба, вун герен-герен багъ кутада, бустан туькIуьрда лугьуз рахазва. Ви меслят писди туш, чунни ваз куьмек жеда. Зи са суалдиз вуна жаваб це. Ваз чи кIвалин маларни, верчер гьиниз акъу­диз кIанзава?

— Санизни, гьа хуьзвайвал хуьда ман.

— АкI ятIа, вибур Диванан хиялар я. Малар гьатай багъни кьий, верчер гьатай бустанни! Баде гьахъ я. Вун бадедин чIалаз килиг, — лагьана, чIехи буба секинарна.

Къембералидилай ухьт алахьна: — Дуьз лугьузва хтулди. Маларни верчер хуьн хъсан я. ГьакI ийида за, — лагьана, дивандал яргъи хьана, ширин ахвариз фена…

«Лезги газетдин» 2019-йисан 21-нумрадай

___________________________________________________________

“Къаравили”

ЦIийи йисан гьуьрметдай ачухнавай столдихъ ацукьнавай мугьманрихъ галаз са рюмка ички хъвайидалай гуьгъуьниз Бегагъадин гуьгьуьлар акваз-акваз ачух хьана. Сифте ада вичин къвалавай столдихъ ацукьнавай вад йисаз акъатнавай хва Селим къалурна, адан тариф ийиз эгечIда:

— Гзаф зарафатчи аял я, зи хва. Са аламатдин гафар адай акъатда, мад за квез вуч лугьун, гьич са ктабдани авачир. Валлагь, стхаяр, идакай тIвар-ван авай артист, комик жедай хьтинди я. Куьн зи чIалахъ тушни?

Ах­па ам вичин хцихъ элкъвена. — Селим, — лагьа­на ада, — вун кисна ацукьмир, са ихтилат ая, рахух!

— Я буба, зун вуч рахада? — жаваб гузва Селима.

— ЦIийи йисан шадлухдай халуйриз са кьуьл хьайитIани ая!

— Чан буба, заз регъуь я, — лагьана хци.

— Вучиз ваз регъуь я? ЧIехи халуяр алай чкадал кисна ацукьайла, хъсан жедач. Чан бу­­­ба­дин, са къаравили ахъая, халуйриз са шадвал це!

Селим кисна, кьил агъузна акъвазда.

— Яда, вав тушни, рахух тIун, — зур гана бубади.

— Я буба, аламатдин итим я вун, зун вуч рахада?

— Я Бегагъа, аял секиндиз тур, вичиз ашкъи атайла рахурай, — лагьана  мугьманрикай Юсуфа.

Столдихъ ацукьнавай мугьманри пуд, кьуд лагьай рюмкаярни хъвана. Абурухъ галаз Бегагъани тIамадиз акъатна. Ам мад вичин хцел гьавалат жеда: — Чан бубадин, садазни хъел текъведай ихтилат ая! Ичкидикай са мисал хьайитIани гъваш!

— Ички анжах ламра хъвана кIанзавай затI я, — чIал акъатна гададай.

— Яъ, ламра!? — тажуб хьана буба.

— Эхь, ламра! Лаш галачиз лам, вуч авур­тIани, дуьз рекьяй фидач. Хъванвай итимни гьакI я, буба чан. Ваз хъел къвемир, ваз лу­гьуз­вай гафар туш…

Хъванвай касдин ийир-тийир, фир-тефир квахь­да, лугьур-талгьур жагъин техйиз амукь­­да­­.­

— Квез ван хьанани, гьуьрметлу стхаяр?! И кьей хци ЦIийи йисан столдихъ заз ахъаяй къаравили?!..

— И рюмка чна ви хцин сагълугъдай хъвада, — лагьана мугьманри…

«Лезги газетдин» 2020-йисан 2-нумрадай

___________________________________________

Шифоньер чуьхвена

(Юмореска)

Кьакьан дагъдин хуьре яшамиш жезвай Эмиралидиз фадлай вичин кIвалин тавда, маса къачуна, шифоньер эцигиз кIанзавай. Амма жагъизвачир. Дуьз лагьайтIа, а вахтара райондин мебелдин туьквендиз шифоньерар гьикI хьана хкидай. Чебни, алай вахтунда хьиз, упаковкайра аваз ваъ, гилигна, гьазурбур яз. Муьштерияр гзаф хьуниз килигна, абур, гьич чиликни хкIун тавунмаз, куьтягь жезвай. Бес жедачни мегер, вишералди цIийиз эцигнавай кIва­лериз, эвленмиш жезвай жегьилриз — вирибуруз чарасуз лазим шейэр я эхир абур. Иллаки дагъдин хуьруьз шифоньер тухун Эмиралиди эрзиман мурад яз гьисабзавай.

