Махсус серенжемдикай
15-апрелдиз РФ-дин оборонадин министерстводи малумарай делилралди, махсус серенжем кьиле тухунив эгечIайдалай инихъ Россиядин Яракьлу Къуватри Украинадин 583 самолет ва 270 вертолет, зенитный ракетайрин 502 комплекс, пилот галачиз лув гудай 21137 аппарат, 15789 танк ва дяведин маса машинар, РСЗО-дин 1266 машин, артиллериядин ва маса 8884 яракь, военный махсус 21050 автомашин тергна.
Яд акьалтна
Россиядин 39 региондин агьалияр яшамиш жезвай 186 чкадиз (шегьерриз, хуьрериз) сел атуникди хасаратвилер хьанва. Бедбахтвал гзафни-гзаф Оренбургдин областда арадал атана. Идакай «ТАСС» чешмеди хабар гузва.
Къейдзавайвал, Урал вацIун цин дережа гьеле хкаж жезма. Идахъ галаз алакъалу яз, цик акатзавай мулкарин кьадарни артух жезва. Гьалар са кьадар пайгардик ахкатнавай Орск шегьерда къакъажунин, къайдадик кухтунин чIехи кIвалахар башламишзава. Шегьердин 2 агъзурдалай гзаф кIвалериз экв хганва, 3,5 агъзурдалай гзаф кIвалериз — газ.
Ци зиянар гайи регионрин жергеда гьакIни Алтайдин край, Самарадин, Кургандин, Новосибирскдин, Калугадин, Тюмендин, Новгороддин, Брянскдин, Челябинскдин областар ва маса чкаяр ава. КьетIен гьалар арадал атанвай чкайра яшамиш жезвай агьалияр тади гьалара хатасуз чкадиз акъудунин серенжемарни кьабулзава.
Лайихлу жаваб
«Дамаскда авай Ирандин векилханадал гьужум авурвиляй, иранвийриз Израилдиз акси ягъунар кьунин ихтиярар ава…», — ихьтин фикир Палестинадин телеканалди раижнавай ХАМАС гьерекатдин малуматда ава. РикIел хкин, апрелдин сифте кьилера Израилдин авиацияди Сирияда авай Ирандин векилхана барбатIнай.
13-апрелдин йифиз Ирандин исламдин инкъилабдин къаравулрин корпусди (яракьлу кьушунрин вини дережадин подразделение) Израилдин тайин мулкариз ягъунар кьунин гьакъиндай малумарна. Малум тир делилралди, гьужумдин вахтунда иранвийри пуд виш кьван дронарни ракетаяр ишлемишна.
Дяве кIанзавач лугьузва
США-дин гьукумдарри уьлкведиз Ирандихъ галаз дяве ийиз кIанзавач лагьанва. Ихьтин фикир «РИА Новости» чешмеди раижна.
Лацу кIвалин векилди «чаз къалмакъал гегьенш хьана кIанзавач» лугьузватIани, гьа са вахтунда Израилдин тереф хуьн патал вуч авун лазим ятIа, гьа крар ийида лагьана хиве кьазва.
Островда акIана
Микронезиядин штатра пуд моряк океандин юкьва авай островда амукьуниз мажбур хьана. Касни яшамиш тежезвай островда абуру гьафтедилай гзаф вахтунда уьмуьр кьиле тухвана. Идакай «CNN» чешмеди хабар гана.
Тихий океандай балугъар кьун патал 31-мартдиз Пулуват островдай фидайла, итимрин луьткведин мотор еке лепейри къайдадикай хкудна. Морякар мукьвал алай къерехдал кьван сирнав хъувуниз мажбур хьана. Нетижада абур Яп штатдин Пикелот островдиз акъатна. Абурув гвай рацияда ток амачир. Куьмекдик умуд кутунвай итимри къумадал пальмадин пешеривди «къутармиша» гаф кхьена.
Кокосар нез, абуру островда са гьафте акъудна. Квахьайбурухъ къекъуьнин серенжемар анжах 6-апрелдиз гатIунна. Са югъ алатайла, жагъурунин серенжемра иштиракай къуллугъчийриз махсус самолетдай Пикелот островдин къерехда пальмадин пешеривди кхьенвай «къутармиша» гаф акуна. Гьа гаф себеб яз, абур фад жагъуриз хьана. Островда акIайбуру сагъламвилин жигьетдай чпиз са зиянни хьанач лагьана.
Аялар хатасуз чкадиз акъудна
Украинадин миллетбазри часпардиз мукьва шегьерриз, хуьрериз дронар ахъаюнин гьерекатар давамарзава. Нетижада ислягь агьалийрин сагъламвилиз, эменнидиз зиянар жезва. Белгороддин, Курскдин областра ПВО-ди гьар юкъуз украинвийри ахъайзавай, пилот галачиз лув гудай аппаратар кьазва.
Хаталувиликай хуьнин макьсаддалди, Белгороддин областдай 11,5 агъзур аял маса регионриз тухванва. «Чи аялар кьабулзавай, абурун гьакъиндай къайгъударвал ийизвай чи дустариз, маса регионрин кьилериз за сагърай лугьузва», — разивалзава Белгороддин областдин губернатор Вячеслав Гладкова.
Дронрикай хуьдай къайда
Военный пешекар, отставкада авай полковник А.Кошкинан фикирдалди, душмандин дронрихъ галаз женг чIугунин карда ПВО са акьван нетижалу туш. Адан гафаралди, гзафни-гзаф радиоэлектронный система ишлемишзава.
«ПВО-дин такьатар дронар патал пара багьа я, гьавиляй РЭБ-дин (радиоэлектронная борьба) система ишлемишзава ва арадал гъизва». Идалайни гъейри, полковникди алава хъувурвал, дронар ягъунин карда къушаба системадихъ, пулеметрихъ артуханвал ава.
Нейросетди тайинарда
Россиядин Smart Engines тешкилатди къецепатан уьлквейрай атанвай агьалийрин арада террористар ва къайдаяр чIурзавайбур аватIа чирдай нейросеть арадал гъанва. Идакай «РИА Новости» чешмеди хабар гузва.
«Smart Engines тешкилатди къецепатай къанунсуздаказ уьлкведиз инсанар атай дуьшуьшрин ва террориствилин гьужумрин вилик пад кьунин карда куьмек жедай кьетIен комплекс туькIуьрнава. Искусственный акьулди СНГ-дин уьлквейрин вири ватандашрин документар автоматдин къайдада ахтармишда, гуьгъуьнлай документда авай шикил тайин касдин шикилдив гекъигда», — лугьузва тешкилатдин векилри.
Гьазурайди — К. Ферзалиев
