22-августдиз чи уьлкведин халкьари Россиядин государстводин пайдахдин югъ къейдзава.
Уьлкведин пайдах! Адан метлеб екеди я. Политолог, сиясатдин рекьяй ахтармишунардай центрадин директор Павел Данилина къейд авурвал, дяведин махсус серенжемдив эгечIай йикъалай Россиядин государстводин пайдах гьахълувилин лишандиз элкъвенва. Инсанар жуьреба-жуьре мярекатриз Россиядин пайдах гъилера кьуна экъечIзава. Им абуру чи уьлкведи тухузвай сиясатдин, санал кIвалахунин, дуствилелди яшамиш хьунин, сада-садаз гьуьрмет авунин, чи уьлкведин аслу туширвал хуьнин, махсус серенжемдин макьсаддин ва кьетIенвилин гъавурда хьунин тереф хуьзва лагьай чIал я. Маса политолог Александр Рудакова икI лагьана: «Россиядин пайдах чи цивилизациядин бине тир общество сад ийизвай ва михьи ивиррин, ерийрин девлетдин лишан я».
Гьа са вахтунда къейд авун лазим я хьи, милли пайдахдихъ акьалтзавай несилар ватанпересвилин руьгьдаллаз тербияламишунин ва абур уьлкведи, халкьди дегь девиррилай амалзавай ерийрихъ, ивиррихъ галаз вердишунин карда зурба метлеб ава. Чаз къе гьар са региондай аквазвайвал, жаванрин ва жегьилрин къанажагъда ватанпересвилин гьисс мягькем жезва. Абурун патай гьукумдиз, уьлкведин президентдиз ихтибар артух жезва, государстводин яржар тир Пайдахдиз, Гербдиз, Гимндиз рикIивай гьуьрметзава.
Ихьтин хъсан дегишвал гьукуматдин сиясатда твазвай цIийивилери таъминарзава. ИкI, 2022-йисан 1-сентябрдилай кIелунин йисан сифте гьафтеда уьлкведин умуми образованидин вири идарайра Россиядин Федерациядин Гимн тамамаруниз ва государстводин пайдах хкажуниз талукь мярекатар тухузва. 2024-йисан мартдилай вири школайра ихьтин мярекатар кьиле тухун мажбури кар яз гьисабнава.
Чна винидихъ лагьайвал, дяведин махсус серенжемди ва Россия терг авунин къаст вилик эцигнавай коллективный западдин мурдар фикиррикай малум хьуни чи жегьилар уяхарнава. Абуру кьил кутуна, тамамарзавай ватанпересвилин мярекатар, гьерекатар садни кьвед туш. Исятда чка-чкада агьалийри, иллаки жегьилри, дяведин махус серенжемдин иштиракчийрин кIвалерин къаварал, айванрик Россиядин пайдахар хкажзава. ЦIийи фашистрихъ галаз, чанарилайни гъил къачуна, женг чIугвазвай кьегьалриз датIана куьмекзава. Гьам чарасуз шейэралди, техникадалди ва гьам пулуналдини.
Игитрин, кьегьалрин кIвалерин къаварал пайдахар хкажун СВО-дин иштиракчийри хушдиз кьабулнава. Месела, «Камо» лакIаб алай аскерди ихьтин акция ватанпересвилинди, важиблуди тирди къейдна, вири офицеррин, аскеррин тIварунихъай и кар ийизвайбуруз сагърай лагьана.
Россиядин армияди гьар юкъуз Донбассдин шегьерар, хуьрер Украинадин миллетбазрикай, инсафсуз фашистрикай азадзава. Чи аскерри гъил-гъилеваз виридаз аквадай чкадал Россиядин пайдах хкажзава. Россиядин пайдахди лепе гузвай хуьр, кIвал, дарамат акурла, руьгь дамах авунин гьиссерив ацIузва. Гьахьтин гьиссер РФ-дин Президент Аляскадиз фейила, Анкоридждин аэропортуна «Россия» кхьенвай самолет ацукьайлани, арадал атана.
325 йис идалай вилик Воронежда туькIуьрай Урусатдин Линейный гимидал хкажай лацу, вили, яру рангунин пайдахди къе гимийрални, государстводин дараматрин къаварални, яшайишдин кIвалерин айванрикни, ватанпересвилин руьгь квай инсанрин кабинетрани, хейлин дагъларин кукIушрални лепе гузва. Россиядин пайдах чи государстводин садвилин, къудратлувилин, агалкьунрин ва гъалибвилерин ярж, лишан я.
