Россиядик тахсир кутазва
24-ноябрдиз Сириядин Алеппо шегьердал химиядин яракьдалди гьужум авунихъ галаз алакъалу яз, США-ди Россиядикни Сириядик тахсир кутуна ва гуьгъуьнлай Дейр-эз-Зор вилаятдин Хаджин хуьре авай азархана бомбаламишна. Идакай SANA чешмеди хабар гузва.
Вашингтонди гьисабзавайвал, террористри химиядин гьужум кьилиз акъуднач. Вилерал накъвар гъидай газрихъ галаз алакъалу агьвалат лагьайтIа, гуя Россияди куьмек гузвай Сириядин гьукуматдин къуватри арадал гъана.
Малумарзавайвал, экуьнахъ США-дин коалицияди Сириядин вилаятдин азархана бомбайралди барбатIна. Чешмеди кхьизвайвал, ягъунар кьунин нетижада муьжуьд кас телеф хьана. Инсанар яшамиш жезвай кIвалер ракетайралди ягъунин гьерекатар давам жезва. Къати женгер авайвиляй агьалияр шегьердай катуниз мажбур хьанва.
Алатай вацра малумарнай хьи, боевикри Алеппо шегьердин са шумуд район хлор квай яракьрай яна. Нетижада 107 инсан азарханадиз аватна.
Чиновникрин эдебсузвиликай
Россиядин Президент Владимир Путина «Сад тир Россия» партиядин заседанидал къейдна хьи, партиядин векилар агьалийрив эдебсузвилелди эгечIуниз рехъ гун лазим туш. Идакай “Интерфакс” чешмеди малумарзава.
“Сад лагьайди, им уьлкве патал зарарлу кар, гьакI инсанрихъ галаз ийизвай адалатсузвални я. Ихьтин гьалари вири партия лап агъуз дережадиз авудзава”, — лагьана уьлкведин регьберди.
В. Путина партиядин векилриз халкьдин патай авторитет, гьуьрмет къазанмишун патал женг чIугуниз эвер гана. “Зегьметдалди, инсанрин игьтияжриз рикIин сидкьидалди фикир гуналди, абурун месэлаяр гьялун патал гьазур хьуналди, адалатсузвилихъ галаз женг чIугуналди ва жува адалатсузвилиз рехъ тагуналди лайихлувал къазанмишна кIанда”, — лагьана Президентди.
Ахлакьдинни эдебдин къайдайрикай авур ихтилатар бязи чиновникрин гафари арадал гъайи чуьруькрихъ галаз алакъалу я. Мисал яз, Саратовдин депутат Николай Островскийди халкь государстводиз буржлу я, Свердловский областдин администрациядин жегьилрин сиясатдин департаментдин кьил Ольга Глацкихди жегьилриз фикир гун герек авач лагьана. Ярославль шегьердин думадин депутат Дмитрий Петровскийди пенсияр ва пулсуз медицина тергунин теклиф гана. Агьалийри ибур беябурчивилин, ахлакьсузвилин келимаяр яз гьисабзава.
Гьазур тирдакай лагьана
Украина Россиядиз акси экъечIиз ва чпин мулкар хуьз гьазур я. Идан гьакъиндай Украинадин президент П.Порошенкоди The New York Times газет патал кхьенвай вичин макъалада къейднава.
“Украинадин халкь Россияди гужуналди чи уьлкведин чилер кьунин гьерекатар давамарзавай гьалдиз килигиз акъваздач. Кьуд йис идалай вилик, чи инкъилабдилай кьулухъ, военный рекьяй Украина Россиядиз жаваб гудай гьалда авачир. Амма къенин юкъуз чавай жуьрэтлувал къалуриз жеда ва Россиядиз акси экъечIизни гьазур я”, — къейднава Порошенкоди.
Адан гафарай, Россияди 2014-йисалай гуя международный къайдаяр, ЧIулав ва Азов гьуьлерихъ галаз алакъалу икьрарар чIурзава.
Пенсийрин кьадарар
Россиядин пенсийрин фондуни (ПФР) уьлкведин сергьятра гузвай пенсийрин кьадаррикай малумарнава. Идакай “Россиядин газетди” хабар гузва.
Чешмедин делилрал асаслу яз, Россияда виридалайни гзаф кьадардин пенсия Чукоткада гузва. Ина алай йисан июндин вацра пенсиядин юкьван кьадар 25173 манат яз малумарнава. Гзаф кьадардин пенсия къачузвай регионрин арада кьвед лагьай чкадал Ненецкий автономный округ ала (22050 манат), пуд лагьай чкадал – Магадандин область (21508 манат). Камчаткадин крайдин пенсионерри – 21342 манат, Ямало-Ненецкий автономный округдин пенсионерри 20008 манат пенсия къачузва.
Россияда гузвай пенсиядин юкьван кьадар 14144 манат яз гьисабзава. Юкьван кьадардилай тIимил пенсия къачузвайбурун жергедик 46 регион акатнава. Чешмеди малумарзавайвал, виридалайни гъвечIи пенсияр Кабардино-Балкарияда (11413 манат), Дагъустанда (11653 манат) ва Калмыкияда (12137 манат) ава.
Пенсийрин фондуни гъавурдик кутазвайвал, пенсиядин кьадардиз зегьметдин стажди, мажибдин кьадарди таъсирзава.
Крокодилдикай хвена
Америкадин Флорида штатда пуд метр яргъивал алай аллигаторди яшлу итимдал гьужумна. WFIA чешмеди малумарзавайвал, кьуьзуь касдиз Канададай тир турист Скотт Пирсона куьмек гана.
Пирсон Флоридадиз вичин уьмуьрдин юлдашдихъ галаз диде-бубайрал кьил чIугун патал атанвай. Сейрда авай вахтунда абуруз 85 йисан яшда авай Жорж Иледин кIвач еке крокодилди кьунваз акуна. Пирсона рекье гьалтай маса ксарихъ галаз санал гьасятда куьмекдиз чукурна. Инсанри гьужум ийиз акур аллигаторди итимдин кIвач ахъайна, вич чуьнуьх хъхьана. Тади куьмек гуьзетдалди Пирсона вичин перемдалди яшлу касдин кIвач кутIунна, иви акъвазарна. Азарханадиз тухвай агьалидин гьал хъсан хьанва.
Августдин вацра Америкадин Хилтон-Хед-Айленд шегьерда крокодилдин гьужумдикди дишегьли кьенай. Крокодилри инсанар туькъуьнай дуьшуьшар дуьньяда идалай виликни гзаф хьана. Скотт Пирсона къейдзавайвал, хаталу гьайванар авай вирерин патарив къекъуьн, къугъун эсиллагь герек авач. Игьтият хуьн тавуртIа, инсандин кьилел легьзеда бала къведа.
Гьазурайди — Куругъли Ферзалиев
