Уьлкведа ва дуьньяда

Фан къиметрикай

РФ-дин хуьруьн майишатдин министерстводин пресс-къуллугъди хабар гузвайвал, уьлкведа фан къиметар гзаф хкаж хьанвайди виле акьазвач, — кхьенва «Агроэксперт» сайтда.

Россиядин фан базарда авай гьал дурумлуди я: алатай­ йисуз уьлкведа саки 6,3 миллион тонн фу ва  гъуьруькай чразвай затIар акъуднава. 2023-йисав гекъигайла, им 7,9 агъзур тонндин гзаф я.

Винидихъ тIвар кьур министерстводин пресс-къуллугъдин малуматда хабар гузвайвал, къенепатан базарда ихтилат физвай продукция булдалди ава, муьштерийриз гъуьруькай чранвай затIарикай чпиз кIа­ни жуьре хкядай мумкинвални ава.

Гьа са вахтунда министерстводи шей гьасилзавайбурун харжияр артух хьанвайди хиве кьазва. И карни улакьра аваз тухуниз, махсус къапара, кьватийра туна кIеву­низ, электроэнергиядиз… акъатзавай такьатар гзаф хьунихъ галаз алакъалу я.

Чешмеди раижзавай къейдерай гъавурда акьазвайвал, Россиядин  фу чрадайбурун­ ва кондитеррин гилдиядин гьисабралди,­ 2024-йисан нетижайралди, гъуьруькай чразвай продукциядин базар пулдин гьисабдалди кьурла, 1,1 триллион манатдикай ибарат хьанва. Им, 2023-йисав гекъигайла, 5,2 процентдин виниз тир рекъем я.

2 уьлкведи ­итижзава

Индонезиядини Малайзияди Россиядин­ жими гьалдиз гъанвай тIебии газ (СПГ) маса къачуниз итижзава. Идакай «Интерфакс» изданиди кхьизва.

Кьилди къачуртIа, чешмеди къейдзавай­вал, РФ-дин энергетикадин министрдин заместитель Роман Маршавинан гафаралди­, Россияди Индонезиядихъни Малайзиядихъ галаз и уьлквейрив жими гьалдиз гъанвай тIебиатдин газ агакьарунин месэла веревирдзава.

Ада раижзавай къейдерай гъавурда акьазвайвал, винидихъ ихтилат физвай уьл­квейрихъ Россиядин СПГ къачудай итиж авазва, абуру чпин мулкарал нафтIадинни газдин «хаб»-ар гегьеншарзава. Гьа са вахтунда Маршавина вич мукьвара а уьлквейриз фидай планар авайдакайни лагьана. И кьве уьлкведин энергетикадин министррихъ галаз и месэла веревирд ийидайвал, абуруз и метягь герек тир кьадар чирдайвал.

Хабар гузвайвал, Индонезиядихъни Малайзиядихъ Азияда, СПГ-дал гьалатайла, еке гужлувилер ава, гьатта Малайзияди и метягь экспорт авунал гьалтайла 2023-йисуз дуьньяда 5-чка кьунва. Амма абурун (Индонезиядинни Малайзиядин) гужлувилер тамамдиз ишлемишзавач, гьа са вахтунда и кьве уьлкведин ресурсрин базаяр гьалдай фенвайдини къейдзава.

7 процентдин

Россияда 2024-йисуз, тIебиатдин шар­тIар себеб яз, чайдин пешер кIватIунин кьадар 7 процентдин агъуз хьанва. Идакай «Интерфакс» изданиди кхьизва.

Кьилди къачуртIа, чешмеди къейдзавайвал, Кубандин хуьруьн майишатдин минис­терстводи «Интерфаксдиз» раиж авурвал, Урусатда авай чай битмишардай авайни-авачир са регион тир Сочидин (Краснодардин край) майишатри 2024-йисуз 373 тонн бегьер кIватI хъувуна, яни гектардай — 12,1 центнер. 2023-йисуз 402,3 тонн чайдин пешер кIватI хъувуна. ИкI, и рекъем 7 процентдин агъуз аватна.

Министерстводи гъавурда турвал, чайдин пешер битмишарунин ва абур гьялунин кIвалах Сочидин ругуд карханада ва гьакIни фермервилин са шумуд майишатда кьилиз акъудзава. Бегьер тIимил хьун ведомстводи алатай йисан тIебиатдин шартIарихъ галаз алакъалу ийизва.

Алай вахтунда чайдин умуми плантацийрин майданар 415 гектардикай ибарат я. Краснодардин чай битмишарун къенепатан базардихъ элкъуьрнава.

Гьазурайди — Муса  Агьмедов