Чи юбиляр
Адакай рахадайла, «Артист» гаф чIехи гьарфунилай кхьиниз лайихлу я. Ам сегьнедал атун бес я, инсанрин гуьгьуьлар ачух, шад жеда, залда гурлу капарин ван гьатда. Эхь, ихтилат Лезгийрин СтIал Сулейманан тIварунихъ галай музыкадинни драмадин театрдин артист Ибрамхалил Рамазановакай я.
Гад алукьнавай гуьзел къенин бере вичиз гьахълудаказ лезги сегьнедин нурлу гъед лугьузвай Ибрамхалил Рамазанов патал кьетIенди я. 1944-йисан 10-июндиз Курхуьрел харат устIар Рамазанан хизанда дидедиз хьайи И. Рамазанова хуьруьн юкьван школа акьалтIарна, 1964-1967-йисара Германияда Советрин Армиядин жергейра къуллугъна.
Вичиз тIебиатди кьетIен бажарагъ ганвай Ибрамхалил гьеле школада кIелзавай йисара анин художественный самодеятельностдин активный иштиракчи тир.
Шиирар кIелунин, манияр лугьунин, гъвечIи сегьнеяр эцигунин, ролра къугъунин рекьерай бажарагъ, ачух сес авай Ибрамхалил 1967-йисуз Кьасумхуьрел автоклубдин заведующийвиле кIвалахал эцигна. Са йисалай адакай культурадин кIвалин директор хьана.
1969-йисан майдин варз. Кьасумхуьрел СтIал Сулейманан 100 йисан юбилей къейдзавай. И. Рамазанов кьиле аваз, райондин культурадин кIвалин гьевескарри «Кьасумхуьруьн гуьзел багълара межлис» литературадин композиция гьазурнавай. Ам Ибрамхалила еке устадвилелди, вини дережада аваз тухвана. СтIал Сулейманан юбилейдин мярекатдиз тамашиз гзаф кьадар инсанар атанвай. Абурун арада шаирар, писателар, драматургар, артистар, гьабурун жергедай яз РСФСР-дин лайихлу артист, лезгийрин театрдин бажарагълу режиссер Багъиш Айдаевни авай. Адаз жегьил гададин алакьунар, кIелай шиирар, ада вич сегьнеда — халкьдин вилик тухузвай тегьер бегенмиш хьана.
— Чна литературадин композиция къалурна куьтягь хьайила, зи патав Багъиш Айдаев атана ва ада заз театрдиз кIвалахал атун теклифна, — суьгьбетзава Ибрамхалил Рамазанова. — Театрдин артист хьун зи рикIе школада кIелзавай йисарилай авай мурад тир, гьавиляй, рикIе кичIевал авайтIани, за разивал ганай.
Гьа икI, 1969-йисан майдин вацра И. Рамазанов Лезги театрдин артиствиле кьабулна. Сифтегьан роль — амни Ибрамхалил Рамазановичан рикIелай алатзавач. Багъиш Айдаева жегьил артистдал «СтIал Сулейман» тамашада Сердеран роль ихтибарнай. Ам тамамарай къайда театрдин кьилин режиссердиз гзаф бегенмиш хьана.
— Сердеран роль тамамарайла зи патав чIехи устад режиссер Багъиш Айдаев атана, сад лагьай роль мубаракна ва «баркалла, вакай халис артист жеда» лагьанай. И гафари зак лувар кутунай, — рикIел хкизва Ибрамхалил Рамазанова.
Ингье, чна винидихъ лагьайвал, 55 йис я И. Рамазанова Лезгийрин муздрамтеатрда бегьерлувилелди кIвалахиз, тамашачийриз шадвал багъишиз. Ада театрдин сегьнеда яратмишнавай гьамбалдин («Мешеди Ибад» тамашада), Ардаунан («ХъуьчIуьк гъуьлягъ квайди»), Къалиянлидин («ТIвар — зиди, кар — види»), Ухливанан («Сарбике»), Диндар Пашадин ва Таптугъан («Периханум»), Харубеган («Харубег ва ЦIарубег»), Джон Смитан («Ялавлу рикIер»), Сильвестран («Скапенан кьуьруькар»), Кочкарёван («Урусатдин цуьк»), Гьажи Мурсалан («Америкави Гьажи Мурсал»), Дарданелан («Бабуца-Тапуца»), Мевланан («Ашукь Саид») ва маса ролар тамашачийри хушвилелди кьабулна. Абуру чи гьиссерал чан гъизва, сегьнеда кьиле физвай гьерекатриз чун уьмуьрда жезвай гьакъикъатдин вакъиайриз хьиз килигзава.
— Артиствилин пеше регьятди яни, четинди? — суал гана за жуван рикI алай артистдиз.
— Зи фикирдалди, гьар са пешедихъ вичиз хас регьятвилерни ава, четинвилерни, — лугьузва И. Рамазанова. — Артиствални гьакI я. Къилихдалди, жуваз тешпигь тушир инсандин, игитдин хамуна гьахьун, ам хьиз рахун, къекъуьн ва жувахъ тамашачиярни инанмишарун мегер регьят кар яни? Ваъ, гьелбетда.
Яргъал йисарин дурумлу зегьметдай И. Р. Рамазановаз гзаф кьадар грамотаярни дипломар, «Дагъустандин халкьдин артист» тIвар, РД-дин Гьукуматдин премия, Шарвилидин суварин диплом ва пулдин премия ганва.
80 йисан юбилей мубарак авуналди, Ибрамхалил Рамазановахъ чандин мягькем сагъвал, рикIик квай кIвалахар кьилиз акъуддай къуватар хьана кIанзава чаз.
Хазран Кьасумов
