Ингье гатун тIатIилрин вахтни алатна. Мектебар цIийи кIелунин йисав эхгечIнава.
1-сентябрь чи календарра Чирвилерин югъ яз гьатнава. И йикъалай чирвилерин йис башламиш жезва.
Ам гьихьтинди жедатIа неинки муаллимринни диде-бубайрин алахъунрилай, сифте нубатда аялрин чпин зегьметдилай, ктаб-дафтардив эгечIзавай тегьердилай, чирвилер къачуз кIан хьунилай аслу тирдал шак алач. Цун тавур никIяй къаз экъечIдач лугьуда. Аялдин руьгь, рикI, мефтI гьа цан цайи никIив гекъигиз жеда. Хъсандиз къарагъарнавай, яни зегьмет чIугунвай чкади бегьерарни хъсанбур гуда. Гьавиляй мектебдин вахт бадгьавая акъудна виже къведач. КIелун, кIелун, мад сеферда кIелун — ингье кьилин везифа.
Лезги халкьдин тарихда чIехи савад авай нуфузлу ксар гзаф хьана. Абурун кьилин весини къвезмай несилри дуьм-дуьз илимрай дерин чирвилер къачунихъ, савадлу хьунихъ галаз алакъалу тир. ЧIехи арифдар Алкьвадар Гьасан эфендиди вичин са шиирда, чи халкьдихъ элкъвена, къейднава:
Лугьузвач хьи, чунни гила инсанар я дуьньяда,
КIелиз тан чи аялрив, къуй дуьньядикай хьуй хабардар.
Тамукьрай чарасуз хьана, чиррай инсанвилин гьалар.
Уьмуьрда вуч герек ятIа, вилерив акурай абурун,
Ракьун рехъди, гьуьлерални ийиз хьурай сиясатар…
Гележегдин девирдиз гун герек я дуьз, дерин фикир,
ГьакI гьавайда ракъур тийин заманадин къулай вахтар,
Мисал я “арифдиз бес я ишара”, амма ахмакь ксар
Гъавурда акьач авуналди Инжил, Забур, Таврат тикрар…
И гафар садрани куьгьне тежербур я. Дуьм-дуьз илимрихъди, кагьул тахьана, гьерекатна кIанда…
Играми газет кIелзавайбур — муаллимар, диде-бубаяр, аялар, алукьзавай кIелунин цIийи йис ва Чирвилерин югъ мубаракрай. И чинин материаларни гьа йикъаз талукьарнава.
Мердали Жалилов