Алатай асиррин тарихдини, къенин девирдин уьмуьрдини тестикьарзава хьи, вири вахтара тухумри, кьушунри, вилаятди, уьлкведи пакдиз гьуьрметзавай, дамахзавай, чешне къалурзавай адетар, къайдаяр, чешмеяр, яржар хьана. Государстводикай рахайтIа, адахъни вичин къудратлувал, аслу туширвал, кьилдинвал, кьетIенвал къалурзавай яржар ава. Абурукай сад Государстводин пайдах я. Россиядин Федерация тIвар алай государстводихъни цIийи пайдах хьана. Президентдин Указдалди 22-август РФ-дин Государстводин пайдахдин югъ яз малумарна.
Уьлкведин гележег, халкьдин аслу туширвал, азадвал, къудратлувал, хушбахтлувал акьалтзавай несилдиз ватанпересвилин тербия гунихъ галаз алакъалу я. И жигьетдай дуьз тербия агакьай гьар са кас Ватандал ашукь жеда, кIеве гьатайла, ам хуьн патал душмандихъ галаз женгиниз экъечIда, гьалтзавай кьван четинвилериз таб гана, виликди фида.
Ихьтин мисалар чаз тарихдин гзаф вакъиайрай аквазва. Хайи кIвал, макан, Ватан хуьн патал вишералди, агъзурралди рухвайрини рушари зурба игитвилер къалурна, ихьтин макъамра чпин чанарни къурбанд авуна. Женгеризни абур Государстводин пайдах цава кьуна фена. Пайдахди гьар са аскердин руьгь хкажзава. Миллетдин, уьлкведин пайдахдин лепедик кваз чи халкьди персерин, туьркверин, монголрин, татаррин, белогвардейчийрин, Ватандин ЧIехи дяведа немсерин кьушунрихъ галаз къизгъин женгер кьиле тухвана.
Къе Россиядин армиядин кьушунар чи уьлкведин азадвал, садалайни аслу туширвал, халкьарин барабар ихтиярар хуьн патал цIийи фашистрихъ, Украинадин миллетбазрихъ галаз мад сеферда женгер чIугуниз мажбур хьанва. Ватандин ЧIехи дяведа Гитлеран Германиядал гъалибвал къачур чи уьтквем бубайрин, далу пата зегьмет чIугур дидейрин баркаллу крар давамаруналди, дяведин махсус серенжемдин вири иштиракчийри душмандиз рикIелай тефидай ягъунар кьазва, Россиядин пайдахдин лепедик кваз игитвилер къалурзава. Россиядик чпин хушуналди эхкечIнавай республикайрин, областрин агьалияр миллетбазрикай азадзава, хуьзва. Им къенин йикъан лап кар алай месэла я. Абурун баркаллу, къагьриман крар датIана рикIел хуьнни чарасуз я. И кар патални уьлкведин вири регионра, гьа гьисабдай яз Дагъустандани, гзаф мярекатар кьиле тухузва. Им, са рахунни алач, ватанпересвилин тербиядин карда хъсан чешне я.
Дагъларин уьлкведин меркезда 22-24-августдин йикъара Пушкинан куьчеда, Россиядин государстводин пайдахдин йикъаз талукьарна, гастрономиядин фестиваль тухудайвал я. Шегьердин администрациядин векилди малумарайвал, фестивалдик иштиракзвай агьалияр ва мугьманар патал пулсуз суфраяр ачухзава. Абуру ашдикай, чранвай ширинлухрикай мороженойрикай дад аквада. Агьалийривай культурадинни машгъулардай мярекатрани иштиракиз жеда. Искусстводин устадрини чпин алакьунар къалурда. Аялар патал кьилдин программа гьазурнава. Ихьтин мярекатар вири шегьерра ва районра тешкилзава. Абурун макьсад сад я: ватанпересвилин руьгь хкажун, стха халкьарин ва динэгьлийрин арада дуствилин алакъаяр мягькемарун, хайи Ватан кIанарун.
Государстводин пайдах вилин нини хьиз хвена кIанзавай ярж я. Россиядин Федерациядин пайдахдин гьакъиндай талукь законарни, абурал асаслу яз пайдахдикай менфят къачудай, ам ишлемишдай, хуьдай статьяярни ава. Россиядин Федерациядин государстводин пайдахдикай ягьанатардай ихтияр садазни авач. Ихьтин кардиз рехъ гун тахсиркарвал яз гьисабзава. ГьакI хьайила, чи уьлкведин ва республикадин яржар тир пайдахрив, гербрив, гимнрив вафалувилелди, кIанивилелди эгечIун гьар са ватанэгьлидин буржи я.
Нариман Ибрагьимов
