Хазран  Кьасумов

Республикада кIвенкIвечибурукай сад тир СтIал С-улейманан районда гатун чуьлдин кIвалахар гьикI кьиле физва? Чун райондин хуьруьн майишатдин ва суьрсетдин управленидин начальникдин заместитель Къазиагьмед Абумислимовахъ галаз гуьруьшмиш хьана ва адахъ галаз са шумуд карханадиз фена.

— Санлай къачурла, райондин карханайра, КФХ-ра, ЛПХ-ра ва арендадин участокра гатун чуьлдин кIвалахар галай-галайвал ва хъсан тешкиллувал аваз кьиле физва, — лагьана Къ. Абумислимова. – Алай вахтунда гад агудна саки акьалтIарнава, мал-къарадиз алафар гьазурун давам жезва, емишар ва салан майваяр кIватI хъийизва, багъларани уьзуьмлухра агротехникадин серенжемар кьиле тухузва.

Саки 800 гектардин майданрай зулун магьсулар ва гатфарин мухни къуьл кIватI хъувуна акьалтIарнава. Анрай 2100 тонн техил хьанва.

Магьсулдарри къведай йисан бегьердикайни фикирзава, гад агудай ни­кIера ва чIурухъан чкайра цанар цазва.

Мал-къарадиз алафар гьазурунин кIва­лахарни тешкиллувал аваз давам жезва. Икьван чIавалди 26 агъзур тонн векьер, 500 тонндилай виниз самар, 2400 тонн сенаж гьазурнава.

— Виликамаз кьунвай гьисабралди, алай йисуз 31 агъзур тонндилай тIимил тушиз векъи алаф, гьа гьисабдай яз 5000 тонндилай виниз сенаж гьазурда, — лугьузва Къазиагьмед Абумислимова.

ЦIи багъларани емишрин тарифдин бегьер дигмиш хьанва. ПIинияр, машмашар кIватIна акьалтIарна. Хутар, шефтелар кIватI хъувун давам жезва. Икьван чIавалди 9500 тонн къене ири цил авай емишар кIватI хъувунва. И кардал бес кьадар рабочияр ва техника желбнава. Къене куьлуь цил авай емишар азаррикай ва зиянкар гьашаратрикай хуьн патал багълариз дарманар язава. Ичер, чуьхверар ва шуьмягъар кIватI хъувуниз гьазурвилер аквазва.

Эхиримжи вахтара райондин аг­ропромкомплексда уьзуьмчивални йи­гин­ еришралди виликди физва. Санлай рай­онда 2000 гектардилай виниз уьзуьм­лухар ава.

КIватI хъийизвай ципицIрин кьадарни йисалай-суз артух жезва. ИкI, 2023-йисуз 17031 тонн ракъинин кагьрабаяр кIватIна. Жегьил уьзуьмлухар бегьердал атун себеб яз, цIи 17800 тонндилай тIимил тушиз ципицIар кIватI хъувун,  гектардин бегьерлувал 112 центнер хьун гуьзлемишзава.

Уьзуьмлухриз ятар гунин кIвала­харни давам жезва.

Гатфарихъ районда 659 гектарда­ багълар ва 234,5 гектарда цIийи уьзуьм­лухар кутуна.

Алай вахтунда хуьруьн майишатдин­ суьрсет гьасилзавайбуру 372 гектарда­ багълар ва 15 гектарда уьзуьмлухар кутун патал чил гьазурзава. Зулухъай «Полоса» ООО-да 160 гектарда шуьмягъин ва 130 гектарда емишрин суперинтенсивный багълар кутун фикирда кьунва.

«Восход» ООО-дихъ 57 гектарда шуьмягърин, «Зардиян» ООО-дихъ 25 гектарда кIерецин багълар кутадай фикир ава.

Райондин хуьруьн майишатдин карханайра, КФХ-ра ва ЛПХ-ра гатун чуьлдин кIвалахар хъсан еришар аваз давам жезва.