Фадлай суракьда гьатнавай адаз эхирни лап къене авай рикI хьтин шифоньер жагъана. Шифоньер тир гьа, гзаф гуьрчег, шабалатдин ранг алай, вири буй аква­дай гуьзгуь авай, нур гузвайди. Шад хьайи Эми­ралиди тадиз машин кьуна, шифоньер эхцигна, кьакьан дагъдин хуьруьн кIанел кьван хутахна. ЦIийиз тухванвай машиндин рехъ гьеле хуьруьв кьван агакьнавачир. Гьави­­ляй шифоньерни рекьин къерехдал явашдиз авудна, шофердиз гьахъ гана, ам рекье хтуна.­

— Гила, гадаяр, квекай куьмек, — лагьана Эмиралиди вичин вилик атай гадайриз. — И имарат чна саламатдиз кIвализ кьван хутахна кIанда.

— Башуьсте, Эмирали стха, — ла­гьа­на вирида са сивяй хьиз же­гьилри.

— Вуч дамах гвайди тушни? Ваз ишлемишиз сагъвал гурай. Ихьтин шифоньер ваз гьикI гьатна? — лугьуз мубаракзавай акурбуру.­

— Хутахун — чавай, чуьхуьнар — ва­вай. Рази яни? — лагьана, зарафатдик кутуна сада.

— Башуьсте, гадаяр, куь хатур нивай хаз жеда мегер, — лагьана сивик мили хъвер кваз Эмиралиди. Гьарда са пIипI кьуна, шифоньер агъа­дай винелди хейлин мензилдиз гьекь алахьиз гваз хтана, саламатдиз тик гурарай винелди ахкъудна, кIвале эхцигайдалай кьулухъ куьмекчийриз Эмиралиди шифоньер чуьхуьн анихъ амукьрай, гьатта чай кьванни теклифнач.

“Чухсагъул квез! ХъфейтIа жеда квевай”  лугьудайда хьиз, кьилелди ишара авуна Эмиралиди. Куьмек гайибур сад-садаз килигна, кIваляй эхкъечIна.

— Заз кIанзавайди шифоньер саламатдиз кIвализ ахгакьун тир, адалай кьулухъ вичиз гьикI кIантIани хьурай, — лагьана, Эмирали кьилелай кIвачел вичин буй-бухахдиз ва кьилел алай бухара хъицикьдин бармак вичин элкъвей, гумрагь чинив кьунвани, кьунвачни дикъетдивди шифоньердин гуьзгуьдай килигна.

Гьа икI,  хуьре садахъни авачир шифоньердилай Эмиралиди гьар юкъуз вил аладарзавай. Са пакамахъ къулал къажгъан, айвандикни самовар ргазвай. КIвалин тавдин ра­кIарар ачух тир. Эмирали, къалиян чIугваз, куь­чедал Салманахъ галаз суьгьбетдик квай. И чIавуз цурай гъиляй фу гуз вердишнавай зурба крчар алай гьер ахъа жеда. Ам гьасятда гурарай винелди сифте айвандик экъечIна. Айвандикай гагь са кIвале, гагь муькуь кIвале тIиш къекъуьрна хьиз, тавдин кIвализ гьахьна. Хуьре терекмайрихъ ихьтин зурба гьер садахъни авачир. Гьавиляй Эмиралидини, гьерел дамахиз, ам гъилел хуьзвайди тир. Гьамиша хьиз, и сефердани гьайвандиз гъиляй затI кIанзавай эхир.

И арада тавдин кIвалин пипIев гвай чIехи шифоньердин гуьзгуьдай гьерез вич аквада кьван. Садлагьана­ гуьзгуьдин мукьув фена, сифте крчар сад-садав гекъигна, къулухъди хъхьа­­на, къуват кIватIна, ада вичихъ авай-ава­чир гьайбатдалди гуьз­гуьдай аквазвай гьер акI яда хьи, гуьзгуь, зиргъим-зиргъим хьа­на, чкIи­да. Гьер лагьайтIа, юкьвахъди ши­фонь­ер­да акIида. Гуьзгуьдин зевревдин ванцел къуншиярни кваз кIватI жеда. Эми­ралидин чанда ­акьван  ажугъни гьайиф гьатда хьи, гьатта къулал къаж­­гъанда булдалди як ргаз­вай­тIа­ни, гьер кьуна, илисна тукIвада ада…

