Чепелукьар дегь заманайрилай инихъ гат­фа­рихъ, гуьрчегвилихъ, эбедивилихъ галаз ала­­къалу ийизва. Абур эбеди диривилин, бахту­нин, вафалувилин, кlанивилин лишан яз гьисабзавай. Исятдани бязи чкайра эвленмиш жезвай жегьилри лиферин чкадал чпин гъилерай чепелукьар ахъайзава.

И сирлу ва гзаф гуьрчег гьашаратар шаиррин илгьамдин чешмени я лугьуда. Абур гзаф мифринни риваятрин игитриз элкъвенва. Чепелукьрикай итижлу маса делиларни гзаф ава.

Чепелукьар гьашаратрин виридалайни чlехи дестедик акатзава. Алай вахтунда дуьньяда 157000 жуьредин чепелукьар хьтин гьашаратар малум я.

Чепелукьар ахтармишзавай илимдиз лепидоптерология лугьузва. Виридалайни еке жуьрейрикай тир чепелукьдин луварал 30 сантиметр кьван яргъивал жеда. Гзаф вахтара ам  къушрахъ галаз какадарзава.

Виридалайни хъсандиз дурум гуз алакьдай чепелукь “Монарх” тlвар алайди я. Адавай, акъваз тавуна, агъзур километрдин мензилдиз лув гуз жеда. Лув гун патал и гьашаратриз ракъинин чимивал чарасуз я.

И гьашаратдин уьмуьрдин цикл кьуд паюни­кай ибарат жезва: кака, цlарнах, барама ва чепелукь.

Чепелукьрин несилри чпин шарагар гьа са чкада са шумуд йисуз арадал гъида. Мадни итижлу делил ам я хьи, чепелукьар садрани ксу­­дач. Абур анжах Антарктидада авач. Гзаф чепелукьрин уьмуьр куьруьди я — абур анжах са шумуд юкъуз яшамиш жезва. Тlуьниз абуру набататрин миже ишлемишзава.

Гьазурайди — Куругъли Ферзалиев