Гьаларал гуьзчивалзава

Жасмина  Саидова

27-28-июлдиз Дагъустанда къвайи къати марфари республикадин бязи районра акьалтIай четин гьалар арадал гъанва. Иллаки еке зарар дагълух районрин са жерге хуьрериз ган­ва — атай селлери, гьакIни къерехрай акъатай вацIари  рекьер михьиз чIурун себеб яз, бязи чкайрин къурулушриз­, майишатриз зиянар ганва, хуьрер алак­ъадикай атIанва.

Республикадин ва чкадин важиблувал авай шегьре рекьера гьерекат жезмай кьван фад гуьнгуьна хтунин месэлаяр гьялун патал «Дагестанавтодор» ГКУ-дин регьбер Рустам Закариева тади гьалда кIватIнавай совещение кьиле тухвана, хьанвай зарардиз къимет гун патал Агъул райондиз комиссия рекье туна, хабар гузва идаради.

Агъул районда, Чирагъчай вацIа яд лап гзаф хьун  себеб яз,  республи­кадин важиблувал авай «Мамрач- Ташкапур-Аракандин муьгъ» рекьин 78-километрдин участокда  эрчIи патан даяхар вацIу тухвана ва  муькъуьн тайин тир пай  аватнава.

ТIебиатдин бедбахтвилин нетижада зарар гьакIни  Ахцегь, Докъузпара, Кьурагь, Рутул районрин мулкарал алай республикадин ва чкадин важиблувал авай  шегьре рекьериз ганва.

Рутул районда селлер атуникди  рекьер тухунин ва эквер атIунин нетижада арадал атанвай гьалар акьалтIай четинбур хьанва. Ина  16 хуьр —  улакьдин алакъа, 23 хуьр электричество ва яд авачиз ама. Целди таъминарзавай турбадиз зарар ганва.

Хабар гузвайвал, пудратдин кархана тир «РСУ» АО-ди улакьрин гьерекат гуьнгуьна хтунин  кIвалахар тамамарзава. Гьа са вахтунда патай куьмек агакь тавур Шиназрин хуьруьн агьалийри Самур вацIу даяхар тухвайдалай кьулухъ кьатI хьанвай электроэнергиядин линия гуьнгуьна хутаз башламишнава.

30-июлдиз «Дагестанавтодор» ГКУ-ди малумарай  делилралди, винидихъ тIварар кьунвай районрин мулкарал зарар ганвай рекьер авай гьалар ихьтинбур я.

Ахцегь райондин чкадин важиблувал авай  «Къурукал-Хинер» рекьин 11,17 ва 21 лагьай километрийрин участокра, чил кьадардилай гзаф ламу хьун себеб яз, дагъдин­ кьвалар аватнава, и кар себеб яз, рехъ михьиз агалнава. Улакьдин алакъа авачиз рай­ондин пуд хуьр — Хинер, Гутум ва Фияр — амукьнава.

ДОКЪУЗПАРА районда  чкадин важиб­лувал авай «Усугъчай-Къуруш» рекьин 18 лагьай километрдин участокда, селлер атун себеб яз, дагъдин вине авай участок ацахьна ва и кар давамни жезва. Чкадал махсус техникадин пуд машинди (2 экскаватор ва КамАЗ — самосвал) датIана гуьзчивалзава. Рекье гьерекат вахт арадай физ ачухзава (кIватI хьанвай улакьар ахъаюн патал).

КЬУРАГЬ районда чкадин важиблувал авай «Кьурагь-Усугъ-Хвереж» шегьре рекьин 6 лагьай километрдилай эгечIзавай  учас­токда, Кьурагь вацIа яд лап гзаф хьун себеб яз, рекьивай агъада авай чил ва рекьин пай 50 метрдин мензилда ци тухвана, чкIанва. Рехъ михьиз агалнава. Улакьдин алакъа авачиз 7 хуьр амукьнава: Кукваз, Ашар, Гелхен, Усугъ, Квардал, Укуз, Хвереж. Рехъ гуьнгуьна хтунин кIвалахар вацIа яд тIимил хъхьайдалай кьулухъ башламишда.

РУТУЛ райондин  чкадин важиблувал авай «Рутул-Лучек-Жиних» рекьин 32 лагьай километрдин участокда, Самур вацIа яд лап гзаф хьун себеб яз, 200 метрдин мензилда чил ци тухванва ва рехъ чIур хьанва. Улакьдин алакъа ава­чиз Хиях, ЦIахур, Суьгуьт, Мус­лах, Корш, Жиних­, Оттал, Кальял, Мухах хуьрер амукьнава. Чкадин важиблувал авай «Рутул-Лучек-Жиних шегьредилай Шиназ хуьруьз фидай»­ рекьин 2 лагьай километр­дин участокда, Шиназчай къерехрай акъатун себеб яз, 30 метрдин мензилда рехъ чкIанва. Шиназар, алакъа авачиз амукьнава. ГьакIни четин гьалар  «Лучек-Ихрек-Аракул» рекьин 18 ва 19 лагьай километрийрин участокрани арадал атанва. Ина Къара-Самур вацIун ци рекьин чин чукIурун  ва бязи чкайрал рагарин къванер аватун себеб яз, 8 хуьр — Вруш, Жилихуьр, Цудик, Аран,  Их­рек,  Агъа  КIатрух, Вини КIатрух, Аракул — алакъа авачиз амукьнава.

Санлай къачурла, Дагъустанда къати марфарикди чил ацахьунин ва рекьерал къванер, рагар аватунин нетижада улакьдин алакъа авачиз 40-далай гзаф хуьрер амукьнава. Кьве юкъуз къвайи марфари республикадин 10 районда рекьер агалунал гъана. Абур гуьнгуьна хтунин кIвалахрив, вацIара яд са кьадар тIимил хьайила, эгечIда.

Республикадин дагълух районра къвайи къати марфарин нетижада, винидихъ къейд авурвал,  са кьадар вацIара цин дережа­ лап виниз хьанва: Самур, Чирагъ, Гуьл­гер­, Ахцегь, Къазикъумухдин Къойсу вацIар къерехрай акъатнава. Нетижада и ва­цIарай яд къачузвай тадаракризни хасаратвилер ганва. Идахъ галаз алакъалу яз, Ахцегь, Мегьарамдхуьруьн, СтIал Сулейманан, Лева­ши ва Гергебил районра дигидай целди таъминарунин кIвалах акъвазарнава, хабар гузва «Управление “Дагмелиоводхоз» ФГБУ-ди. Малумарзавайвал, идарадин пешекарар чкайрал ала ва гьалар гуьзчивилик кутунва.