Тlебиатдихъ и кьил, а кьил авачир кьван аламатар ава. Це яшамиш жезвай балугърин агъзурралди жинсер малум я. Алай вахтунда океанда яшамиш жезвай кlараб квай балугърикай виридалайни заланди варз-балугъ я. Бязи уьлквейра и балугъдиз рагъ-балугъ ва я кьил-балугъ лугьузва.

Варз-балугъ вири океанра, Курильский островрин патарив гвай ятара ва Япон гьуьле жеда. Алимрин ахтармишунрал асаслу яз, саки 80 процент вахтунда и балугъар океандин 200 метрдин кьван деринра жезва, муькуь вахтунда абур 10 метрдин кьван деринвал авай чкайриз хкаж жезва. Варз-балугъдин акунар адетдин балугъдинбурулай тафаватлу я. И балугъдал хъуьруьшарни жедач. Адан яргъивал 3 метрдилайни гзаф ва кьакьанвални 3 метр кьван хьун мумкин я; заланвал 1600 килограммдив кьван агакьда. Тlуьниз абуру гьуьлуьн гъве­чlи гьайванар, бязи балугъар ишлемишзава.

Адет яз, варз-балугърик гьашаратар-куквар гзаф жеда. Кукварикай азад хьун патал варз-балугъ чистильщик-балугърин патав фида ва я гьуьлуьн къушари куьмекун патал чпин сирнавунин лув ва кlуф цин винел акъудда. Адет яз, и балу­гъар тек-тек яшамиш жеда. И жуьредин балугъриз­ чими ядни кlандач, эгер чимивал 12 градусдал кьван хкаж хьайитlа, абур чеб-чпивай къа­къат­да, гьатта кьиникьни мумкин я. Цин алемда варз-балугърин душманар гьуьлуьн асланар, ка­саткаяр ва акулаяр я. Вичик зарарлу зегьер токсин квайвиляй инсанди варз-балугъ тlуьна виже къведач.

Гьазурайди — Куругъли Ферзалиев