И агьвалатдикай гьасятда вири хуьруьз, туп ягъай хьиз, ван чкIида. Ити­­мар са-сад эрекьдин шуьшеярни гваз Эмиралидиз мугьман жеда ва ам секинариз, адан рикIиз теселли гуз алахъда. Нянихъ элкъвейла, на лу­­­гьуди, Эмиралидин кIвале ме­хъер ава. Ши­фоньерни хана, тукIур гьерни вири кабабрай фенвайди акуна­, эхирни зарафатчийрикай сада, хъуьрез-хъуьрез, Эмиралидик кекяда:

— Эмирали, икI хьаначиртIа, вуна чаз шифоньер чуьхуьдачир гьа!  — лугьуз, гъиле авай якIун тикедиз гьерекатзавай къемеда касди.

«Лезги газетдин» 2022-йисан 29-нумрадай

___________________________________________________________________

ЧIижерин дуван

Юмореска

 (И агьвалат перестройкадилай виликан йисара, хуьрерик агьвал кумай вахтара хьайиди я. ТIварар дегишарнава)

Складдин заведующий Алипулата  колхозчияр алдатмишзавай тегьер акурла, зи къари Селмидивай сабур хуьз хьанач. Жемят кIватI хьанвай чкадал Алипулатаз ада ажугъ кваз «бес хьуй ви гьаясузвал, акьван азгъун нефсинивди, халкь тарашиз, незвай фу гьарам тушни?! Зегьметдин йикъариз къвезвай гьакъи вуна чаз дуьз вучиз гузвач? За исятда валай фена шикаятда!» лагьана. Къаридин рахунрин ван Алипулата гьич япалайни авунач, на лугьуди, ам биши я.

Са кьве йикъалай зегьметдин йикъарай вирт пайдайвал хьана. Кьасухдай хьиз, и сефердани Алипулата, регъуь тахьана, зунни кьве килодин алцурарда кьван. И кардикай хабар хьайи къариди заз лагьана:

— Я итим, а руфун тух  тахьай нахади вунни алцурарнани?

— Зарар авач, къари, чна адалай чIи­жериз шикаятда, адан дуван гьабурув акваз тада, — хълагьна за.

— Адан дуван Аллагьди авурай, чан итим, чIижеривай адаз затIни жедач.

— АкI лугьумир, къари, чIижери адан дуван акI аквада хьи, вун ахпа гъавурда гьатда. Вуна садра и бидондавай вирт баллонда хтур.

Къаридиз чара хьанач. Ада вирт баллонда хтурдалай кьулухъ зун виртIедай кьацIанвай шир алай бидонни гъилеваз жуван хсуси чIижер авай бустандиз фена. Гъилевай бидон за чIижерин вилик эцигна. Дердиникай хабар хьайибуру хьиз, чIижери гьасятда бидондал лув гана. Са кьадар чIижер виртIедал алтIушайла, за тадиз бидонни гъилеваз складдихъ еримишна.

— Яда, я Алипулат, — лагьана за, складдин ракIарай къенез гьахьна, — ваз регъуь тушни, кьве югъ идалай вилик вуна зи къари алцурарна, кьуд кило ниси ви челегда туна. Къе лагьайтIа, кьве кило вирт кимиз вучиз ганва? Себеб вуч я?

Алипулат зи чиниз атIугъна килигна, ада вичин яру хъуькъвер юзурна:

— Нубатсуз ихтилатар ийимир, жедай кIвалах туш! Зун куь кьве кило нисидихъни виртIедихъ галани? Накь ви къаридини зун жемят алай чкадал русвагьна. Вири ви фитне я. Квез завай вуч кIанзава, вуч?!

— Зегьметдин йикъарин гьахъ кIанзава, гьахъ!

— Куь гьахъ квев агакьна, артухан яргъияр ийимир!

— Зарар авач, Алипулат. Зун Къирим тахьурай ви гьахъ за вавни агакьар тавуртIа!

— Фитнечи, жуван кьилни къуьнера туна, садра инлай далу къалура, — лагьана, адаз хуртI гана. Зи гъилевай бидон чилел аватна. Адал алтIушнавай чIижери лагьайтIа, кьил-кьиликай квахьай тегьерда складдин къенез лув гана. Са чIиж терсвилелди сифте зи кьилел элкъвена, ахпа Алипулатан куьк, иви хъченвай чинал, цIай илисай хьиз, алкIана.

Ажугъдив ацIай Алипулат мадни туьнт хьана: «Тфу, шейтIан! Вунни и арада и иблисдин гьахъ атIуз атанвайди яни?» — лагьана ада, кьве тупIув чуькьвена, чIиж чилел гьалчна.

