Аливердиеврин хизанди уьлкведиз бажарагълу алимар, агалкьунар авай регьберар, вини дережадин пешекарар гана. Абурукай гьар садакай газетриз ва журналриз макъалаярни акъатна. Алай вахтундани и машгьур хизандин векилри, чпин бубайрилай чешне къачуна, абурун баркаллу рехъ давамарзава. Къенин зи суьгьбетни гьа и сихилдай тир Махачкъала шегьердин аялрин 2-нумрадин  муниципальный поликлиникадин духтур  Аният  Агъавердиевна  Гьуьсейновадикай  я.

И поликлиникадиз фадлай инихъ вичин аялар, гила хтулар тухузвай зи таниш са дишегьлиди ана яргъал йисара кIва­лахзавай чи лезги руш, бажарагълу духтур, коллективда ва диде-бубайрин патай гьуьрмет авай Аният Агъавердиевна газетдиз макъала кхьиниз лайихлу духтур тирдакай лагьана. И теклифдикай Аниятаз чир хьайила, закай вуч кхьида, зун чIехи къуллугърал алай кас туш лугьуз, ада хев кутазвачир…

Аният 1949-йисуз Каспийск шегьерда Аливердиев Агъавер­дидин гьуьрметлу хизанда дидедиз хьана. Адан рагьметлу буба СССР-дин Госпремиядин лауреат, Ватандин ЧIехи дяведин ва зегьметдин ветеран, “Дагдизель” заводдин кьилин инженер,  Дагъустандин инженеррин советдин председатель тир. Диде Фатума Мирзабеговнади яргъал йисара гьа и заводда кIва­лахна. Аливердиеврин хизанда са гадани кьве руш тербияламишна. Хва Аллагьвердиди “Дагдизель” заводда ОКБ-дин (отдел конструкторского бюро) начальниквиле кIвалахзава. Ам технический илимрин кандидат я. Альбинади пенсиядиз фидалди заводда кIва­лахна.

Чи макъаладин игитди 1967-йисуз Каспийск шегьердин 2-нумрадин школа агалкьунралди куьтягьна ва гьа и йисуз ам Дагмединститутдин лечебный факультетдик экечIна. Сифте йисарилай башламишна студентвилин уьмуьрди жегьил руш вичел чIугуна. КIелунрив Аният рикI гваз эгечIна, дерин чирвилер аваз 1973-йисуз институт акьалтIарна. Каспийск шегьердин больницада интернатурада кIелна. 1975-йисуз ­же­гьил пешекарди Махачкъала шегьердин аялрин 2-нумрадин муниципальный по­ликлиникада участокдин духтурвилелай вичин зегьметдин рехъ башламишна. Лацу якIарин, яргъи кифер галай, гуьрчег рушаз муьштериярни гзаф авай. Амма Анията ери-бине Ахцегьай тир Ватандин ЧIехи дяведин иштиракчияр Гьуьсейнов Жабраиланни Шаперидин хва Салаватахъ галаз кьисметар сад авуна. Анията вичин уьмуьр­дин юлдашдиз галаз-галаз пуд велед — са  хвани кьве руш — багъишна.

Аният кIвалахни ийиз аялрихъни гелкъвез, яшлу хьанвай апаянни къаридин къуллугъдани акъвазиз агакьзавай. Хъуьтуьл къи­лихдин, диде-бубадин тербия квай, ширин мез авай сусалай абур гзаф рази тир. Гьавиляй абур чпин уьмуьрдин эхирдалди Аниятахъ галаз яшамиш хьана. Салавата “Дагдизель” заводда конструкторвиле, Ания­тани духтурвиле кIва­лахиз, хизан гьуьрметдивди яшамиш жезвай. Йисар къвез алатна. Аяларни чIехи хьана. Диде-бубади абуруз образование къачудай мумкинвал гана, гьар сад са пе­шедин иесияр авуна, уьмуьрдин шегьредал акъудна. Абуру вирида кIвал-югъ кутуна, чпин хизанар хьана, уьмуьр кечирмишзава. ЧIехи руш Перизата, мединститут акьалтIарна, Махачкъаладин кардиологиядин центрада духтур-кардиолог яз кIвалахзава. Хва Жамал заргар, Лейла шегьердин 22-нумрадин школадин муаллим я.

Аниятани Салавата аялар вири динж хьанва, гила чун регьятдаказ яшамиш жеда лагьана фикирнай. Амма уьмуьрдихъ вичин чарх ава. Аллагьди ганвай са гъвечIи уьмуьрда инсандин кьилел хабарни авачир бедбахтвилер къведа. Экуьнахъ кIва­ла­хал физ кIваляй экъечIай Салават бедбахтвилин дуьшуьшдик акатна, телеф хьана. Хизандихъ хабарни авачир цIай галукьна. Ания­таз вичин кIвачерикай чил хкатайди хьиз, кIва­лин цлар вичел илис хьанвай­ди­ хьиз авай. Амма лувар кудна виже къвез­вачир. Аялрин вилик рикI кIевиз кьуна, уьмуьр давамарна кIанзавай. Балайрал, хизандал, уьмуьрдал рикI алай, масадан дердиникай хабар кьадай Салават галачиз уьмуьр кьиле­ тухун лап агъур тиртIани, ба­лайри, хтул­ри­, рикI алай пешеди Аниятаз къуват гузва…

КIвалахдин сифте йисара жегьил пешекардиз сиве мез авачир бицIекриз дуьз диагноз эцигна, абур сагъарун са акьван регьят тушир. Амма Анията еке стаж ва тежриба авай вичин кIвалахдин юлдашар тир духтурривай меслятар, алава чирвилер къачуз хьана. Анлай инихъ 43 йис алатнава. Алай вахтунда ам поликлиникада вичин пешедал рикI алай, дерин чирвал ва тежриба авай духтуррикай сад я. Гила ада жегьил духтурриз вичи куьмекар гузва.

