Вилер патал

Вилерин начагъвилерин дуьм-дуьз ди­агностика. Х.О. Булачан тIварунихъ га­лай Республикадин офтальмологиядин азарханадин духтурри алай йисан ругуд вацра саки пуд агъзур ОКТ (оптичес­кая когерентная томография) ахтармишунар кьиле тухванва. Идакай винидихъ тIвар кьунвай медицинадин идарадин телеграм-каналди хабар гузва.

ОКТ-ахтармишунар кьиле тухун патал медицинадин идарадин къуллугъ алай девирдин оптикадин 2 томографдалди тадаракламишнава. Чпикай ихтилат физвай техникаяр ибур я: Zeiss компаниядин Cirrus ва Optovue. И такьатри дуьм-дуьзвал аваз вилин жуьреба-жуьре къурулушрин гьалар чирдай мумкинвал гузва: сетчаткадин, килигунин нервдин, роговицадин ва мсб.

ОКТ — им хкьун тавуна, тIарвал галачиз ахтармишунин хатасуз жуьре я, гьикI хьи, ада рентгендин ва я ультрафиолетовый «ишигъ» (излучение) ишлемишзавач, ви­лерал пар акьалтIзавач, хъсан тушир гьиссер арадал гъизвач. Амма ада духтурдиз вилин къурулушдин гьалдин лап куьлуь делиларни кваз чирдай мумкинвал гузва.

Телеграм-каналди хабар гузвайвал, оптикадин когерентный томографиядихъ ахтармишунрин амай жуьрейрин вилик са жерге артуханвилер ава:

— хкьан тийидай жуьре хьун (бесконтактность);

— инсан патал хатасузвал;

— ахтармишунриз виликамаз гьазур хьунин игьтияж тахьун;

— информациядин кьадар гзаф хьун;

— нетижа тади гьалда гьазур хьун — духтурди ахтармишунин серенжем акьал­тIарнамазди, къарар (заключение) вахкуда.

Чешмеди гьа са вахтунда ОКТ гьихьтин дуьшуьшра ишлемишзаватIа, гьадакайни хабар гузва: глаукома, килигунин нервдин начагъвилер ва мсб.

ОКТ кьиле тухудалди вилик духтур-оф­тальмологдин меслят чарасуз герек­ я. Ахтармишун государстводин (пулсуз)­ гьи­сабдай кьиле тухуз жезва. И кар патал агьали яшамиш жезвай чкадин по­ликлини­кадай 057-у жуьредин направление герек­ къведа. Идалай кьулухъ Х.О. Булачан тIва­ру­нихъ галай РОБ-дин диаг­ностикадин отделенидин чIехи дережадин пешекарвал авай духтурри ахтармишун кьиле тухуда.

РикIел хкин, виликдай чна республика­дин медицинадин тади куьмек агакьардай клиникадин азарханадин духтурри (РКБСМП) коронарный (рикIив иви агакьарзавай) дамаррал операция кьиле тухудайла, УЗИ-дин алай девирдин методика ишлемишиз гатIуннавайдакай хабар ганай. РКБСМП-дин телеграм-каналди ра­ижзавайвал, им азарханада цIийи тада­рак­ кардик кутун себеб яз арадал атанвай мумкинвал я.

Мад 2500 уьлчме

Дагъустандин муниципалитетра зирзибилдин мад 2500 контейнер эцигда. Идакай «Дагъустандин экономика» те­леграм-каналди хабар гузва.

Чешмеди кхьизвайввл, Дагъустандин тIебиатдин ресурсрин ва экологиядин министр Ратмир Расулова республикадин районра контейнеррин майданар арадал гъунин гьал хъсанаруникай лагьана. ИкI, адан гафаралди, 2025-йисуз герек кьадар майданар арадал гъун ва контейнерар къачун патал 177 миллион манат фикирда кьунва.

Алай вахтунда Дагъустанда 4619 контейнердин майдан ава.  Майдин вацрав гекъигайла, им 353 уьлчмедин гзаф я. Къейдзавайвал, 2025-йисан эхирдалди мад 2188 майдан арадал гъун пландик кутунва. Министрдин фикирдалди, и делилди республика федеральный къимет гудай системадин «яру зонадай» акъуддай мумкинвал гуда.

Вилив хуьзва

Дагъустанда 3,8 агъзур тонн емишарни салан майваяр гьялун вилив хуьзва. Идакай РД-дин кабминдин телеграм-каналди раижзава.

Кьилди къачуртIа, 2025-йисуз емишар­ни салан майваяр гьялунин вилив­ хуьзвай кьадар, винидихъ къейднавай­вал, 3800 тонндикай ибарат жеда. 2024-йисан дережадив гекъигайла, им 139 процент жезва, емишар — 3160 тонн, салан майваяр — 640 тонн.

Республикадин дагъдин зонада консервиярдай промышленность вилик тухуникай рахадайла, РД-дин хуьруьн майишатдин ва недай суьрсетдин министрдин везифаяр вахтуналди тамамарзавайди­ тир Зураб Куччаева къейд авурвал, 2025-йисуз емишринни салан майвайрин продукция республикада ихьтин карханайри гьялун пландик кутунва: «КМБ» — Гергебил районда, «Дружба» — Гуниб районда, «Аквариус» — Ботлих районда, «Нагорный Дагестан» — Буйнакск шегьерда, «Ширван» ва «ПОШ» — Дербент районда, «Ириб» — Махачкъала шегьерда ва мсб.

Гьазурайди — Муса  Агьмедов