Буран менфятлу нямет я

Халкьдин сагъламвилин къуллугъда акъвазнавай духтурри хъсан меслятар къалурзава. Кьилди къа­чуртIа,  абуру инсандин беден витаминралди девлетлу ийизвай емишар, салан  майваяр тIуьн меслятзава. Витаминралди девлетлу майвайрик буранарни акатзава. Чи шартIара абур битмишар тийизвай кас бажагьат ава. Зулалай гатфаралди и нямет кIвалера хуьзва, вахт-вахтунда ишле­миш­зава.

Буранар кьук квай чкайра, малар хуьзвай тевлейрин патарив, гьатта жугъунрин кIанера, хъуртарални кваз экъечIда! Ихьтин чкайра цайила, абур дадлубур, екебур, хцIубур, абурун кIа­лубар, рангарни гьар жуьре жезва. Кьилди къачуртIа, лап кьелечI хам алай, хамни аламаз  нез къулай тир лацу рангунин, чебни екебур, къацу рангунин, хъипи пенекар алай ва я михьиз хъипи­бур, юкь шуькIуьбур… Вири абур гьам­ дадунал, гьамни яргъалди амукьунал гьалтайла хъсанбур, чи шар­тIарихъ галаз кьазвайбур я. Эхиримжи йисара чинра Ставрополдин чуьллера битмишарзавай, чеб са акьван еке тушир, амма дадлу, яцIу як алай буранарни пайда хьанва. Абурни чи патара — райондин центрадал тешкилзавай мекерайрилай къачур тумарикай арадал гъанва. Имни хъсан кар яз гьисабиз­ жеда. И сортарин буранар тарариз хкаж жеда, абуруз гьанра къулай я. Гьар кьенцIик 2-3 буран жеда. Аквазвайвал, бегьердизни пис туш. Абурал “таран сорт”  тIвар акьалтнава. Тарарин хилерик, кукI­варани жеда. Куьрс хьанвай абуруз килигайла, рикI шад жезва. Исятда чи тарарик 11 буран, куьрс хьана дигмиш хьанва.  Масабурун хьиз, зи  салани ахьтинбур ава (шикилда).

Лагьана кIанда, буран бязи вахтара фан чкадални ишлемишзавай затI я. ГьикI лагьайтIа, адан кьвед-пуд кIус тIуьрла, тух жеда, рикI кьада — бедендив бес кьадарда герекзавай витаминар агакьзава эхир.

Исятда зул я. Буранар цанвай чкайра, абур гьинал гьикьван ала­тIа, ачухдиз малум жезва, пешер, кьенеррин танар кьуразва, кIватI-дай вахтуникай  хабар гузва. И кардив къаяр жедалди, вахтунда эге­чIайтIа, хийир жеда. Алатай йисуз Алкьвадрал са касдин сала 27 килограммдин заланвал авай буран хьанай. Чи хуьре тежрибалу саларбан Сийибулагь яшамиш жезва. Ада гьар йисуз са тонндилай тIимил  тушиз буранар битмишарзава. ЦIи­нин йисузни адахъ хъсан бегьер ава. Буранар хийирлу я — тIуьниз ишлемиша.

Райсудин Набиев