Уьмуьрдин вири уламрай лайихлудаказ экъечIиз алакьай, Гиппократан кьинез вафалудаказ ва намуслувилелди гележегдин несилдин сагъламвилин къаравулда уяхдаказ акъвазнавай духтурдиз за са шумуд суални гана:

— Аният Агъавердиевна куьне духтурвилин пеше хкягъун са квехъ галаз ятIани алакъалу яни?

— Аял вахтарилай лацу халат алай, хуруда фонендоскоп авай духтурар акурла, за абурал гьейранвалдай ва зи рикIе духтурвилин пешедиз авай майилар мадни артух жедай. И пеше хкягъунал за садрани ва гьич са кIусни пашманвалнач.

— Участокдин духтурдин везифа квекай ибарат я?

— Гьеле роддомда амаз аялдиз пешекарар: вилерин духтур, невропатолог, ортопед килигзава. Эгер аялдик са гьихьтин ятIани нукьсанар кваз хьайитIа, ам махсус больни­цадиз рекье твазва. Сагълам аял ди­де­дихъ галаз кIвализ хтайла, абурун патав участокдин духтур (сифтегьан пуд юкъуз патронажный сестрани галаз) физва­. Аял гьар са патахъай ахтармишзава. Иллаки жегьил дидейриз аялрихъ гелкъуьнин рекьяй жуьреба-жуьре меслятар гузва. Гьа и йикъалай аялдин 16-17 йис жедалди участокдин аялрин духтурдин гуьзчивилик жезва.

— Аялар гзафни-гзаф гьихьтин азаррик азарлу жезва?

— Вирусар себеб яз садакай масадак акатдай (тонзилит), къалчахдин кIарабрик нукьсан квайбур (дисплазия) ва икI мад. Мадни аялар садакай масадак акатдай (инфекциядин) азаррикни гзаф  азарлу жезва.

Лугьун лазим я хьи, азаррин вилик пад кьунин, рапар ягъунин нетижада хейлин аза­рар тIимил, бязи вахтара тек — туьк гьалт­за­ва.  Садакай масадак акатдай азарриз ак­си рапар чна графикдин бинедаллаз язава­.

— Гзаф вахтара диде-бубайри аялриз азаррин вилик пад кьадай рапар ягъиз тазвач. Ихьтин вахтунда куьне вуч ийизва?

— Дугъриданни, ахьтин дуьшуьшар чал гзаф гьалтзава. Жезмай кьван чун диде-бубаяр рапарин важиблувилин гъавурда тваз алахъзава. Садбур чахъ галаз рази жезва, масабур чпин гафунал кIевиз акъваззава. И вахтунда чаз аялдиз рапар ядай ихтияр авач.

— Поликлиникадихъ аялрин гьал ахтармишдай мумкинвилер авани?

— Духтуррин везифа аялар сагъламбур яз чIехи авун я. Чна чи вири къуватар и кардиз серфзава. Поликлиникада медицинадин рекьяй вири пешекарри кIвалахзава. Алай вахтунда чахъ аялрин сагъламвал ахтармишдай вири жуьрейрин мумкинвилер ава.

 — Куьне йикъа шумуд аял кьабул­зава?­

— Кьилин категория авай участокдин, медсестра Гьабибулаева Фазилатахъ галаз чна йикъа 15-далай гзаф аялар кьабулзава.

— Аялар кьейи дуьшуьшар хьанани?

— Ваъ. Зи участокда за кIвалахзавай девирда ахьтин дуьшуьшар хьанач.

Гьар са инсандиз ада чIугвазвай зегьметдиз ва инсанвилин ерийриз килигна къи­мет гун лазим я. Аният Агъавердиевнадиз коллективдин ва аялрин диде-бубайрин патай еке гьуьрмет ва авторитет ава.

Духтурдихъ галаз яргъал йисара санал  кIвалахзавай 2-нумрадин муниципальный поликлиникадин заведующий Яхмат Везирпашаевна Мамутовади ингье Аниятакай вуч лугьузватIа:

— Аният Агъавердиевна къени къилихрин, сабурлу, мергьяматлу инсан я. Ада вичин хиве авай везифаяр намуслувилелди кьилиз акъудзава. Духтурдин рикI экуьди, чимиди, мергьяматлуди хьун лазим я. И ериярни Аллагьди адаз ганва. Ам гележегдин несилдин сагъламвилин къаравулда  галатун тийижиз акъвазнава.

Тажуб жедай кар ам я хьи, Аният духтурдин  зегьметдин рекьиз вил вегьейла, адахъ гьич са жуьрединни наградаяр авач. Ихьтин тежрибалу духтурдин зегьметдиз къимет гун, адан руьгь хкажун лазим тушни?

Гьуьрметлу Аният духтур, квехъ чандин сагъвал ва мадни яргъалди кIвалах­дай къуватар хьурай!

Надият Велиева