ЧIижрен ажугъ залай къахчун патал ада чилел аватнавай бидондихъ кьуьл къекъя­на, складдин ракIарай къецелди гадарна. Вилералди такунмаз, куьн чIалахъ жедач. Зи бахтунай, и арада мад бидондай кьве чIиж, ракетаяр хьиз акъатна, Алипулатахъ къекъвез башламишна. И сеферда ам, магъарада серт хьайи сев хьиз, къецел катна. Гьикьван ада вичин севрен тапасар хьтин гъилерив чIижер ягъиз хьанатIани, абур адан кьилелай алатнач. Ингье сад адан пиди кьунвай пелел, муькуьдини хъуькъвел алкIана.

«Ахвайш, зун адан суфатдиз кьве сят алатайла килигда. Къуй жемятдизни и гьахъсуз касдин чин акурай», фикирна за. Амма, гьайиф хьи, лагьайвал хьанач. Ада вич гьахлу яз акъудун патал, тадиз куьлег яна, склад агална.

— Жемятар! — гьарайна Алипулата къвалав гвай кимел кIватI хьанвай ксариз. – Ихьтин гьахъсуз кIвалахар заз кIандайди туш. Зун гьахъ гвай кас я. Гьахъни нагьахъ зун беябурун дуьз яни? Къириман кьве кило нисидални виртIедал руфун тух жедач. И кар себеб яз, за склад агалзава. Фена, гила низ кIандатIани шикаят авурай. Къирим вич хтана, зи вилик метIерал акъвазна, «заз багъишламиш хъия» лугьудалди, за складдай садазни са шейни ахъайдач. Эгер акI тахьайтIа, за фена адалай вичелай шикаятда. Зун русвагьдай ихтияр садазни авач! – Алипулат хъел кваз кимелай хъфида.

— ЦIегь тIуьрдан кьилел цIай жедай адет я. Зарар авач, ви гьахъ вав агакьдай вахт­ни къведа. Вун гьахъ я, чан хва Къирим, — лагьана кимел ацукьнавай Рагьим халуди. — Чазни аквазва ам, ацIай кIатIаллай кьиф хьиз, кьиляй акъатнава, ийир-тийир чизмач.

— Гила ам алатна фейи кIвалах я, — лагьана, ван акъатна адан къвалав ацукьнавай Седрединай, — фицакьра ада як гудайла, зазни ахьтин кIвалах авуна. Зазни адан хъел авайди я, винел акъуд тавуниз килигмир.

— Чин хьайила, астIар квекай хьайитIани жеда, — тестикьна Муслимани. – Яраб и кардикай ревкомиссиядин членриз хабар авач жал?

Алипулата кьвед-пуд юкъуз склад агална. Жемятдин арада гъулгъула гьатна. Сад­буру складчи азарлу я, муькуьбуру ам райондиз фенва лугьуз хьана. Са бязибур­ Къиримаз буразарни гуз алахъна. Къирим гьахълу авурбурни тIимил хьанач. Гьа икI пуд югъ алатна. Вич лугьумир, складдиз тухвай чIижери муькуь чIижеризни рехъ къалурна кьван. Абуру и пуд юкъуз складдай вирт дашмишиз хьана. Виридалайни гзаф зи чIижери.

Кьуд лагьай юкъуз Алипулата склад ачухна. Адаз садлагьана вирт амачир челегдин кIанел алтIушнавай чIижер аквада. Ажугъда гьатай гьайбатдай сифте ада вичин кьил гатада, ахпа, верхи кул къачуна, чIижер ре­кьиз башламишда. ЧIижер лагьайтIа, са къатда Алипулатан гардандал, пелел, хъуькъверал алкIана, адаз сухар гузвай.

Квез складчиди «Кавха» макьамдал авур кьуьл акуна кIандай, гьич са артистдивайни ахьтин кьуьл ийиз жедачир. Алипулат, хьел хьиз, къецел акъатна, кьил элкъвей патахъ чIижерни гуьгъуьнаваз катна. Квез адан думбул хутар хьиз дакIунвай вилер, куьк хьанвай гардан, куьрс хьанвай чене акунайтIа… Квез я са кинодайни, я са ахварайни ахьтин эйбежер кас аквадачир.

И кардин шагьид хьайи гьар сада,  хъуьрез-хъуьрез, лугьуз хьана:

«Алипулат, ваз дуьзвал, гьахъ гвай кас кIанзавай гьа!? Ви дуван, дуст кас, чIижери атIана, чIижери!..»

«Лезги газетдин» 2023-йисан 33-нумрадай.