Ирс хуьн ва несилрални агакьарин…

Мегьарамдхуьруьн райадминистрацияда районда медениятдин ирс тир объектар хуьниз, ишлемишуниз ва раиж авунин месэлаяр кьиле тухузвай тегьердиз талукьарнавай совещание кьиле фена. Муниципалитетдин кьил ­Фарид Агьмедовани иштиракай и мяре­катдиз райондин депутатрин собранидин председатель Назир Алияров, идарайрин, общественный тешкилатрин регьберар, къайдаяр хуьдай къурулушрин векилар атанвай.

Мярекат Фарид Агьмедовав Дагъустан Республикадин милли политикадин ва динрин крарин министерстводин патай чухса­гъулдин чар вахкунилай башламишна. Ам ми­нистерстводин векилри “ГьикI яшамиш жезва, къунши?” проект уьмуьрдиз куьчуьрмишунин месэладив кьетIен жуьреда эге­чIу­най ганвай къимет я. РикIел хкин, и проект Ме­гьарамдхуьруьн районда 2017-йисуз уьмуьрдиз куьчуьрмишнай.

Совещанидал кар алай доклад райондин администрациядин кьилин заместитель  Марта Абдуллаевади авуна. Ада “Мегьарамдхуьруьн райондин сергьятра медениятдин ирс тир объектар хуьнин, ишлемишунин ва раиж авунин гьалар” къарардин бинедаллаз икьван чIавалди авунвай кIвалахдикай суьгьбетна. Малум хьайивал, гьелелиг материал кIватIнава, археологиядин карта туькIуьр­на­ва, анал медениятдин ирс тир объектар къалурнава.

Культурадин ирс тир объектар раиж авунин макьсаддалди муниципальный райондин официальный сайтда “Туризм” подраздел, Инстаграмда “Магкультура” чин кардик кутунва. Анра райондин сергьятра авай ахьтин объектрикай хабар гунин макъалаяр, абурун тарихдиз талукь баянар ава. Культурадин ирс тир объектрикай делилар райондин “Самурдин сес” газетдани чапнава. Мегьарамдхуьруьн райондин 75 йисан юбилейдиз талукь яз туькIуьрнавай “Мегьарамдхуьруьн район: дегишвилерин вахт” ктабда ахьтин бязи объ­ектриз талукь надир делилар гьатнава.

Докладчиди къейдайвал, алай вахтунда “Тарихдин, культурадин ва архитектурадин памятникар хуьнин республикадин центр” ГБУ-дин учётда В.И. Ленинан ва  Къ.Агъасиеван памятникар, Нуьгьан пIир, Ярагъ Мегьа­мед эфендидин пIир ава. Ибурулай алава районда тарихдин метлебдин мад 25 памятник (обелискар) ва диндин метлебдин, тIвар кьунвай центрадин учётда авачир самбар гуьмбетар ава.

Ихтилат физвай хиле расалмиш жезвай месэлайрикай рахадайла, докладчиди кар алай объектар хуьнин жигьетдай авай четинвилерикай лагьана. Месела, агьалийри кIва­лер эцигдайла, майишатдал машгъул жедайла, тарихдин ва медениятдин памятникриз фикир гузвач. Капитальный эцигунардайлани, памятникрин сергьятар хуьзвач.

Марта Абдуллаевади къейдайвал, хуьрерин кьилериз памятникар алай чкайриз талукь делилар ракъурнава, “Эцигунрин, архитектурадин ва ЖКХ-дин отдел” МКУ-дин къуллугъчийри агьалияр гъавурдик кутунин серенжемар кьиле тухузва. Алай вахтунда “Тарихдин, культурадин ва архитектурадин памятникар хуьнин республикадин центр” ГБУ-ди анжах региондин дережадин памятникриз талукь яз сергьятрин, хуьзвай зонайрин ва культурадин ирсинин территорияр ишлемишунин къайдаяр туькIуьрнава. Идахъ галаз алакъалу яз юзуриз тежедай эменнидин Сад тир госреестрдик анжах региондин дережадин объектар ква.

Ада кIватI хьанвайбурун фикир медениятдин ирс тир объектрин зонаяр хуьнал, абур саламатдиз хьунихъ авай метлебдал желбна. И жигьетдай региондин ва федеральный къурулушри санал кIвала­хун лазим тирди къейдна.

Докладдилай гуьгъуьниз кIватI хьанвайбуру чпин фикирар лагьана, меслятар къалурна, мукьвал тир гележегда тамамарун лазим тир месэлайрикай суьгьбетна.

Нетижаяр кьуналди, Фарид Агьмедова хуьрерин кьилер медениятдин ирс тир объектрин сергьятра хуьруьн майишатдал маш­гъул тахьунин, маса кIвалахарни тавунин, тарихдинни медениятдин хел хуьнин патахъай­  тагькимарна, генпланар, чил ишлемишунин ва хуьрерин чилерал эцигунардай къайдаяр туькIуьр­дайла, медениятдин ирс тир объектрин сергьятар хуьн чарасуз тирди лагьана. Райадминистрациядин культурадин отделдиз муниципалитетдин сергьятра культурадин ирс тир объектар — археологиядин, тарихдин, архитектурадин памятникар жагъурунин, жегьилрин крарин ва туризмдин отделдиз — райондин сергьятра авай ахьтин объектрал финин туристический маршрутар туькIуьрна куьтягьунин, информацийрин центрадиз — СМИ-ра а объектар раиж авунин тапшуругъар гана.

Идалайни алава, райондин кьили финансрин отделдиз туристриз медениятдин объ­ектрал физ регьят хьун патал гьинал вуч ала­тIа къалурзавай махсус лишанар маса къачудай ва тайин чкайрал абур эцигдай такьатар герек жедайди лагьана.

Чи мухбир