Куьруь къейд.
Мадина Гьажимурадова 1969-йисуз Каспийск шегьерда къуллугъчидин хизанда дидедиз хьана. Ана лап хъсан къиметар аваз 10-класс куьтягьай ам, 1986-йисуз Даггосуниверситетдин химиядин факультетдиз гьахьна. 1991-йисуз ада и вуз яру диплом къачуналди куьтягьна. Гьа и йисалай ада Каспийскдин 7-нумрадин гимназияда, 1993-йисуз Герейханован хуьруьз хтайла, аялрин бахчада тербиячи яз кIвалахна.
1999-йисуз Герейханован хуьруьн 1-нумрадин школада завуч яз кIвалахал тайинарна. Ам кьилин категориядин муаллим, райондин образованидин управленидин гьуьрметдин грамотайрин, чухсагъулдин чарарин сагьиб я. Хизанда пуд аял тербияламишна.
И йикъара зун Герейханован 1-хуьруьн Раидин Османован тIварунихъ галай школадиз мугьман хьана. Къенин юкъуз школа авай гьалдикай чна анин директор, тежрибалу муаллим Гьажимурадова Мадина Надировнадихъ галаз суьгьбетна, адавай са шумуд суалдиз жаваб гун тIалабна.
Къенин юкъуз пара важиблу месэлайрикай сад дидед чIал хуьн, адаз гьуьрмет авун я. Куь школада и месэладиз талукь яз гьихьтин серенжемар кьабулзава?
— Дидед чIал чирун чна сифте чкадал эцигнава. Чи муаллимри хайи чIал девлетлу авун, ам хуьн патал классрин арада конкурсар тухузва. Лезги шаиррин: Етим Эминан, СтIал Сулейманан, Алирза Саидован, Ибрагьим Гьуьсейнован, Фейзудин Нагъиеван ва бажарагълу маса шаиррин эсерар устадвилелди кIелзава, классдин сятер тухузва. И рекьяй чи са шумуд муаллим Президентдин грантриз лайихлу хьана.
Чи школадин аялри дидед чIалай райондин, республикадин дережада аваз кьиле физвай конкурсра хъсан нетижаяр къалурзава, призрин чкаяр кьазва. Ахьтинбурукай яз чавай Керимханова Каринадин, Нежведилова Эмильядин, Ханова Регинадин, Османова Къизилан ва Гьажимагьамедова Герекмазан тIварар кьаз жеда.
Мадина Надировна, вири Россияда, Дагъустанда, райондани тIал алай месэла ЕГЭ-диз талукьди я. Куь школада ам гьикI кьиле тухузва ва гьихьтин нетижаяр жезва?
— Дугъриданни, и месэла, виринра хьиз, чи школадани рикIерик къалабулух кутазвайди я. Авайвал лагьайтIа, вири аялар цIийи программаяр чириз агакьзавач, идалайни гъейри, хуьре яшамиш жезвай аялринни шегьеррин аялрин мумкинвилерни сад туш. Четинвилер ацалтзаватIани, чна серенжемар кьабулзава, кьулухъ галамукьзавай аялрихъ галаз кьилдин кIвалах тухузва, хъсан нетижаяр хьун патал зегьмет чIугвазва.
Алай муракаб вахтунда хуьрерин жегьил агьалияр кIвалахиз патарал гзаф физва. Школайра аялрин кьадар тIимил жезва. Куь школада и жигьетдай гьалар гьикI я?
— Дугъриданни, хуьрера совхозар, колхозар ва гьукуматдин маса идараяр амач, авайбурни хсусибур я. Диде-бубайри, чеб патарал фидайла, аяларни тухузва, абурухъ кIвале гелкъведай кас жезвачирвиляй. Гьавиляй аялрин кьадар тIимилни жезва. Мадни лагьайтIа, ЕГЭ-яр вахкун четин жезвайвиляй, 9-классар куьтягьна, аялар колледжриз, техникумриз физва. 11-классра тIимил аялар амукьзава.
2016-2017-кIелунин йисуз чи школада 401 аялди кIелна.
ЦIийиз арадал атанвай Мамрачрин хуьре школа авач, ана 400-далай виниз кьилдин майишатар арадал атанва, анин аялри гьина кIелзава?
— ЦIийи Мамрачрик алай вахтунда 20-далай виниз аялар ава, абуруз чи школадиз, 5-6 километрдиз, атана — хъфиз четин жезва. Аялар къвалав гвай Советский хуьруьн школадиз физва.
2017-йисан январдилай чи школадиз цIийи “Газель” автобус ахъайна, ада кьве остановка Мамрачрик, 3 остановка Герейханован 1-хуьре ийизва, аялар гъиз-хутахзава. Мамрачрикай алай вахтунда къвезвайди 2-3 аял я. Къведай кIелунин йис башламишайла, вири аялар чи школадиз хкидай фикирар ава.
Чаз акурвал, квез школада гъвечIи аялриз тIуьнар гудай столовой ава, ана шумуд аялди тIуьн незва?
— Чна кьве сменадин аялриз тIуьнар гузва, вири санлай — 171 касдиз. Чахъ тIуьнар гудай хъсан кIвал аватIани, кухнядай ишлемишай ятар фидай канализациядин месэла сакIани дуьздаказ гьялиз жезвач. ТIуьнар лагьайтIа, гьар жуьрединбур: якIукай, некIедикай, вечрекай гьазурнавайбур гузва.
Мадина Надировна, куь школада учебникриз талукь месэла гьикI я?
— Дугъриданни, аялриз кIелдай ктабрин пата-хъай четинзава. ЧIехи классра кIелзавай аялриз учебникар бес жезвач, абур учебникар чпин пулунихъ маса къачуниз мажбур жезва. ГъвечIи классрин аялриз учебникар ФГОС-дин фондунай ахъайзава.
Школадин коллективдикай лагьанайтIа кIанзавай…
— Муаллимар чахъ 60 ава, абурукай 32 муаллимдихъ 1-категория, 8 муаллимдихъни кьилин категория ава. Намуслувилелди кIвалахзавай, чпихъ тежриба авай муаллимрикай яз «Йисан виридалайни хъсан муаллим» тIварцIиз лайихлу хьанвай Жалилова Мильварадин, Мирзабегова Эммадин, Къурбанова Диларадин, Керимова Расимадин тIварар кьаз жеда.
Школадиз куьмекар гудайбур авани?
— Чаз и школа акьалтIарай чпихъ мумкинвал авай хуьруьнвийри куьмекарзава. Абурун жергедай яз чавай хуьруьн администрациядин кьил Руслан Алиеван, карчи Рафик Меликован, МВД-дин къуллугъчи Бейрут Гьажимегьамедован ва масабурун тIварар кьаз жеда. Сагърай чеб!
Сулейман-Стальский райондин кьил Нариман Абдулмуталибовани чи школадиз гьамиша фикир гузва, мукьвал-мукьвал чи школадиз къвезва, чи дерди-баладикай хабар кьазва.
Суьгьбетдай квез чухсагъул, Мадина Надировна!
— Куьнни сагърай.
Вадим Жамалдинов
