Дагъустан Республикадин Кьилин пресс-къуллугъди «Лезги газетдиз» хабар гайивал, и йикъара Сергей Меликова Москвада кIвалахзава. Ам ана федеральный ведомствойрин къуллугъчийрихъ галаз гуьруьшмиш жезва, республика патал метлеблу, гьа жергедай яз Дагъустандин промышленностдиз куьмек гунин ва транспортдин хел вилик тухунин месэлаяр веревирдзава.
ИкI, 3-мартдиз Сергей Меликов Россиядин Федерациядин Гьукуматдин Председателдин сад лагьай заместитель Денис Мантуровахъ галаз гуьруьшмиш хьана. Абуру къенин юкъуз республика патал важиблу месэла тир промышленность вилик тухуниз ва карханайриз куьмек гузвай серенжемар уьмуьрдиз кечирмишуниз талукь месэлаяр гьялна. Гьа гьисабдай яз, республикадин промышленностдин производство гегьеншаруниз, цIийикIа туькIуьр хъувуниз талукь инвестицийрин проектар уьмуьрдиз кечирмишун патал мумкинвал гузвай Дагъустандин санайи вилик тухунин Фондунин кIвалахдиз килигна. Къенин юкъуз Дагъустандин 34 проектдив фондунин финансрин куьмек (790 миллион манат) агакьнава.
Гуьруьш кьиле фидайла, региондин ОПК-дин карханайрин зегьметчийрин мажиб хкажуниз, кIвачин къапарин промышленностда страховой взносрин агъузарнавай сад тир тарифдал элячIуниз талукь месэлайрикайни рахана.
Сергей Меликова вичин телеграм-каналда Денис Мантуровахъ галаз кьиле фейи гуьруьшдиз баянар гана.
«Регион вири рекьерай вилик финиз майилвалзавай федеральный регьберрихъ галаз гуьруьшмиш хьунал зун гьамиша шад я. Абурун рикI республикадихъ кузвайди аквазва. Ахьтинбурукай сад — сад лагьай вице-премьер Денис Мантуров я. Адахъ галаз чна Дагъустандин промышленностдин хел вилик тухунин месэла веревирдна. Денис Валентиновичаз чи карханайрикай вири малуматар ава. Чи къайгъуйрив пешекарвилелди эгечIунай ва чаз куьмек гунай адаз сагърай лугьуз кIанзава. Адан куьмекди чаз виликди физ, гьалтзавай четинвилерай экъечIиз ва агалкьунар къазанмишиз куьмекзава.
Дагъустандин промышленностди инанмишвилелди виликди камар къачузва. Анжах алатай йисуз, промышленностдин хиле уьмуьрдиз кечирмишай инвестпроектрин сергьятра аваз, кIвалахдин алава 500 чка арадал гъана. Южно-Сухокумскдин электромеханический заводда гарун установкаяр акъудун кардик кутунва. СтIал Сулейманан районда турбаяр акъуддай «Эксонор» завод ачухна. Идалди чун акъвазнавач, фикирда мадни хъсан крар ава. Республикада цIийи заводар, логистикадин комплексар эцигзава, цIийи цехар ачухзава, анра алай аямдин технологиядин тадаракар ишлемишзава, кIвалахдай алава чкаяр арадал гъизва.
Заз къе республикадин чIехи карханайрин кьиле авайбуруз сагърай лугьуз кIанзава. Абурун алахъунар себеб яз, чахъ дамахдай крар жезва. Ихьтин карханайрик концерн КЭМЗ акатзава. Ана, халкьди ишлемишдай товаррилай гатIунна, самолетрив агакьдалди шейэр акъудзава.
Россиядин военно-промышленный комплексдик акатзавай «Дагдизель» заводни чи лап кар алай карханайрикай сад я. Эхиримжи йисара ана цIийи суьрсет акъудзава.
Шуьшедин промышленностдин «Дагестан СтеклоТара» заводди Европадин стандартриз барабар шейэр гьазурзава. Гьа и ва маса карханайра кIвалахзавай зегьметчийриз баркалла лугьуз кIанзава. Абуру чпин гъилералди Дагъустандин гележег тешкилзава.
Гьелбетда, региондин санайи виликди финик промышленностдин ва алишверишдин министр Низам Халилован, ана кIвалахзавай пешекаррин зегьметдин пайни ква. ЦIийи гьар са кархана, кьилиз акъудзавай гьар са инвестпроект чун патал важиблу я. Гьавиляй и рекьяй алакьдай вири куьмекарни гузва. Мисал яз, алатай йисуз республикадин промышленностдин 11 карханадив алай аямдин тадаракар маса къачун патал 92 миллион манатдин субсидияр агакьна.
Важиблу мад са делил – шаз промышленностдин карханайри Россиядин вири дережайрин бюджетриз 15 миллиард манатдин налогар гана. И такьатар яшайишдин, инфраструктурадин месэлаяр гьялун патал ишлемишда. Регионда цIийи больницаяр, школаяр эцигда, рекьер туькIуьрда. Ида, гьелбетда, дагъустанвийрин яшайишни къулайди ийида».
Москвада авайла, Сергей Меликова «Россия — страна возможностей» АНО-дин генеральный директор, «Сенеж» управленидин ректор Андрей Бетинахъ галаз санал кIвалахунин гьакъиндай икьрар кутIунна. Идан метлеб жегьилриз чпин проектар уьмуьрдиз кечирмишунин карда куьмек гун, алакьунар авай бажарагълу жегьилар майдандиз акъудун, тарифлу тежриба гегьеншарун, жегьилар жуьреба-жуьре хилера кIвалахунрал желб авун я.
Гегьеншдиз Дагъустандин Кьилин сайтдай кIелиз жеда.
Хийир Эмиров
